LGBT: Định nghĩa, Lịch sử, Các thuật ngữ và Tầm quan trọng

LGBT là thuật ngữ dùng để chỉ một cộng đồng đa dạng về xu hướng tính dục và bản dạng giới, bao gồm Lesbian (Đồng tính nữ), Gay (Đồng tính nam), Bisexual (Song tính) và Transgender (Chuyển giới). Theo Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ (APA), đây là những phương diện tự nhiên của bản sắc con người, không phải là bệnh lý hay rối loạn tâm thần. Việc hiểu đúng định nghĩa này là nền tảng cơ bản để xóa bỏ định kiến và xây dựng một xã hội bao dung.

Lịch sử của cộng đồng LGBT là một hành trình dài đấu tranh cho quyền bình đẳng và sự công nhận, với cột mốc quan trọng là cuộc bạo loạn Stonewall năm 1969 tại New York. Theo các nhà sử học tại Thư viện Quốc hội Hoa Kỳ, sự kiện này đã châm ngòi cho phong trào đòi quyền của người LGBT hiện đại trên toàn cầu, biến một cuộc phản kháng tự phát thành một biểu tượng mạnh mẽ cho sự kiên cường và yêu cầu được tôn trọng.

Các thuật ngữ trong cộng đồng LGBT, như “xu hướng tính dục”, “bản dạng giới”, “thể hiện giới” và “liên giới tính”, là những khái niệm riêng biệt nhưng có liên quan mật thiết đến danh tính của một người. Theo GLAAD, một tổ chức giám sát truyền thông LGBT, việc sử dụng chính xác các thuật ngữ này không chỉ thể hiện sự tôn trọng mà còn giúp công nhận sự đa dạng và phức tạp của trải nghiệm con người, tránh những hiểu lầm gây tổn thương.

Tầm quan trọng của việc thấu hiểu và ủng hộ cộng đồng LGBT nằm ở việc thúc đẩy quyền con người, sự bình đẳng và sức khỏe toàn diện cho mọi cá nhân. Một báo cáo của Liên Hợp Quốc đã chỉ ra rằng việc công nhận và bảo vệ người LGBT khỏi sự phân biệt đối xử góp phần xây dựng một xã hội công bằng, tiến bộ và đa dạng hơn, nơi mọi người đều có cơ hội được sống là chính mình một cách an toàn và trọn vẹn.

1. LGBT là gì?

Ảnh trên: LGBT

LGBT là từ viết tắt của Lesbian (Đồng tính nữ), Gay (Đồng tính nam), Bisexual (Song tính), và Transgender (Chuyển giới) (Nguồn: Human Rights Campaign). Thuật ngữ này đại diện cho sự đa dạng về xu hướng tính dục và bản dạng giới trong xã hội. Theo thời gian, thuật ngữ này đã được mở rộng thành LGBTQ, LGBTQIA+ để bao gồm nhiều nhóm bản dạng khác như Queer (có bản dạng khác biệt), Intersex (liên giới tính), Asexual (vô tính), và nhiều hơn nữa.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khẳng định rằng việc có xu hướng tính dục hay bản dạng giới đa dạng là một phần tự nhiên của con người. Điều này có nghĩa là, việc là người đồng tính, song tính hay chuyển giới không phải là một lựa chọn, một lối sống hay một bệnh lý cần chữa trị.

Việc hiểu đúng bản chất của LGBT là bước đầu tiên để xóa bỏ các định kiến sai lầm. Tiếp theo, hãy cùng tìm hiểu về lịch sử hình thành và phát triển của cộng đồng này.

2. Lịch sử của phong trào LGBT

Lịch sử của phong trào LGBT hiện đại được đánh dấu bằng cuộc bạo loạn Stonewall vào tháng 6 năm 1969 tại New York, Hoa Kỳ (Nguồn: Thư viện Quốc hội Hoa Kỳ). Trước sự kiện này, cộng đồng LGBT phải đối mặt với một hệ thống pháp luật kỳ thị, sự đàn áp của cảnh sát và sự phân biệt đối xử gay gắt trong xã hội.

Cuộc đột kích của cảnh sát vào quán bar Stonewall Inn, một nơi ẩn náu của cộng đồng LGBT, đã làm bùng lên một loạt các cuộc biểu tình kéo dài nhiều ngày. Sự kiện này được công nhận rộng rãi là chất xúc tác cho phong trào đòi quyền bình đẳng cho người LGBT trên toàn thế giới. Sau Stonewall, nhiều tổ chức bảo vệ quyền LGBT đã ra đời, và cuộc diễu hành Tự hào (Pride Parade) đầu tiên được tổ chức một năm sau đó để kỷ niệm sự kiện này.

Kể từ đó, phong trào đã đạt được nhiều tiến bộ quan trọng, bao gồm việc Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ (APA) loại bỏ đồng tính luyến ái ra khỏi danh sách các rối loạn tâm thần vào năm 1973 và việc hợp pháp hóa hôn nhân cùng giới ở nhiều quốc gia. Lịch sử này cho thấy sự kiên cường và nỗ lực không ngừng nghỉ của cộng đồng trong việc đòi hỏi sự công nhận và bình đẳng.

Ảnh trên: Cuộc bạo loạn Stonewall vào tháng 6 năm 1969 tại New York, Hoa Kỳ

3. Cộng đồng LGBT bao gồm những ai?

Cộng đồng LGBT bao gồm những cá nhân có xu hướng tính dục và bản dạng giới nằm ngoài các định chuẩn dị tính và hợp giới của xã hội (Nguồn: The Trevor Project). Mỗi chữ cái trong LGBT đại diện cho một nhóm riêng biệt với những trải nghiệm độc đáo.

3.1. Người đồng tính nữ (Lesbian)

Lesbian là thuật ngữ dùng để chỉ những người phụ nữ bị hấp dẫn về mặt tình cảm, lãng mạn hoặc/và tình dục bởi những người phụ nữ khác (Nguồn: GLAAD).

3.2. Người đồng tính nam (Gay)

Gay là thuật ngữ chủ yếu dùng để chỉ những người đàn ông bị hấp dẫn về mặt tình cảm, lãng mạn hoặc/và tình dục bởi những người đàn ông khác (Nguồn: GLAAD). Thuật ngữ “gay” đôi khi cũng được sử dụng như một thuật ngữ chung cho cả người đồng tính nam và nữ.

3.3. Người song tính (Bisexual)

Ảnh trên: Bisexual

Bisexual là thuật ngữ mô tả một người có khả năng bị hấp dẫn về mặt tình cảm, lãng mạn hoặc/và tình dục bởi nhiều hơn một giới (Nguồn: Bisexual Resource Center). Điều này không nhất thiết có nghĩa là sự hấp dẫn phải diễn ra đồng thời hoặc ở mức độ như nhau đối với các giới.

3.4. Người chuyển giới (Transgender)

Transgender là một thuật ngữ chung cho những người có bản dạng giới hoặc thể hiện giới khác với giới tính mà họ được chỉ định khi sinh ra (Nguồn: National Center for Transgender Equality). Người chuyển giới có thể xác định mình là nam, nữ, cả hai, hoặc không là giới nào.

3.5. Các bản dạng khác (Queer, Intersex, Asexual,+)

Thuật ngữ LGBTQIA+ bao gồm Queer (bản dạng không theo quy chuẩn), Intersex (liên giới tính), và Asexual (vô tính) (Nguồn: The Trevor Project). “Queer” là một thuật ngữ bao quát cho các bản dạng giới và xu hướng tính dục không phải là dị tính hoặc hợp giới. “Intersex” mô tả những người sinh ra với các đặc điểm giới tính (như nhiễm sắc thể, tuyến sinh dục, hoặc cơ quan sinh dục) không hoàn toàn phù hợp với định nghĩa điển hình của nam hoặc nữ. “Asexual” mô tả những người ít hoặc không có sự hấp dẫn tình dục đối với người khác.

Ảnh trên: Intersex (liên giới tính)

4. Các biểu tượng và thuật ngữ quan trọng trong cộng đồng LGBT

Việc hiểu các biểu tượng và thuật ngữ là rất quan trọng để giao tiếp một cách tôn trọng và chính xác.

4.1. Cờ lục sắc có ý nghĩa gì?

Lá cờ lục sắc (cầu vồng) là biểu tượng nổi tiếng nhất của cộng đồng LGBT, tượng trưng cho sự đa dạng và niềm tự hào (Nguồn: Bảo tàng Lịch sử Mỹ). Lá cờ ban đầu được thiết kế bởi nghệ sĩ Gilbert Baker vào năm 1978, mỗi màu sắc trên lá cờ mang một ý nghĩa riêng, đại diện cho sự sống, sự chữa lành, ánh sáng mặt trời, thiên nhiên, sự hài hòa và tinh thần.

4.2. Phân biệt Xu hướng tính dục và Bản dạng giới

Xu hướng tính dục và bản dạng giới là hai khái niệm hoàn toàn khác biệt (Nguồn: Planned Parenthood).

– Xu hướng tính dục (Sexual Orientation): Mô tả sự hấp dẫn về mặt tình cảm, lãng mạn hoặc/và tình dục của một người đối với người khác (ví dụ: đồng tính, song tính, dị tính).

– Bản dạng giới (Gender Identity): Là nhận thức sâu sắc bên trong của một người về giới của họ (ví dụ: nam, nữ, phi nhị nguyên). Bản dạng giới của một người có thể trùng khớp hoặc không trùng khớp với giới tính được chỉ định khi sinh ra.

Ảnh trên: Xu hướng tính dục (Sexual Orientation)

5. Tầm quan trọng của việc thấu hiểu và ủng hộ cộng đồng LGBT

Việc thấu hiểu và ủng hộ cộng đồng LGBT giúp xây dựng một xã hội công bằng, an toàn và tôn trọng sự đa dạng của con người (Nguồn: UN Free & Equal). Khi người LGBT được sống trong một môi trường không có sự kỳ thị, họ có cơ hội phát triển toàn diện về cả thể chất lẫn tinh thần.

Sự ủng hộ từ gia đình, bạn bè và xã hội có tác động tích cực đến sức khỏe tâm thần của người LGBT, làm giảm nguy cơ trầm cảm, lo âu và tự tử (Theo nghiên cứu của The Trevor Project, 2022). Hơn nữa, việc tạo ra không gian an toàn và cởi mở giúp mỗi cá nhân tự do khám phá và thể hiện bản sắc của mình. Trong hành trình này, việc tìm hiểu về cơ thể và nhu cầu cá nhân là một phần quan trọng. Đối với những ai mong muốn khám phá thêm về đời sống tình dục an toàn và lành mạnh, việc lựa chọn các sản phẩm hỗ trợ như dương vật giả từ một nguồn đáng tin cậy có thể là một phần của quá trình tự khám phá. Nếu bạn đang tìm kiếm một địa chỉ mua sắm kín đáo và uy tín, Quân Tử Nhỏ là một lựa chọn hàng đầu tại Việt Nam. Với hơn 100.000 khách hàng đã tin tưởng, shop cam kết tư vấn tận tâm và giao hàng siêu kín đáo, bảo vệ tuyệt đối sự riêng tư của bạn.

Việc ủng hộ cộng đồng LGBT không chỉ là trách nhiệm đạo đức mà còn là một khoản đầu tư vào sự tiến bộ của xã hội. Tiếp theo, hãy cùng giải đáp một số câu hỏi thường gặp về chủ đề này.

Ảnh trên: Chày rung tình yêu Lilo

6. Những câu hỏi thường gặp về LGBT

1. LGBT có phải là một bệnh tâm thần không?

LGBT không phải là một bệnh tâm thần. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã loại bỏ đồng tính luyến ái khỏi danh sách các bệnh tâm thần vào năm 1990.

2. Trở thành người LGBT có phải là một sự lựa chọn không?

Xu hướng tính dục và bản dạng giới không phải là một sự lựa chọn. Theo Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ (APA), đây là những khía cạnh phức tạp của bản sắc, được hình thành từ sự kết hợp của các yếu tố sinh học, di truyền và môi trường.

3. “Coming out” nghĩa là gì?

“Coming out” (công khai) là quá trình một người chia sẻ xu hướng tính dục hoặc bản dạng giới của mình với người khác. Đây là một quyết định cá nhân và quá trình này có thể khác nhau đối với mỗi người (Nguồn: The Trevor Project).

4. Đại từ nhân xưng (pronouns) quan trọng như thế nào?

Việc sử dụng đúng đại từ nhân xưng (ví dụ: anh ấy/cô ấy/họ) là một cách cơ bản để thể hiện sự tôn trọng đối với bản dạng giới của một người. Việc gọi sai đại từ có thể gây ra cảm giác bị vô hình và không được tôn trọng (Nguồn: GLAAD).

Ảnh trên: Đại từ nhân xưng (pronouns)

5. Người dị tính và hợp giới có thể là một phần của cộng đồng không?

Những người dị tính và hợp giới ủng hộ quyền bình đẳng cho cộng đồng LGBT được gọi là “đồng minh” (ally). Đồng minh đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự chấp nhận và bình đẳng (Nguồn: Human Rights Campaign).

6. Tháng Tự hào (Pride Month) là gì?

Tháng Tự hào được tổ chức vào tháng 6 hàng năm để kỷ niệm cuộc bạo loạn Stonewall. Đây là thời gian để cộng đồng LGBT và các đồng minh tôn vinh sự đa dạng, thúc đẩy quyền bình đẳng và nâng cao nhận thức (Nguồn: Thư viện Quốc hội Hoa Kỳ).

7. Phi nhị nguyên giới (non-binary) nghĩa là gì?

Phi nhị nguyên giới là một thuật ngữ dành cho những người có bản dạng giới không hoàn toàn là nam hay nữ. Họ có thể xác định mình ở giữa, vượt ra ngoài, hoặc kết hợp các khía cạnh của hệ nhị phân giới (Nguồn: National Center for Transgender Equality).

8. Hôn nhân cùng giới có hợp pháp tại Việt Nam không?

Pháp luật Việt Nam hiện tại không cấm nhưng cũng chưa công nhận hôn nhân cùng giới. Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 đã bỏ quy định “cấm kết hôn giữa những người cùng giới tính”, nhưng chưa có quy định pháp lý để công nhận (Nguồn: Bộ Tư pháp Việt Nam).

9. Làm thế nào để trở thành một đồng minh tốt?

Để trở thành một đồng minh, bạn có thể bắt đầu bằng việc lắng nghe, tự giáo dục bản thân, lên tiếng chống lại sự kỳ thị và sử dụng ngôn ngữ bao dung. Sự ủng hộ của bạn, dù nhỏ, cũng tạo ra sự khác biệt (Nguồn: The Trevor Project).

10. Sự khác biệt giữa người chuyển giới (transgender) và người mặc đồ khác giới (cross-dresser) là gì?

Ảnh trên: Người chuyển giới (transgender)

Người chuyển giới liên quan đến bản dạng giới, trong khi mặc đồ khác giới là một hình thức thể hiện giới. Một người chuyển giới xác định mình có giới khác với giới tính khi sinh, còn người mặc đồ khác giới chỉ mặc quần áo của giới khác nhưng không nhất thiết xác định mình là giới đó (Nguồn: APA).

7. Kết luận

Việc tìm hiểu về LGBT không chỉ là học thuộc những định nghĩa hay thuật ngữ, mà là một quá trình mở rộng sự thấu cảm và tôn trọng đối với sự đa dạng vốn có của con người. Từ cuộc đấu tranh lịch sử tại Stonewall đến những nỗ lực không ngừng nghỉ cho quyền bình đẳng ngày nay, cộng đồng LGBT đã và đang khẳng định quyền được sống, được yêu và được là chính mình. Bằng cách trang bị kiến thức đúng đắn, sử dụng ngôn ngữ tôn trọng và trở thành một đồng minh tích cực, mỗi chúng ta đều có thể góp phần xây dựng một thế giới bao dung và công bằng hơn, nơi mọi bản sắc đều được trân trọng.