Tháo vòng tránh thai: Thông tin, Thời điểm, Quy trình và Chăm sóc sau thủ thuật

Tháo vòng tránh thai (IUD removal) là một thủ thuật y tế được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa, bao gồm việc lấy dụng cụ tử cung (IUD) ra khỏi buồng tử cung một cách an toàn. Đây là quy trình cần thiết khi vòng hết hạn sử dụng, khi người dùng mong muốn mang thai trở lại, hoặc khi cơ thể gặp phải các tác dụng phụ hay biến chứng y khoa không mong muốn (Nguồn: WHO, 2023).

Thời điểm tháo vòng tránh thai tối ưu nhất thường được xác định là vào những ngày cuối của chu kỳ kinh nguyệt. Việc thực hiện thủ thuật vào lúc này mang lại lợi ích kép: cổ tử cung mềm và mở nhẹ tự nhiên, đồng thời máu kinh hoạt động như một chất bôi trơn, giúp quá trình lấy vòng ra trở nên dễ dàng và giảm thiểu sự khó chịu cho người bệnh (Nguồn: Planned Parenthood, 2024).

Quy trình tháo vòng tránh thai tiêu chuẩn diễn ra nhanh chóng tại cơ sở y tế, thường chỉ mất từ vài phút và không yêu cầu các biện pháp can thiệp phức tạp như gây mê. Bác sĩ sử dụng một dụng cụ chuyên dụng (kẹp y tế) để nắm lấy sợi dây của vòng vốn có sẵn trong âm đạo và nhẹ nhàng kéo IUD ra ngoài, dựa trên nguyên lý đàn hồi và cấu trúc tự nhiên của cổ tử cung.

Chăm sóc sau khi tháo vòng tránh thai chủ yếu tập trung vào việc theo dõi các dấu hiệu sinh tồn và phản ứng của cơ thể, đặc biệt là các triệu chứng bất thường như đau bụng dữ dội, sốt, hoặc chảy máu nặng. Hầu hết phụ nữ có thể quay lại sinh hoạt bình thường gần như ngay lập tức, nhưng cần tuân thủ các chỉ dẫn y khoa về vệ sinh và kiêng cữ (nếu có) để đảm bảo an toàn tuyệt đối.

1. Tháo vòng tránh thai là gì?

Ảnh trên: Tháo vòng tránh thai

Tháo vòng tránh thai, hay còn gọi là lấy dụng cụ tử cung (IUD), là một thủ thuật y tế đơn giản nhằm mục đích đưa vòng tránh thai đã được đặt trước đó ra khỏi tử cung của phụ nữ (Nguồn: Tổ chức Y tế Thế giới – WHO, 2023). Đây là một quy trình cần được thực hiện bởi bác sĩ hoặc nhân viên y tế đã qua đào tạo tại các cơ sở y tế đủ điều kiện, không được tự ý thực hiện tại nhà.

Dụng cụ tử cung (IUD) là một thiết bị nhỏ, linh hoạt, thường có hình chữ T, được đặt vào bên trong tử cung để cung cấp hiệu quả tránh thai lâu dài. Hiện có hai loại IUD chính:

– IUD chứa đồng (Ví dụ: ParaGard): Hoạt động bằng cách giải phóng các ion đồng, tạo ra môi trường viêm không nhiễm trùng trong tử cung, gây độc cho tinh trùng và ngăn cản sự thụ tinh (Nguồn: ACOG, 2023).

– IUD nội tiết (Ví dụ: Mirena, Kyleena, Liletta): Hoạt động bằng cách giải phóng một lượng nhỏ hormone progestin, làm đặc chất nhầy cổ tử cung để chặn tinh trùng và làm mỏng niêm mạc tử cung.

Việc tháo vòng sẽ chấm dứt ngay lập tức tác dụng ngừa thai của IUD chứa đồng và chấm dứt dần tác dụng của IUD nội tiết khi hormone được đào thải.

2. Các lý do phổ biến cần tháo vòng tránh thai?

Có 4 nhóm lý do chính khiến phụ nữ cần thực hiện tháo vòng tránh thai, bao gồm: vòng hết hạn sử dụng, mong muốn mang thai, gặp tác dụng phụ không mong muốn, hoặc quyết định chuyển sang một biện pháp tránh thai khác (Nguồn: American College of Obstetricians and Gynecologists – ACOG, 2024).

Dưới đây là chi tiết về các nhóm lý do này:

Vòng tránh thai hết hạn sử dụng

Ảnh trên: IUD nội tiết

Mỗi loại IUD có một thời hạn sử dụng cụ thể do nhà sản xuất quy định.

– IUD chứa đồng: Có thể có tác dụng từ 10 đến 12 năm (Nguồn: FDA, 2023).

– IUD nội tiết: Thời hạn thay đổi tùy loại, từ 3 đến 8 năm (Ví dụ: Mirena có thể dùng đến 8 năm, Liletta 6 năm, Kyleena 5 năm, Skyla 3 năm).

Khi IUD hết hạn, hiệu quả ngừa thai sẽ giảm sút đáng kể, làm tăng nguy cơ mang thai ngoài ý muốn. Việc tháo vòng cũ và thay thế bằng vòng mới (nếu muốn) là cần thiết.

Mong muốn có thai trở lại

IUD là một biện pháp tránh thai tạm thời, có khả năng phục hồi sinh sản cao. Khi một phụ nữ quyết định muốn có con, họ có thể yêu cầu tháo vòng bất cứ lúc nào. Khả năng thụ thai có thể quay trở lại rất nhanh sau khi tháo vòng, thường là ngay trong chu kỳ kinh nguyệt đầu tiên.

Gặp tác dụng phụ hoặc biến chứng y khoa

Mặc dù hiếm gặp, một số phụ nữ có thể gặp phải các tác dụng phụ nghiêm trọng hoặc biến chứng khi sử dụng IUD, đòi hỏi phải tháo vòng ngay lập tức.

– Tác dụng phụ: Đau bụng dữ dội kéo dài, rong kinh nặng không cải thiện (đặc biệt với IUD đồng), hoặc các tác dụng phụ toàn thân của nội tiết tố (đau đầu, thay đổi tâm trạng) không thể chấp nhận được.

Ảnh trên: Rong kinh

– Biến chứng:

Vòng bị tụt hoặc lệch: IUD di chuyển khỏi vị trí chính xác trong buồng tử cung, làm giảm hoặc mất hiệu quả ngừa thai.

Nhiễm trùng: Nguy cơ viêm vùng chậu (PID), đặc biệt là trong vài tuần đầu sau khi đặt.

Thủng tử cung: Một biến chứng rất hiếm gặp khi IUD xuyên qua thành tử cung, cần can thiệp phẫu thuật để lấy ra.

Thay đổi sang phương pháp tránh thai khác

Một số phụ nữ có thể cảm thấy IUD không còn phù hợp với lối sống hoặc tình trạng sức khỏe của họ và muốn chuyển sang các phương pháp khác như thuốc uống hàng ngày, que cấy tránh thai, hoặc các biện pháp rào cản.

3. Tháo vòng tránh thai vào thời điểm nào là tốt nhất?

Thời điểm tốt nhất để tháo vòng tránh thai thường là vào cuối chu kỳ kinh nguyệt, cụ thể là trong những ngày bạn đang hành kinh (Nguồn: Planned Parenthood, 2024). Vào thời điểm này, cổ tử cung mềm và hơi mở một cách tự nhiên, giúp cho thủ thuật tháo vòng diễn ra thuận lợi và ít gây khó chịu nhất.

Tuy nhiên, IUD có thể được tháo vào bất kỳ ngày nào trong chu kỳ, miễn là có sự chuẩn bị phù hợp.

Ảnh trên: Chu kỳ kinh nguyệt

Tháo vòng tránh thai khi đang có kinh nguyệt được không?

Việc tháo vòng tránh thai khi đang có kinh nguyệt là hoàn toàn có thể và thường được các bác sĩ khuyến nghị (Nguồn: NHS UK, 2023). Máu kinh nguyệt không cản trở thủ thuật mà còn hoạt động như một chất bôi trơn tự nhiên. Hơn nữa, việc tháo vòng trong kỳ kinh giúp xác nhận gần như chắc chắn rằng người phụ nữ không đang mang thai.

Tháo vòng ngoài chu kỳ kinh nguyệt có rủi ro gì không?

Tháo vòng ngoài chu kỳ kinh nguyệt vẫn an toàn, nhưng tiềm ẩn nguy cơ mang thai nếu bạn có quan hệ tình dục không bảo vệ gần ngày tháo vòng. Tinh trùng có thể sống trong đường sinh dục nữ tối đa 5 ngày.

Bạn cần tránh quan hệ tình dục không bảo vệ trong 7 ngày trước ngày hẹn tháo vòng, nếu bạn tháo vòng ngoài kỳ kinh và không có ý định thay thế bằng một biện pháp tránh thai mới ngay lập tức (Nguồn: Cleveland Clinic, 2023). Điều này đảm bảo không có tinh trùng nào còn sót lại có khả năng thụ tinh với trứng sau khi IUD được lấy ra.

4. Quy trình tháo vòng tránh thai diễn ra như thế nào?

Quy trình tháo vòng tránh thai tiêu chuẩn diễn ra tại phòng khám, mất khoảng 5-10 phút, bao gồm 4 bước chính: thăm khám, sử dụng mỏ vịt, xác định vị trí dây vòng, và kéo vòng ra ngoài (Nguồn: Mayo Clinic, 2024). Thủ thuật này nhanh hơn và ít phức tạp hơn nhiều so với quy trình đặt vòng.

Các bước cụ thể của quy trình:

1. Chuẩn bị và thăm khám: Bạn sẽ nằm trên bàn khám phụ khoa. Bác sĩ có thể thực hiện thăm khám vùng chậu nhanh để kiểm tra tư thế của tử cung.

2. Sử dụng mỏ vịt: Bác sĩ sẽ đưa một dụng cụ gọi là mỏ vịt vào âm đạo để giữ cho thành âm đạo mở rộng, tương tự như khi làm xét nghiệm Pap.

Ảnh trên: Sử dụng mỏ vịt

3. Xác định dây vòng: Bác sĩ sử dụng một dụng cụ y tế chuyên dụng (thường là kẹp forceps) để nhẹ nhàng nắm lấy sợi dây của IUD, vốn thò ra từ cổ tử cung vào âm đạo.

4. Kéo vòng ra: Bác sĩ kéo nhẹ nhàng và đều tay sợi dây. Hai cánh tay mềm của IUD (hình chữ T) sẽ tự động gập lại khi đi qua cổ tử cung và IUD được kéo ra ngoài.

Sau khi tháo, bác sĩ sẽ kiểm tra IUD để đảm bảo nó còn nguyên vẹn và không có mảnh nào bị sót lại.

Quy trình xử lý khi tháo vòng không tìm thấy dây?

Trong trường hợp không nhìn thấy hoặc không tìm thấy dây vòng, bác sĩ sẽ chỉ định siêu âm để xác định vị trí chính xác của IUD (Nguồn: ACOG, 2023). Dây có thể đã bị co lên trên cổ tử cung hoặc IUD đã bị lệch vị trí.

Tùy thuộc vào kết quả siêu âm, bác sĩ có thể cần sử dụng các dụng cụ chuyên biệt hơn (như kẹp nội soi hoặc móc IUD) để nong nhẹ cổ tử cung và lấy vòng ra. Trong các trường hợp cực kỳ hiếm gặp (như IUD thủng tử cung), can thiệp nội soi ổ bụng có thể được yêu cầu.

5. Tháo vòng tránh thai có đau không?

Hầu hết phụ nữ cảm thấy khó chịu nhẹ hoặc một cơn co thắt ngắn (tương tự đau bụng kinh) khi tháo vòng tránh thai, thay vì cảm giác đau đớn dữ dội (Nguồn: NHS UK, 2023). Cảm giác co thắt này thường chỉ kéo dài vài giây, ngay tại thời điểm IUD đi qua cổ tử cung.

Ảnh trên: Tháo vòng tránh thai

Mức độ khó chịu phụ thuộc vào ngưỡng đau của mỗi người, sự mềm mại của cổ tử cung tại thời điểm tháo (dễ chịu hơn nếu tháo khi đang hành kinh) và kỹ thuật của bác sĩ.

Bạn có thể uống một liều thuốc giảm đau không kê đơn, như ibuprofen (400-600mg), khoảng 30-60 phút trước thủ thuật, nếu bác sĩ của bạn cho phép (Nguồn: Planned Parenthood, 2024). Việc này giúp giảm bớt các cơn co thắt tử cung có thể xảy ra.

6. Cần chuẩn bị gì trước khi tháo vòng tránh thai?

Sự chuẩn bị quan trọng nhất là tuân thủ hướng dẫn về quan hệ tình dục an toàn trước thủ thuật và thông báo cho bác sĩ về các loại thuốc bạn đang sử dụng (Nguồn: Mayo Clinic, 2024).

– Tránh quan hệ tình dục: Như đã đề cập, bạn cần kiêng quan hệ tình dục không bảo vệ trong 7 ngày trước khi tháo vòng, nếu bạn tháo vòng ngoài kỳ kinh và không muốn mang thai.

– Thuốc giảm đau: Hỏi ý kiến bác sĩ về việc uống thuốc giảm đau (ibuprofen) trước khi đến.

– Thông báo y tế: Cho bác sĩ biết nếu bạn đang dùng bất kỳ loại thuốc nào, đặc biệt là thuốc chống đông máu, hoặc nếu bạn có tiền sử dị ứng.

– Tinh thần: Giữ tinh thần thoải mái. Thủ thuật này rất nhanh chóng.

7. Chăm sóc sức khỏe sau khi tháo vòng tránh thai

Sau khi tháo vòng, hầu hết phụ nữ có thể tự lái xe về nhà và quay lại các hoạt động bình thường ngay lập tức hoặc vào ngày hôm sau.

Các triệu chứng bình thường sau khi tháo vòng là gì?

Ảnh trên: Chảy máu lốm đốm nhẹ

Các triệu chứng bình thường bao gồm chảy máu lốm đốm nhẹ và co thắt tử cung nhẹ (đau bụng lâm râm) trong vài giờ đến vài ngày sau thủ thuật (Nguồn: Cleveland Clinic, 2023). Bạn có thể sử dụng băng vệ sinh hàng ngày cho việc chảy máu và thuốc giảm đau không kê đơn cho cơn đau.

Tháo vòng tránh thai xong kiêng gì?

Bạn cần kiêng quan hệ tình dục qua đường âm đạo, không thụt rửa âm đạo và không sử dụng tampon (chuyển sang dùng băng vệ sinh) trong ít nhất 24-48 giờ sau thủ thuật (Nguồn: NHS UK, 2023). Điều này giúp cổ tử cung có thời gian đóng lại hoàn toàn và giảm nguy cơ vi khuẩn xâm nhập gây nhiễm trùng.

Bạn cũng cần tránh ngâm mình trong bồn tắm nước nóng hoặc hồ bơi công cộng trong 24 giờ đầu tiên, nếu bác sĩ có chỉ định.

Các dấu hiệu bất thường cần đi khám ngay?

Bạn cần liên hệ với cơ sở y tế ngay lập tức nếu gặp bất kỳ dấu hiệu nào sau đây, vì đây có thể là triệu chứng của nhiễm trùng hoặc biến chứng:

– Sốt cao (trên 38°C) hoặc cảm giác ớn lạnh.

– Đau bụng dữ dội hoặc cơn đau ngày càng tăng nặng.

– Chảy máu âm đạo nặng (ướt đẫm 2 băng vệ sinh trong 1 giờ).

– Khí hư âm đạo có mùi hôi hoặc màu sắc bất thường (xanh, vàng).

Ảnh trên: Đau bụng dữ dội

8. Các rủi ro hoặc biến chứng có thể xảy ra khi tháo vòng?

Tháo vòng tránh thai là một thủ thuật y tế có độ an toàn rất cao, các biến chứng nghiêm trọng là cực kỳ hiếm gặp (Nguồn: ACOG, 2024).

Các rủi ro tiềm ẩn (mặc dù hiếm) bao gồm:

– Nhiễm trùng: Vi khuẩn từ âm đạo có thể bị đẩy vào tử cung trong quá trình tháo, gây viêm vùng chậu (PID).

– Tổn thương tử cung: Cổ tử cung có thể bị rách nhẹ (hiếm) hoặc tử cung bị thủng (cực hiếm), đặc biệt nếu IUD đã bị dính vào thành tử cung.

– Phản ứng phế vị (Vasovagal response): Một số phụ nữ có thể cảm thấy chóng mặt, buồn nôn hoặc ngất xỉu do phản ứng thần kinh khi cổ tử cung bị kích thích. Phản ứng này là tạm thời và sẽ hết khi nghỉ ngơi.

9. Tháo vòng tránh thai bao lâu thì có thai lại?

Khả năng sinh sản phục hồi rất nhanh sau khi tháo vòng tránh thai, bạn có thể mang thai ngay trong chu kỳ kinh nguyệt đầu tiên sau thủ thuật (Nguồn: Planned Parenthood, 2024).

– Với IUD đồng: Tác dụng ngừa thai chấm dứt ngay khi vòng được lấy ra.

Ảnh trên: IUD đồng

– Với IUD nội tiết: Hormone sẽ ngừng tiết và khả năng rụng trứng quay trở lại gần như ngay lập tức. Một nghiên cứu năm 2020 trên tạp chí Contraception chỉ ra rằng tỷ lệ mang thai trong 12 tháng đầu sau khi tháo IUD nội tiết tương đương với những phụ nữ không dùng biện pháp tránh thai.

Nếu bạn tháo vòng vì lý do y tế nhưng chưa muốn mang thai ngay, việc chuyển đổi sang một biện pháp bảo vệ khác là vô cùng quan trọng. Các phương pháp rào cản như bao cao su là một lựa chọn hiệu quả và tiện lợi, đồng thời giúp phòng ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STI).

Nếu bạn đang tìm kiếm một địa chỉ đáng tin cậy để lựa chọn các sản phẩm hỗ trợ chính hãng, Quân Tử Nhỏ là một gợi ý. Đây là shop người lớn uy tín với hơn 100.000 khách hàng, cam kết tư vấn tận tâm và giao hàng siêu kín đáo, giúp bảo vệ tuyệt đối sự riêng tư cho bạn trong quá trình chuyển đổi biện pháp tránh thai.

Ảnh trên: Bao cao su mỏng bcs sagami 0.01

10. Các câu hỏi thường gặp về tháo vòng tránh thai

1. Tháo vòng tránh thai có ảnh hưởng gì đến sức khỏe không?

Tháo vòng tránh thai là thủ thuật an toàn và không gây ảnh hưởng tiêu cực lâu dài đến sức khỏe hoặc khả năng sinh sản của bạn (Nguồn: WHO, 2023). Các triệu chứng khó chịu nhẹ (nếu có) thường biến mất trong vòng 1-2 ngày.

2. Tháo vòng tránh thai bao lâu thì đặt lại được vòng mới?

Bạn có thể đặt vòng tránh thai mới ngay trong cùng một lần hẹn, ngay sau khi bác sĩ tháo vòng cũ ra (Nguồn: ACOG, 2023). Điều này đảm bảo hiệu quả tránh thai được duy trì liên tục mà không bị gián đoạn.

3. Tháo vòng tránh thai xong có bị rong kinh không?

Bạn có thể bị chảy máu lốm đốm hoặc ra máu nhẹ trong vài ngày, nhưng hiện tượng rong kinh (chảy máu nặng kéo dài) là không phổ biến. Nếu bạn tháo IUD nội tiết (loại thường giúp giảm kinh nguyệt), chu kỳ của bạn có thể sẽ quay trở lại trạng thái bình thường (nhiều hơn) như trước khi đặt vòng.

4. Có thể tự tháo vòng tránh thai tại nhà không?

Bạn tuyệt đối không được tự tháo vòng tránh thai tại nhà (Nguồn: ACOG, 2024). Hành động này có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho cổ tử cung, tử cung, gây chảy máu nặng và nhiễm trùng đe dọa tính mạng.

5. Tháo vòng tránh thai khi đang mang thai được không?

Nếu bạn phát hiện mang thai khi đang đặt IUD, bác sĩ sẽ cố gắng tháo vòng ra càng sớm càng tốt, đặc biệt là trong 3 tháng đầu (Nguồn: Mayo Clinic, 2024). Việc giữ lại IUD khi mang thai làm tăng đáng kể nguy cơ sảy thai, vỡ ối sớm và sinh non.

6. Tháo vòng tránh thai có cần xét nghiệm gì không?

Ảnh trên: Thử thai nhanh (que thử nước tiểu)

Thông thường không cần xét nghiệm, nhưng bác sĩ có thể yêu cầu thử thai nhanh (que thử nước tiểu) trước khi tháo để chắc chắn bạn không mang thai. Nếu bạn có dấu hiệu viêm nhiễm, bác sĩ có thể lấy mẫu khí hư để xét nghiệm.

7. Tháo vòng tránh thai bị sót vòng có nguy hiểm không?

Sót mảnh vỡ của IUD (một biến chứng rất hiếm) có thể gây nguy hiểm, dẫn đến viêm nhiễm, đau mạn tính hoặc tổn thương tử cung. Bác sĩ luôn kiểm tra tính toàn vẹn của IUD sau khi tháo. Nếu nghi ngờ sót, siêu âm hoặc nội soi buồng tử cung sẽ được thực hiện để lấy hết ra.

8. Chi phí tháo vòng tránh thai năm 2025 là bao nhiêu?

Chi phí tháo vòng tránh thai thay đổi tùy thuộc vào cơ sở y tế (bệnh viện công hay phòng khám tư) và khu vực địa lý. Thủ thuật này thường có chi phí thấp hơn nhiều so với đặt vòng. Bạn nên liên hệ trực tiếp với cơ sở y tế để có báo giá chính xác.

9. Dấu hiệu vòng tránh thai bị lệch hoặc tụt là gì?

Các dấu hiệu bao gồm: bạn không sờ thấy dây vòng hoặc cảm thấy dây ngắn/dài hơn bình thường, bạn cảm thấy phần cứng của IUD ở cổ tử cung, hoặc bạn bị đau dữ dội khi quan hệ (Nguồn: Planned Parenthood, 2024).

10. Tháo vòng tránh thai bao lâu thì quan hệ lại được?

Bạn cần kiêng quan hệ tình dục ít nhất 24-48 giờ sau khi tháo vòng để giảm nguy cơ nhiễm trùng (Nguồn: Cleveland Clinic, 2023). Nếu bạn tháo vòng do viêm nhiễm, thời gian kiêng cữ có thể kéo dài hơn theo chỉ định của bác sĩ.

Ảnh trên: Bạn cần kiêng quan hệ tình dục ít nhất 24-48 giờ sau khi tháo vòng để giảm nguy cơ nhiễm trùng

11. Kết luận

Tháo vòng tránh thai là một thủ thuật y tế phổ biến, nhanh chóng và an toàn, đánh dấu mốc quan trọng trong kế hoạch sức khỏe sinh sản của người phụ nữ—dù là để chào đón một thai kỳ mới hay để chuyển sang một giai đoạn khác. Quá trình này thường diễn ra nhẹ nhàng, với ít rủi ro khi được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa tại cơ sở y tế uy tín.

Việc trang bị kiến thức về thời điểm lý tưởng (thường là trong kỳ kinh nguyệt), quy trình thực hiện và các hướng dẫn chăm sóc sau thủ thuật (như kiêng cữ 24-48 giờ) giúp phụ nữ chủ động bảo vệ sức khỏe, giảm thiểu lo lắng và đảm bảo quá trình phục hồi diễn ra thuận lợi. Luôn tham vấn ý kiến bác sĩ về bất kỳ triệu chứng bất thường nào sau khi tháo vòng để đảm bảo an toàn tuyệt đối.