Phi Dị Tính Là Gì? Giải Mã Chi Tiết Và Những Sự Thật Có Thể Bạn Chưa Biết

 

“Này, dạo này tớ nhận ra một điều quan trọng lắm,” cô bạn thân của tôi, Mai, thỏ thẻ trong một buổi cà phê chiều cuối tuần. “Tớ nghĩ… tớ là người vô tính.” Tôi hơi bất ngờ, nhưng nhanh chóng nắm lấy tay cô ấy, “Vậy à? Cảm ơn vì đã tin tưởng và chia sẻ với tớ.” Chúng tôi đã nói chuyện rất lâu sau đó, về những cảm nhận, những trải nghiệm của Mai, về cách cô ấy nhìn nhận các mối quan hệ khác với những gì xã hội thường mặc định. Buổi trò chuyện đó mở ra cho tôi một thế giới quan hoàn toàn mới.

Trên đường về, một câu hỏi cứ lởn vởn trong đầu tôi: “Nếu Mai là người vô tính, vậy mình… mình là gì?”. Tôi có cảm nhận hấp dẫn tình dục với người khác, tôi khao khát những kết nối sâu sắc cả về thể xác lẫn tâm hồn. Tôi hẹn hò, tôi yêu, tôi có những rung động rất “bản năng”. Chẳng lẽ trạng thái của tôi không có một tên gọi cụ thể nào sao? Nó chỉ đơn giản là “bình thường” ư? Câu hỏi đó đã thôi thúc tôi tìm hiểu, và rồi tôi khám phá ra một thuật ngữ tuy xa lạ nhưng lại mô tả chính xác đến không ngờ về trải nghiệm của đại đa số chúng ta: phi dị tính.

Hành trình khám phá phi dị tính là gì không chỉ giúp tôi gọi tên được xu hướng tính dục của chính mình, mà còn giúp tôi thấu cảm hơn với sự đa dạng của thế giới nội tâm con người. Nó không phải là một bài học khô khan, mà là một cuộc phiêu lưu vào chính bản thể, để thấy rằng mỗi chúng ta, dù thuộc về số đông hay thiểu số, đều là một mảnh ghép độc đáo và đáng trân trọng. Hôm nay, tôi muốn chia sẻ cùng bạn cuộc phiêu lưu này, để chúng ta cùng nhau giải mã những điều thú vị về một khái niệm tuy mới mà lại rất đỗi thân quen.

1. Vậy Chính Xác Thì Phi Dị Tính Là Gì?

Để trả lời cho câu hỏi cốt lõi phi dị tính là gì, chúng ta có thể định nghĩa một cách đơn giản nhất: Phi dị tính (Allosexual) là một xu hướng tính dục mô tả những người có trải nghiệm hấp dẫn tình dục với người khác.

Nghe có vẻ hiển nhiên quá phải không? Giống như việc bạn nhận ra mình đang thở không khí vậy – một điều tự nhiên đến mức ta chẳng bao giờ nghĩ đến việc đặt tên cho nó. Nhưng sự ra đời của thuật ngữ này lại mang một ý nghĩa vô cùng quan trọng. Nó xuất hiện để tạo ra một sự đối trọng về mặt ngôn ngữ với người vô tính (asexual) – những người không hoặc có rất ít trải nghiệm về hấp dẫn tình dục.

Trước đây, chúng ta thường dùng các từ như “bình thường” để mô tả những người có hấp dẫn tình dục. Cách gọi này vô tình tạo ra một hệ thống phân cấp, trong đó ngầm định rằng vô tính là “bất thường”. Thuật ngữ phi dị tính ra đời đã xóa bỏ sự phân cấp đó. Nó đặt trải nghiệm có hấp dẫn tình dục và không có hấp dẫn tình dục ngang hàng với nhau, như hai trạng thái khác nhau trên một phổ rộng lớn, chứ không có cái nào “chuẩn mực” hơn cái nào. Vì vậy, nếu bạn cảm thấy rung động về mặt thể xác với ai đó, xin chúc mừng, rất có thể bạn là một người phi dị tính.

Ảnh trên: Phi Dị Tính Là Gì

2. Tại Sao Thuật Ngữ “Phi Dị Tính” Lại Ít Phổ Biến Đến Vậy?

Bạn có thấy lạ không khi một thuật ngữ mô tả trải nghiệm của phần lớn dân số thế giới lại ít được biết đến như vậy? Lý do chính nằm ở khái niệm ” privilège de la norme” – “đặc quyền của số đông”.

Khi một đặc điểm nào đó được coi là tiêu chuẩn, là mặc định của xã hội, người ta thường không có nhu cầu phải gọi tên nó. Ví dụ, trong một xã hội mà đa số người thuận tay phải, khái niệm “người thuận tay phải” ít được nhắc đến bằng khái niệm “người thuận tay trái”. Tương tự, vì phi dị tính là trải nghiệm phổ biến, nó được xem là “ngầm hiểu”. Chỉ khi các xu hướng tính dục khác như vô tính, á tính bắt đầu được thảo luận rộng rãi hơn, nhu cầu về một từ ngữ trung lập để mô tả “phần còn lại” mới xuất hiện.

Việc tìm hiểu và sử dụng từ phi dị tính không chỉ là để làm giàu vốn từ vựng. Nó là một hành động thể hiện sự tôn trọng và công nhận sự đa dạng. Nó giúp chúng ta ý thức được rằng trải nghiệm của mình, dù phổ biến, cũng chỉ là một trong nhiều trải nghiệm tính dục khác nhau, và không có trải nghiệm nào là “đúng” hay “sai”.

3. Phi Dị Tính Không Phải Là Một Khuôn Mẫu Đồng Nhất

Một trong những hiểu lầm lớn nhất là coi tất cả những người phi dị tính đều giống nhau. Sự thật là, phi dị tính là một thuật ngữ bao trùm (umbrella term) cho rất nhiều xu hướng tính dục khác nhau. Điểm chung duy nhất của họ là có trải nghiệm hấp dẫn tình dục.

Hãy hình dung phi dị tính như một chiếc ô lớn, và dưới chiếc ô đó là vô số những con đường nhỏ hơn:

– Dị tính luyến ái (Heterosexual): Hấp dẫn tình dục với người khác giới.

– Đồng tính luyến ái (Homosexual): Hấp dẫn tình dục với người cùng giới (gay, lesbian).

– Song tính luyến ái (Bisexual): Hấp dẫn tình dục với cả người cùng giới và khác giới.

– Toàn tính luyến ái (Pansexual): Hấp dẫn tình dục với người khác bất kể giới tính hay bản dạng giới của họ.

– Và nhiều xu hướng tính dục khác…

Điều này có nghĩa là, một người đàn ông dị tính, một người phụ nữ đồng tính, và một người song tính đều là người phi dị tính. Việc hiểu rõ điều này giúp chúng ta phá vỡ định kiến và nhìn nhận cộng đồng LGBTQ+ một cách chính xác hơn. Họ không phải là một “thế giới khác”, mà là một phần không thể thiếu trong bức tranh đa dạng của những người phi dị tính.

Ảnh trên: Song tính luyến ái (Bisexual) Hấp dẫn tình dục với cả người cùng giới và khác giới.

4. Phân Biệt Rõ Ràng Giữa Hấp Dẫn Tình Dục Và Hấp Dẫn Lãng Mạn

Cuộc sống tình cảm của con người phức tạp và đa chiều hơn chúng ta tưởng. Phi dị tính chỉ mô tả về khía cạnh hấp dẫn tình dục (sexual attraction). Nhưng bên cạnh đó, còn có một khía cạnh quan trọng không kém là hấp dẫn lãng mạn (romantic attraction) – khao khát một mối quan hệ tình cảm, lãng mạn với người khác.

Hầu hết mọi người có cả hai loại hấp dẫn này đi đôi với nhau (ví dụ, một người dị tính cũng là người dị lãng mạn). Tuy nhiên, chúng hoàn toàn có thể tồn tại độc lập:

– Aromantic Allosexual: Một người phi dị tính nhưng vô lãng mạn. Họ có thể cảm nhận hấp dẫn tình dục và mong muốn quan hệ tình dục, nhưng lại không có nhu cầu hay hứng thú với các mối quan hệ lãng mạn (hẹn hò, yêu đương).

– Romantic Asexual: Một người vô tính nhưng lãng mạn. Họ không cảm thấy hấp dẫn tình dục, nhưng lại khao khát những kết nối tình cảm, những cử chỉ lãng mạn và muốn xây dựng một mối quan hệ sâu sắc với người khác mà không cần đến tình dục.

Việc phân biệt rạch ròi hai khái niệm này giúp chúng ta thấu hiểu bản thân và người khác một cách sâu sắc hơn. Nó giải thích tại sao có những người chỉ muốn “tình một đêm” (có thể là aromantic allosexual) và tại sao có những mối quan hệ “tri kỷ” hoàn toàn trong sáng, không có yếu tố tình dục (có thể là romantic asexual).

Ảnh trên: Romantic Asexual – Một người vô tính nhưng lãng mạn. Họ không cảm thấy hấp dẫn tình dục, nhưng lại khao khát những kết nối tình cảm, những cử chỉ lãng mạn và muốn xây dựng một mối quan hệ sâu sắc với người khác mà không cần đến tình dục.

5. Những Lầm Tưởng Tai Hại Về Người Phi Dị Tính

Giống như bất kỳ nhóm nào khác, người phi dị tính cũng phải đối mặt với những định kiến và lầm tưởng. Việc nhận diện và phá bỏ chúng là rất quan trọng để xây dựng một xã hội thấu hiểu hơn.

– Lầm tưởng 1: Mọi người phi dị tính đều có ham muốn tình dục cao. Phi dị tính chỉ có nghĩa là bạn CÓ trải nghiệm hấp dẫn tình dục, chứ không nói lên mức độ ham muốn (libido) của bạn. Libido ở người phi dị tính cũng có thể cao, thấp, hoặc dao động thất thường tùy thuộc vào sức khỏe, tâm trạng, tuổi tác, và nhiều yếu tố khác.

– Lầm tưởng 2: Người phi dị tính luôn luôn nghĩ về tình dục. Đây là một sự cường điệu hóa. Tình dục có thể là một phần quan trọng trong đời sống tình dục của họ, nhưng cuộc sống của một người phi dị tính còn có vô vàn những mối quan tâm khác: sự nghiệp, gia đình, bạn bè, sở thích…

– Lầm tưởng 3: Người phi dị tính không thể có tình bạn trong sáng với người mà họ cảm thấy hấp dẫn. Hoàn toàn có thể. Hấp dẫn tình dục không đồng nghĩa với việc phải hành động theo nó. Rất nhiều người phi dị tính có thể duy trì những tình bạn sâu sắc, tôn trọng ranh giới với những người mà về mặt lý thuyết, họ có thể bị thu hút. Sự trưởng thành và tôn trọng mới là yếu tố quyết định.

6. Áp Lực Vô Hình Khi Là Một Người Phi Dị Tính

Nghe có vẻ ngược đời, nhưng việc thuộc về số đông đôi khi cũng đi kèm với những áp lực riêng, được gọi là “amatonormativity” – áp lực phải tuân theo các chuẩn mực về tình yêu và hôn nhân của xã hội.

Là một người phi dị tính trong một xã hội coi trọng các mối quan hệ lãng mạn và tình dục, bạn có thể cảm thấy áp lực phải:

– Luôn ở trong một mối quan hệ: Bạn bè, gia đình liên tục hỏi “Có người yêu chưa?”, “Bao giờ cưới?”. Việc độc thân đôi khi bị xem là một sự thất bại hoặc thiếu sót.

– Phải có đời sống tình dục “viên mãn”: Các phương tiện truyền thông liên tục vẽ nên những hình mẫu về tình dục nồng cháy, khiến nhiều người cảm thấy áp lực phải đạt được tiêu chuẩn đó, dẫn đến lo lắng về hiệu suất hoặc tự ti về cơ thể.

– Phải tuân theo một kịch bản tình yêu nhất định: Gặp gỡ, hẹn hò, yêu, kết hôn, sinh con. Những người không đi theo con đường này có thể bị xem là “kỳ lạ” hoặc “chưa trưởng thành”.

Tôi nhớ có một giai đoạn, tôi cảm thấy mình thật sự lạc lõng. Bạn bè xung quanh đều có đôi có cặp, còn tôi vẫn một mình. Những câu hỏi quan tâm của người thân đôi khi lại như những mũi kim châm vào nỗi cô đơn. “Hay là mình có vấn đề gì?”, tôi đã từng tự hỏi như vậy. Chỉ đến khi nhận ra đây là một áp lực xã hội vô hình, tôi mới học cách cởi trói cho bản thân và trân trọng hành trình riêng của mình. Thấu hiểu bản thân chính là chìa khóa để giải thoát khỏi những gánh nặng không đáng có này.

Ảnh trên: Nghe có vẻ ngược đời, nhưng việc thuộc về số đông đôi khi cũng đi kèm với những áp lực riêng, được gọi là “amatonormativity” – áp lực phải tuân theo các chuẩn mực về tình yêu và hôn nhân của xã hội.

7. Hành Trình Khám Phá: Bạn Có Phải Là Người Phi Dị Tính?

Nếu bạn vẫn đang tự hỏi về vị trí của mình trên phổ tính dục, hãy thử dành chút thời gian để tự suy ngẫm. Không có một bài kiểm tra nào có thể cho bạn câu trả lời chính xác 100%, bởi đây là một hành trình khám phá cá nhân. Dưới đây là một vài câu hỏi gợi mở:

– Bạn có bao giờ nhìn thấy một người và cảm thấy một sự thôi thúc, một sự thu hút về mặt thể chất không?

– Bạn có bao giờ tưởng tượng về những kịch bản tình dục với người khác không?

– Ý nghĩ về việc thân mật thể xác với một người bạn thích khiến bạn cảm thấy hứng thú, tò mò hay khó chịu?

– Khi nghĩ về một mối quan hệ lý tưởng, tình dục có phải là một yếu tố mà bạn mong muốn có mặt không?

Hãy nhớ rằng, không có câu trả lời nào là “đúng” hay “sai”. Cho dù bạn nhận ra mình là phi dị tính, vô tính, á tính (demisexual – chỉ cảm thấy hấp dẫn tình dục sau khi đã có kết nối tình cảm sâu sắc), hay bất cứ ai trên phổ vô tính, thì trải nghiệm của bạn đều là thật và đáng được tôn trọng.

8. Sức Mạnh Của Việc “Gọi Tên”: Giao Tiếp Hiệu Quả Hơn Trong Các Mối Quan Hệ

Việc hiểu rõ về phi dị tính là gì và các khái niệm liên quan có thể cải thiện đáng kể khả năng giao tiếp của bạn, đặc biệt là với bạn đời.

Hãy tưởng tượng một cặp đôi, trong đó một người là phi dị tính với ham muốn cao, còn người kia cũng là phi dị tính nhưng có ham muốn thấp hơn. Nếu không có ngôn ngữ để diễn đạt, họ có thể rơi vào hiểu lầm: “Anh/cô ấy không còn yêu mình nữa”. Nhưng khi họ hiểu về sự khác biệt trong libido, họ có thể trò chuyện một cách cởi mở: “Em yêu anh, nhưng nhu cầu của em có thể không giống anh. Chúng ta hãy cùng tìm cách để cả hai đều cảm thấy thoải mái và được yêu thương nhé.”

Điều này còn quan trọng hơn nữa trong các mối quan hệ giữa người phi dị tính và người trên phổ vô tính. Việc có chung một hệ thống từ vựng giúp họ thảo luận về ranh giới, nhu cầu và mong muốn một cách tôn trọng và hiệu quả, xây dựng một mối quan hệ vững chắc dựa trên sự thấu hiểu thay vì phỏng đoán.

9. Chăm Sóc Sức Khỏe Tinh Thần Của Người Phi Dị Tính

Ảnh trên: Chăm Sóc Sức Khỏe Tinh Thần Của Người Phi Dị Tính

Dù là số đông, người phi dị tính cũng đối mặt với những thách thức về sức khỏe tinh thần liên quan đến tình dục. Áp lực phải “hoàn hảo” trong chuyện chăn gối, nỗi lo về ngoại hình, sự so sánh với người khác, hay những tổn thương từ các mối quan hệ trong quá khứ đều có thể ảnh hưởng nặng nề đến tâm lý.

Thấu hiểu bản thân là bước đầu tiên để chăm sóc sức khỏe tinh thần. Hãy nhận ra rằng:

– Đời sống tình dục của bạn là duy nhất. Đừng so sánh nó với phim ảnh hay với bất kỳ ai khác.

– Cơ thể bạn đáng được yêu thương và tôn trọng, bất kể nó trông như thế nào.

– Giao tiếp cởi mở với bạn đời về những nỗi lo và mong muốn của bạn là cực kỳ quan trọng.

– Tìm kiếm sự giúp đỡ từ chuyên gia tâm lý khi cần thiết không phải là dấu hiệu của sự yếu đuối, mà là một hành động dũng cảm để chăm sóc chính mình.

10. Célébrer La Vie: Tận Hưởng Và Thăng Hoa Trong Đời Sống Tình Dục Của Bạn

Khi đã hiểu rõ hơn về bản thân mình là một người phi dị tính, bạn có thể bắt đầu một hành trình mới: hành trình khám phá và tận hưởng đời sống tình dục của mình một cách trọn vẹn và an toàn. Tình dục không chỉ là sự thỏa mãn về thể xác, nó còn là sự kết nối, sự vui vẻ, sự sáng tạo và là một cách tuyệt vời để thể hiện tình yêu với bản thân và với bạn đời.

Để hành trình khám phá và thăng hoa này thêm phần trọn vẹn và an toàn, việc lựa chọn những “trợ thủ” đắc lực là vô cùng cần thiết. Sử dụng một chiếc bao cao su chất lượng không chỉ giúp ngăn ngừa thai và các bệnh lây truyền qua đường tình dục, mà còn mang lại sự an tâm tuyệt đối để cả hai cùng nhau phiêu lưu. Đôi khi, một chút mới lạ từ những món đồ chơi như dương vật giả lại có thể mở ra những cánh cửa khoái cảm bất ngờ, giúp cuộc vui thêm phần thú vị và gắn kết. Nếu bạn đang tìm kiếm một nơi đáng tin cậy để trang bị cho mình những sản phẩm chính hãng với giá cả hợp lý, Shop Quân Tử Nhỏ có thể là một điểm đến lý tưởng. Với uy tín đã được khẳng định qua sự tin chọn của hơn 100.000 khách hàng, đội ngũ tư vấn tận tâm và chính sách giao hàng siêu kín đáo, bạn hoàn toàn có thể yên tâm chia sẻ và lựa chọn những gì phù hợp nhất cho cuộc yêu của mình.

Ảnh trên: Chày rung tình yêu Lilo

11. Trở Thành Một Người Đồng Minh Tuyệt Vời

Hiểu về phi dị tính là gì cũng có nghĩa là bạn có công cụ để trở thành một người đồng minh tốt hơn cho cộng đồng những người vô tính và á tính (A-spec).

– Lắng nghe và tin tưởng: Khi một người bạn chia sẻ rằng họ là người vô tính, hãy tin vào trải nghiệm của họ. Đừng nói những câu như “Chắc tại cậu chưa gặp đúng người thôi” hay “Rồi sẽ khác thôi”.

– Tự giáo dục bản thân: Đừng đặt gánh nặng giải thích mọi thứ lên vai họ. Hãy chủ động tìm hiểu về phổ vô tính.

– Tôn trọng ranh giới: Hiểu rằng tình bạn của bạn với họ không và sẽ không bao giờ có yếu tố tình dục.

– Bảo vệ họ: Lên tiếng khi bạn nghe thấy những bình luận mang tính kỳ thị hoặc những hiểu lầm về người vô tính.

Bằng cách này, bạn không chỉ giúp đỡ bạn bè mình, mà còn góp phần xây dựng một xã hội đa dạng và bao dung hơn.

Ảnh trên: Trở Thành Một Người Đồng Minh Tuyệt Vời

12. Kết Luận: Tự Hào Về Chính Con Người Bạn

Hành trình tìm hiểu phi dị tính là gì thực chất là một hành trình quay về để thấu hiểu bản thân và trân trọng sự phức tạp đẹp đẽ của con người. Phi dị tính không phải là một cái nhãn để đóng khung bạn, mà là một tấm bản đồ giúp bạn định vị mình trong thế giới đa dạng của các xu hướng tính dục. Nó cho chúng ta một ngôn ngữ chung để nói về những trải nghiệm sâu sắc nhất, để phá bỏ những định kiến tai hại và để kết nối với nhau bằng sự tôn trọng và thấu cảm.

Dù bạn là người phi dị tính, vô tính, hay ở bất cứ đâu trên dải quang phổ đầy màu sắc này, hãy nhớ rằng câu chuyện của bạn, cảm xúc của bạn và con người bạn đều vô cùng giá trị. Hãy tự hào về hành trình của mình, tiếp tục khám phá, tiếp tục học hỏi và quan trọng nhất, hãy sống thật với chính bản thể độc đáo của bạn.