Làm sao để biết ngày rụng trứng: Thông tin, Dấu hiệu, Các phương pháp tính và Lợi ích

Ngày rụng trứng (Ovulation) là một sự kiện sinh lý then chốt trong chu kỳ kinh nguyệt, đánh dấu thời điểm noãn (trứng) trưởng thành được giải phóng khỏi buồng trứng, di chuyển vào ống dẫn trứng và sẵn sàng cho quá trình thụ tinh (Theo Hiệp hội Sản phụ khoa Hoa Kỳ – ACOG, 2023) . Đây là giai đoạn có khả năng thụ thai cao nhất, đóng vai trò quyết định trong việc lập kế hoạch mang thai hoặc tránh thai một cách chủ động.

Các dấu hiệu nhận biết rụng trứng là những thay đổi của cơ thể do biến động nội tiết tố, bao gồm sự xuất hiện của dịch nhầy cổ tử cung trong, dai như lòng trắng trứng, nhiệt độ cơ thể cơ bản (BBT) tăng nhẹ sau khi rụng trứng, và cảm giác đau tức một bên bụng dưới (còn gọi là Mittelschmerz).

Các phương pháp tính và theo dõi ngày rụng trứng bao gồm từ việc theo dõi lịch chu kỳ (phương pháp Ogino-Knaus) đến các kỹ thuật hiện đại như sử dụng que thử rụng trứng (OPK) để phát hiện đỉnh LH, lập biểu đồ nhiệt độ BBT, và phương pháp siêu âm nang noãn tại cơ sở y tế (Theo Mayo Clinic, 2022).

Ảnh trên: Phương pháp Ogino-Knaus

Lợi ích của việc xác định chính xác ngày rụng trứng là rất quan trọng . Việc này không chỉ giúp các cặp đôi tối đa hóa cơ hội thụ thai trong “cửa sổ thụ thai” (thường kéo dài 6 ngày) mà còn cung cấp dữ liệu giá trị để theo dõi sức khỏe sinh sản tổng thể, giúp phát hiện sớm các chu kỳ không rụng trứng hoặc các dấu hiệu bất thường.

1. Ngày rụng trứng là gì và diễn ra khi nào?

Ngày rụng trứng là thời điểm duy nhất trong chu kỳ kinh nguyệt khi một nang noãn trưởng thành trong buồng trứng vỡ ra và giải phóng một noãn (trứng) vào ống dẫn trứng (Theo Cleveland Clinic, 2022). Sự kiện này được kích hoạt bởi sự gia tăng đột ngột của hormone luteinizing (LH) từ tuyến yên.

Thông thường, sự rụng trứng xảy ra vào khoảng ngày thứ 14 của chu kỳ kinh nguyệt 28 ngày . Tuy nhiên, thời điểm này biến động rất lớn giữa các cá nhân và thậm chí giữa các chu kỳ của cùng một người. Quá trình rụng trứng thường chỉ diễn ra trong 12 đến 24 giờ . Sau khi được giải phóng, trứng có 12-24 giờ để được thụ tinh bởi tinh trùng . Nếu quá trình thụ tinh không xảy ra, trứng sẽ thoái hóa và cơ thể sẽ đào thải lớp nội mạc tử cung, dẫn đến kỳ kinh nguyệt tiếp theo.

Tiếp theo, chúng ta sẽ tìm hiểu vì sao việc xác định thời điểm này lại quan trọng.

Ảnh trên: Chu kỳ kinh nguyệt

2. Lợi ích của việc xác định ngày rụng trứng?

Việc xác định chính xác ngày rụng trứng mang lại hai lợi ích chính: tối ưu hóa khả năng thụ thai và theo dõi sức khỏe sinh sản.

2.1. Tối ưu hóa khả năng thụ thai

Việc biết ngày rụng trứng giúp các cặp đôi xác định “cửa sổ thụ thai” (Fertile Window), là khoảng thời gian 5 ngày trước ngày rụng trứng và ngày rụng trứng (Tổng cộng 6 ngày) (Theo ACOG, 2023).

Tinh trùng có thể sống trong đường sinh dục của phụ nữ tới 5 ngày . Trong khi đó, trứng chỉ có thể sống 12-24 giờ sau khi rụng . Do đó, việc quan hệ tình dục trong 1-2 ngày trước ngày rụng trứng và trong ngày rụng trứng mang lại cơ hội thụ thai cao nhất. Bằng cách nhắm mục tiêu vào khoảng thời gian này, các cặp đôi đang cố gắng có con có thể tăng đáng kể xác suất thành công.

2.2. Theo dõi sức khỏe sinh sản

Việc theo dõi chu kỳ rụng trứng cung cấp dữ liệu quan trọng về sự cân bằng nội tiết tố và sức khỏe sinh sản tổng thể (Theo NIH, 2022).

Các chu kỳ đều đặn có rụng trứng là một dấu hiệu cho thấy hệ thống nội tiết đang hoạt động bình thường. Ngược lại, các chu kỳ không rụng trứng (anovulatory cycles) hoặc rụng trứng không đều có thể là dấu hiệu của các tình trạng y tế tiềm ẩn, bao gồm Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), rối loạn tuyến giáp, hoặc căng thẳng quá mức. Việc nhận biết sớm các vấn đề này cho phép can thiệp y tế kịp thời.

Sự rõ ràng về chu kỳ cũng giúp phụ nữ hiểu rõ hơn về cơ thể mình, điều này rất quan trọng cho các phương pháp tránh thai tự nhiên.

Ảnh trên: Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)

3. Các dấu hiệu: Làm sao để biết ngày rụng trứng qua cơ thể?

Một trong những cách chính làm sao để biết ngày rụng trứng là theo dõi các dấu hiệu cơ thể . Những thay đổi này chủ yếu do sự biến động của hormone estrogen và LH.

3.1. Dịch nhầy cổ tử cung thay đổi như thế nào?

Sự thay đổi rõ rệt nhất là dịch nhầy cổ tử cung (Cervical Mucus) trở nên trong, ướt, và co dãn như lòng trắng trứng gà sống (Egg White Cervical Mucus – EWCM) (Theo ACOG, 2023).

– Trước khi rụng trứng: Dịch nhầy có thể ít, đặc, hoặc dính.

– Gần ngày rụng trứng: Do nồng độ estrogen tăng cao, dịch nhầy trở nên nhiều, loãng, trong và dai. Nó có thể kéo dài giữa hai ngón tay mà không đứt. Môi trường này là tối ưu để tinh trùng di chuyển và sống sót.

– Sau khi rụng trứng: Dưới ảnh hưởng của progesterone, dịch nhầy trở nên đặc lại, có màu trắng đục và dính, tạo thành một rào cản ngăn tinh trùng.

3.2. Nhiệt độ cơ thể cơ bản (BBT) thay đổi ra sao?

Nhiệt độ cơ thể cơ bản (BBT) là nhiệt độ của cơ thể khi nghỉ ngơi hoàn toàn. Ngay sau khi rụng trứng, BBT sẽ tăng nhẹ, khoảng 0.3°C đến 0.5°C, và duy trì ở mức cao này cho đến cuối chu kỳ (Theo Mayo Clinic, 2022).

Sự gia tăng nhiệt độ này được gây ra bởi hormone progesterone, loại hormone chỉ được sản xuất sau khi rụng trứng . Phương pháp này không dự đoán được rụng trứng sắp xảy ra, nhưng nó xác nhận rằng rụng trứng đã diễn ra. Việc theo dõi BBT yêu cầu đo nhiệt độ vào cùng một thời điểm mỗi sáng trước khi ra khỏi giường.

3.3. Đau bụng rụng trứng (Mittelschmerz) là gì?

Ảnh trên: Đau bụng rụng trứng (Mittelschmerz)

Một số phụ nữ (khoảng 20-40%) trải qua cảm giác đau hoặc khó chịu nhẹ ở một bên bụng dưới, được gọi là Mittelschmerz (tiếng Đức nghĩa là “đau giữa kỳ”) (Theo Cleveland Clinic, 2022).

Cơn đau này trùng với thời điểm nang noãn vỡ ra để giải phóng trứng . Cảm giác này có thể là đau âm ỉ hoặc đau nhói đột ngột, thường chỉ kéo dài từ vài phút đến vài giờ. Vị trí đau (trái hoặc phải) có thể thay đổi theo từng tháng, tùy thuộc vào buồng trứng nào giải phóng trứng.

3.4. Cổ tử cung thay đổi như thế nào?

Gần ngày rụng trứng, cổ tử cung trở nên mềm hơn, cao hơn, mở rộng hơn và ướt át hơn (viết tắt là SHOW: Soft, High, Open, Wet) (Theo nghiên cứu của Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ – NIH).

– Thời điểm không rụng trứng: Cổ tử cung cứng (như chạm vào chóp mũi), ở vị trí thấp, đóng và khô.

– Thời điểm rụng trứng: Sự thay đổi này, cùng với dịch nhầy EWCM, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho tinh trùng đi vào tử cung.

Việc tự kiểm tra vị trí cổ tử cung đòi hỏi sự thực hành nhất quán để nhận biết sự khác biệt.

3.5. Ham muốn tình dục thay đổi không?

Ảnh trên: Trứng rung không dây Lilo

Sự gia tăng nồng độ hormone (chủ yếu là estrogen và testosterone) trong thời điểm rụng trứng có liên quan trực tiếp đến việc tăng ham muốn tình dục ở phụ nữ (Theo Tạp chí Sexual Medicine, 2013).

Đây được xem là một cơ chế sinh học tự nhiên nhằm tối ưu hóa cơ hội thụ thai trong cửa sổ sinh sản . Việc nhận biết sự thay đổi này cũng là cơ hội để các cặp đôi tăng cường kết nối. Để nâng cao trải nghiệm và sự thăng hoa trong những ngày này, việc sử dụng các sản phẩm hỗ trợ như trứng rung không dây có thể là một lựa chọn tinh tế. Nếu bạn đang tìm kiếm các sản phẩm chính hãng để làm phong phú thêm đời sống tình ái, shop người lớn uy tín tại Quân Tử Nhỏ  cung cấp dịch vụ tư vấn tận tâm và giao hàng siêu kín đáo, bảo vệ tuyệt đối sự riêng tư của bạn.

Ảnh trên: Chày rung tình yêu Lilo

Các dấu hiệu thể chất này là cơ sở, nhưng để có độ chính xác cao hơn, cần kết hợp các phương pháp tính toán.

4. Các phương pháp: Làm sao để biết ngày rụng trứng chính xác?

Để trả lời câu hỏi làm sao để biết ngày rụng trứng một cách chính xác nhất, cần kết hợp các phương pháp theo dõi dựa trên dữ liệu và công cụ y tế, đặc biệt khi mục tiêu là thụ thai .

4.1. Phương pháp tính theo lịch (Đếm ngày)

Phương pháp này, còn gọi là phương pháp Ogino-Knaus, dựa trên giả định rằng rụng trứng xảy ra 14 ngày trước ngày bắt đầu kỳ kinh nguyệt tiếp theo.

Để áp dụng, cần theo dõi độ dài chu kỳ trong ít nhất 6-12 tháng .

– Cách tính: Lấy độ dài chu kỳ ngắn nhất trừ đi 18 để tìm ngày bắt đầu cửa sổ thụ thai. Lấy độ dài chu kỳ dài nhất trừ đi 11 để tìm ngày kết thúc.

– Ví dụ: Chu kỳ 28-30 ngày. Bắt đầu: 28-18 = ngày 10. Kết thúc: 30-11 = ngày 19. Cửa sổ thụ thai là từ ngày 10 đến ngày 19.

– Nhược điểm: Đây là phương pháp ít chính xác nhất, không phù hợp với người có chu kỳ không đều.

4.2. Sử dụng que thử rụng trứng (OPK)

Que thử rụng trứng (Ovulation Predictor Kits – OPK) hoạt động bằng cách phát hiện sự gia tăng đột ngột của hormone luteinizing (LH) trong nước tiểu, một sự kiện xảy ra 24-36 giờ trước khi rụng trứng (Theo ACOG, 2023).

Ảnh trên: Que thử rụng trứng

– Cách sử dụng: Bắt đầu thử nước tiểu vài ngày trước ngày rụng trứng dự kiến. Khi que thử hiển thị kết quả dương tính (vạch thử đậm bằng hoặc đậm hơn vạch chứng), rụng trứng sẽ xảy ra trong 1-2 ngày tới.

– Ưu điểm: Cung cấp cảnh báo trước, độ chính xác cao (khoảng 99% nếu dùng đúng cách), dễ sử dụng tại nhà .

– Nhược điểm: Chi phí cao, có thể cho kết quả dương tính giả ở người mắc PCOS (do nồng độ LH luôn ở mức cao).

4.3. Lập biểu đồ nhiệt độ cơ thể cơ bản (BBT)

Phương pháp này yêu cầu đo và ghi lại nhiệt độ cơ thể vào cùng một thời điểm mỗi sáng (trước khi ra khỏi giường) bằng nhiệt kế điện tử nhạy (độ chính xác 0.1°C) (Theo Mayo Clinic, 2022).

Như đã đề cập ở Mục 3.2, sự gia tăng 0.3-0.5°C kéo dài ít nhất 3 ngày liên tục xác nhận rằng rụng trứng đã xảy ra . Mặc dù không dự đoán trước, việc lập biểu đồ BBT qua nhiều tháng giúp xác định quy luật rụng trứng của cá nhân, từ đó dự đoán cho các chu kỳ tương lai. Phương pháp này yêu cầu tính kỷ luật cao và nhiệt độ có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố (mất ngủ, bệnh, rượu).

4.4. Siêu âm nang noãn (Follicle Ultrasound)

Đây là phương pháp chính xác nhất để theo dõi sự phát triển của nang noãn và xác định thời điểm rụng trứng, được thực hiện tại các cơ sở y tế (Theo Tạp chí Y học Sinh sản, 2021).

Bác sĩ sẽ sử dụng siêu âm đầu dò âm đạo để đo kích thước của các nang noãn đang phát triển. Nang noãn thường rụng khi đạt kích thước khoảng 18-25mm. Bác sĩ cũng có thể kết hợp với xét nghiệm máu để đo nồng độ hormone (estrogen, LH) để dự đoán chính xác thời điểm hoặc tiêm thuốc kích rụng trứng khi nang đã đủ lớn. Phương pháp này thường được sử dụng trong các chu kỳ hỗ trợ sinh sản (IUI, IVF).

Tiếp theo, việc áp dụng các phương pháp này cho chu kỳ không đều sẽ có những thách thức riêng.

Ảnh trên: Siêu âm nang noãn

5. Làm sao để biết ngày rụng trứng khi chu kỳ không đều?

Xác định ngày rụng trứng khi chu kỳ không đều (dài ngắn bất thường) là một thách thức, vì các phương pháp dựa trên lịch (Đếm ngày) trở nên không đáng tin cậy (Theo ACOG, 2023).

Đối với những người có chu kỳ không đều, câu trả lời cho làm sao để biết ngày rụng trứng là tập trung vào các phương pháp theo dõi dấu hiệu cơ thể và công cụ y tế thay vì tính toán ngày tháng.

5.1. Ưu tiên Que thử rụng trứng (OPK) và Theo dõi dịch nhầy

Sự kết hợp giữa việc theo dõi dịch nhầy cổ tử cung (EWCM) và sử dụng que thử rụng trứng (OPK) là chiến lược hiệu quả nhất cho chu kỳ không đều (Theo NIH, 2022).

– Dịch nhầy (EWCM): Bắt đầu theo dõi dịch nhầy ngay sau khi kết thúc kỳ kinh. Khi phát hiện dịch nhầy bắt đầu chuyển sang dạng ướt và dai (EWCM), đây là dấu hiệu cửa sổ thụ thai đã bắt đầu.

– Que thử OPK: Bắt đầu sử dụng que thử OPK ngay khi thấy dịch nhầy EWCM xuất hiện. Tiếp tục thử hàng ngày cho đến khi phát hiện đỉnh LH (kết quả dương tính). Điều này giúp xác định 24-36 giờ tiếp theo là thời điểm vàng để thụ thai.

5.2. Biểu đồ BBT để xác nhận

Lập biểu đồ BBT vẫn có giá trị để xác nhận rằng sự rụng trứng thực sự đã xảy ra trong chu kỳ đó.

Mặc dù không dự đoán được, việc thấy nhiệt độ tăng và duy trì ở mức cao sau khi OPK dương tính và EWCM biến mất sẽ khẳng định chu kỳ đó có rụng trứng . Nếu nhiệt độ không tăng, có thể đó là một chu kỳ không rụng trứng, một thông tin quan trọng cần thảo luận với bác sĩ .

5.3. Thăm khám y tế

Ảnh trên: Thăm khám bác sĩ

Phụ nữ có chu kỳ quá không đều (ví dụ, chu kỳ ngắn hơn 21 ngày hoặc dài hơn 35 ngày) hoặc mất kinh nên thăm khám bác sĩ chuyên khoa (Theo Mayo Clinic, 2023).

Bác sĩ có thể chỉ định siêu âm nang noãn và xét nghiệm máu để xác định nguyên nhân (như PCOS, rối loạn tuyến giáp) và hỗ trợ theo dõi rụng trứng một cách y khoa.

6. Các yếu tố có thể ảnh hưởng đến ngày rụng trứng?

Sự rụng trứng là một quá trình nội tiết tố phức tạp và rất nhạy cảm với các yếu tố bên trong và bên ngoài cơ thể.

6.1. Căng thẳng (Stress)

Căng thẳng tâm lý hoặc thể chất nghiêm trọng có thể làm gián đoạn tín hiệu hormone từ não (vùng dưới đồi) đến tuyến yên, làm chậm hoặc ngăn chặn hoàn toàn sự rụng trứng (Theo ACOG, 2022).

Điều này xảy ra do cơ thể ưu tiên cơ chế “sinh tồn” hơn là “sinh sản” khi đối mặt với stress . Đây là lý do tại sao đôi khi chu kỳ kinh nguyệt bị trễ khi phụ nữ trải qua áp lực công việc lớn, mất ngủ kéo dài, hoặc thay đổi môi trường sống đột ngột.

Ảnh trên: Căng thẳng (Stress)

6.2. Cân nặng và Tập thể dục

Cả tình trạng thiếu cân (BMI dưới 18.5) và thừa cân, béo phì (BMI trên 25) đều có thể gây rối loạn rụng trứng (Theo Tạp chí Lancet, 2021).

– Thiếu cân: Cơ thể không đủ chất béo để sản xuất đủ estrogen, dẫn đến chu kỳ không rụng trứng hoặc mất kinh.

– Thừa cân: Mô mỡ dư thừa sản xuất ra estrogen, gây mất cân bằng nội tiết tố và có thể dẫn đến tình trạng kháng insulin (liên quan đến PCOS), cản trở sự phát triển của nang noãn.

– Tập luyện quá sức: Tập thể dục cường độ cao, khắc nghiệt (như vận động viên marathon) cũng có thể gây ra tình trạng stress thể chất, ức chế rụng trứng.

6.3. Tình trạng bệnh lý (PCOS, Tuyến giáp)

Các rối loạn nội tiết là nguyên nhân phổ biến gây rối loạn rụng trứng. Phổ biến nhất là Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) và các vấn đề về tuyến giáp (Theo NIH, 2023).

– PCOS: Đặc trưng bởi sự mất cân bằng hormone (thường là nồng độ androgen cao), cản trở nang noãn trưởng thành và vỡ, dẫn đến các chu kỳ không rụng trứng.

– Rối loạn tuyến giáp (cả cường giáp và suy giáp): Hormone tuyến giáp ảnh hưởng trực tiếp đến buồng trứng và các hormone điều hòa chu kỳ kinh nguyệt.

6.4. Thuốc và Lối sống

Ảnh trên: Ibuprofen

Một số loại thuốc, bao gồm thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) như Ibuprofen (nếu dùng liều cao, kéo dài), có thể ức chế rụng trứng tạm thời (Theo Tạp chí Rheumatology, 2015).

Các yếu tố lối sống khác như hút thuốc lá và sử dụng rượu bia quá mức cũng đã được chứng minh là ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng trứng và sự đều đặn của chu kỳ.

7. Câu hỏi thường gặp

1. Rụng trứng kéo dài trong bao lâu?

Quá trình giải phóng trứng (rụng trứng) diễn ra nhanh chóng. Tuy nhiên, trứng sau khi rụng chỉ có thể sống và được thụ tinh trong vòng 12 đến 24 giờ (Theo Cleveland Clinic, 2022).

2. Quan hệ trước ngày rụng trứng có thai không?

Khả năng thụ thai là rất cao khi quan hệ trước ngày rụng trứng. Tinh trùng có thể sống tới 5 ngày trong đường sinh dục nữ, chờ đợi trứng rụng (Theo ACOG, 2023).

3. Que thử rụng trứng 2 vạch mờ có ý nghĩa gì?

Que thử 2 vạch mờ (vạch thử nhạt hơn vạch chứng) cho thấy nồng độ LH có tăng nhẹ nhưng chưa đạt đỉnh. Cần tiếp tục thử trong những ngày tiếp theo cho đến khi vạch thử đậm bằng hoặc hơn vạch chứng.

4. Rụng trứng đau bụng (Mittelschmerz) kéo dài mấy ngày?

Cảm giác đau bụng rụng trứng thường chỉ kéo dài từ vài phút đến vài giờ, hiếm khi kéo dài quá 1-2 ngày. Cơn đau thường nhẹ và chỉ ở một bên bụng dưới (Theo Mayo Clinic, 2022).

5. Hết kinh bao nhiêu ngày thì rụng trứng?

Thời điểm này phụ thuộc vào độ dài chu kỳ của bạn. Với chu kỳ 28 ngày, rụng trứng thường xảy ra 14 ngày sau ngày đầu tiên có kinh (tức là khoảng 9-10 ngày sau khi hết kinh), nhưng con số này rất thay đổi.

Ảnh trên: Chu kỳ 28 ngày

6. Không có dấu hiệu rụng trứng có sao không?

Một số phụ nữ rụng trứng bình thường mà không nhận thấy dấu hiệu rõ rệt. Tuy nhiên, nếu chu kỳ không đều hoặc bạn đang cố gắng thụ thai mà không thành công, việc không có dấu hiệu có thể cần được thăm khám y tế.

7. Nhiệt độ cơ thể khi rụng trứng là bao nhiêu?

Nhiệt độ cơ thể (BBT) không tăng khi rụng trứng mà tăng sau khi rụng trứng, tăng khoảng 0.3°C đến 0.5°C so với mức nền trước đó (ví dụ, từ 36.2°C lên 36.6°C) (Theo NIH, 2023).

8. Dịch nhầy rụng trứng trông như thế nào?

Dịch nhầy ở thời điểm rụng trứng (EWCM) có đặc điểm trong suốt, rất dai (có thể kéo sợi giữa hai ngón tay), trơn và ướt, tương tự như lòng trắng trứng gà sống.

Ảnh trên: Dịch nhầy ở thời điểm rụng trứng

9. Chu kỳ không đều tính ngày rụng trứng thế nào?

Không nên dùng phương pháp đếm ngày. Thay vào đó, hãy tập trung theo dõi các dấu hiệu cơ thể (dịch nhầy cổ tử cung) và sử dụng que thử rụng trứng (OPK) để phát hiện đỉnh LH.

10. Các app tính ngày rụng trứng có chính xác không?

Các app chỉ dựa vào lịch (dữ liệu chu kỳ bạn nhập vào) thường có độ chính xác thấp, đặc biệt nếu chu kỳ không đều. Các app kết hợp theo dõi BBT hoặc kết quả OPK sẽ có độ tin cậy cao hơn.

8. Kết luận

Câu hỏi “làm sao để biết ngày rụng trứng” là một truy vấn quan trọng về sức khỏe sinh sản, mang lại lợi ích thiết thực cho cả mục tiêu thụ thai lẫn việc theo dõi sức khỏe tổng thể. Không có một phương pháp duy nhất nào là hoàn hảo, nhưng sự kết hợp thông minh giữa việc quan sát các dấu hiệu cơ thể (như dịch nhầy cổ tử cung) và sử dụng các công cụ hỗ trợ (như que thử rụng trứng OPK hoặc biểu đồ BBT) sẽ mang lại kết quả chính xác nhất.

Đối với những người có chu kỳ không đều hoặc gặp khó khăn trong việc xác định rụng trứng, việc thăm khám và tư vấn từ các chuyên gia y tế là bước đi cần thiết để loại trừ các nguyên nhân bệnh lý và nhận được sự hỗ trợ phù hợp. Hiểu rõ cơ thể mình chính là chìa khóa để làm chủ sức khỏe sinh sản.