Đặt vòng tránh thai ở tay (Que cấy tránh thai): Thông tin, Cơ chế, Ưu nhược điểm và Quy trình

Đặt vòng tránh thai ở tay là cách gọi phổ thông của phương pháp que cấy tránh thai (Contraceptive Implant). Đây là một thủ thuật y tế sử dụng một hoặc nhiều que nhựa dẻo nhỏ (kích thước tương đương que diêm) chứa nội tiết tố progestin, được cấy dưới da vùng cánh tay không thuận của phụ nữ (Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ – CDC, 2023).

Phương pháp này hoạt động dựa trên cơ chế giải phóng progestin đều đặn vào cơ thể. Nội tiết tố này ức chế quá trình rụng trứng hàng tháng và làm đặc chất nhầy cổ tử cung, tạo ra hiệu quả ngừa thai kép, ngăn tinh trùng tiếp cận trứng (Theo Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh – NHS, 2022).

Ưu điểm độc nhất của việc đặt vòng ở tay là hiệu quả bảo vệ rất cao, lên đến 99.95%, vượt trội so với nhiều phương pháp khác. Que cấy mang lại tác dụng kéo dài (từ 3-5 năm), tiện lợi, kín đáo và là lựa chọn phù hợp cho phụ nữ không thể dùng estrogen hoặc đang cho con bú (Theo Hiệp hội Sản Phụ khoa Hoa Kỳ – ACOG, 2022).

Bài viết này sẽ phân tích chi tiết quy trình thực hiện, các tác dụng phụ thường gặp, chi phí và các đối tượng phù hợp để thực hiện phương pháp đặt vòng tránh thai ở tay, cung cấp thông tin y khoa khách quan và đầy đủ nhất.

1. Phân tích chi tiết phương pháp đặt vòng ở tay (Que cấy tránh thai)

Ảnh trên: Que tránh thai

“Đặt vòng tránh thai ở tay” chính xác là gì?

“Đặt vòng tránh thai ở tay” thực chất là phương pháp cấy que tránh thai, sử dụng que nhựa dẻo chứa nội tiết tố progestin cấy dưới da cánh tay. Đây là một phương pháp ngừa thai nội tiết tố có tác dụng lâu dài, có thể đảo ngược (Theo Tổ chức Y tế Thế giới – WHO, 2023).

Không giống như vòng tránh thai truyền thống (IUD) được đặt bên trong tử cung, phương pháp này hoạt động dưới da. Que cấy giải phóng một lượng nhỏ nội tiết tố đều đặn vào máu. Đây là một trong những biện pháp ngừa thai hiệu quả nhất, với tỷ lệ thất bại trong năm đầu tiên sử dụng thấp hơn 0.05% (Theo CDC, 2023).

Cơ chế hoạt động của việc đặt vòng ở tay như thế nào?

Que cấy giải phóng từ từ nội tiết tố progestin, hoạt động theo ba cơ chế đồng thời để ngăn ngừa mang thai. Các cơ chế này tối đa hóa hiệu quả bảo vệ của phương pháp.

Các cơ chế chính bao gồm:

Ngăn cản sự rụng trứng (trứng chín và rụng) ở hầu hết các chu kỳ kinh nguyệt (Theo ACOG, 2023).

Làm đặc chất nhầy ở cổ tử cung, tạo thành một rào cản ngăn tinh trùng di chuyển lên để gặp trứng (Theo NHS, 2022).

Làm mỏng lớp nội mạc tử cung, khiến trứng đã thụ tinh (nếu có) khó có thể làm tổ và phát triển.

Đặt vòng ở tay bao lâu thì có tác dụng?

Thời điểm phát huy tác dụng ngừa thai phụ thuộc vào thời điểm thực hiện thủ thuật trong chu kỳ kinh nguyệt.

Thủ thuật được thực hiện trong vòng 5 ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt (tính từ ngày đầu tiên ra máu), que cấy sẽ có tác dụng ngừa thai ngay lập tức (Theo CDC, 2023).

Cần sử dụng biện pháp bảo vệ bổ sung (như bao cao su) trong 7 ngày, nếu cấy que vào bất kỳ thời điểm nào khác ngoài 5 ngày đầu của chu kỳ (Theo NHS, 2022). Đối với phụ nữ sau sinh hoặc đang sử dụng biện pháp tránh thai khác, bác sĩ sẽ có hướng dẫn cụ thể.

Sự tiện lợi và hiệu quả cao là ưu điểm lớn nhất, nhưng phương pháp đặt vòng ở tay cũng tồn tại nhược điểm. Tiếp theo, chúng ta sẽ phân tích rõ các ưu và nhược điểm.

2. Ưu và nhược điểm của việc đặt vòng ở tay là gì?

Ảnh trên: Ưu và nhược điểm

Phương pháp đặt vòng ở tay (cấy que) cung cấp nhiều lợi ích về hiệu quả và sự tiện lợi, nhưng cũng đi kèm một số tác dụng phụ và hạn chế nhất định. Việc cân nhắc kỹ lưỡng hai khía cạnh này là cần thiết trước khi quyết định.

Các ưu điểm của que cấy tránh thai

Các ưu điểm chính bao gồm hiệu quả bảo vệ rất cao, tác dụng kéo dài, tính tiện lợi và khả năng phục hồi sinh sản nhanh chóng.

Hiệu quả rất cao: Tỷ lệ thất bại chỉ 0.05%, hiệu quả ngừa thai đạt trên 99.9% (Theo WHO, 2023). Hiệu quả này vượt trội so với thuốc uống hàng ngày (93-99%) hoặc bao cao su (87-98%).

Tác dụng lâu dài: Cung cấp khả năng bảo vệ liên tục từ 3 đến 5 năm tùy loại que, chỉ cần một lần thực hiện thủ thuật.

Tiện lợi và kín đáo: Người dùng không cần tuân thủ hàng ngày (như thuốc uống) hoặc can thiệp trước mỗi lần quan hệ. Que cấy nằm dưới da và kín đáo.

Phù hợp nhiều đối tượng: An toàn cho phụ nữ đang cho con bú (thường cấy sau 6 tuần sau sinh) hoặc người có chống chỉ định với estrogen (như người có tiền sử huyết khối, cao huyết áp) (Theo ACOG, 2023).

Khả năng hồi phục: Khả năng sinh sản nhanh chóng trở lại bình thường sau khi tháo que cấy.

Các nhược điểm và tác dụng phụ khi đặt vòng ở tay

Ảnh trên: Tác dụng phụ cần lưu ý

Nhược điểm phổ biến nhất là gây ra các thay đổi về chu kỳ kinh nguyệt, bên cạnh đó là một số tác dụng phụ nội tiết khác.

Tác dụng phụ thường gặp nhất là thay đổi kinh nguyệt. Khoảng 1/3 phụ nữ trải qua vô kinh (mất kinh hoàn toàn), trong khi một số khác có thể bị rong kinh (kinh nguyệt kéo dài, ra máu lắt nhắt) hoặc chu kỳ không đều (Theo NHS, 2022). Tình trạng vô kinh do que cấy được coi là an toàn về mặt y tế.

Các tác dụng phụ khác có thể bao gồm:

Đau đầu, chóng mặt.

Tăng cân (mặc dù các nghiên cứu quy mô lớn chưa chỉ ra mối liên hệ nhân quả rõ ràng) (Theo ACOG, 2023).

Đau ngực, căng ngực.

Nổi mụn trứng cá hoặc thay đổi tâm trạng.

Giảm ham muốn tình dục (ít phổ biến).

Đa số các tác dụng phụ này thường ở mức độ nhẹ và có xu hướng giảm dần sau vài tháng đầu tiên.

Khi nào cần sử dụng biện pháp bảo vệ bổ sung?

Ảnh trên: Sản phẩm bổ sung

Que cấy tránh thai (đặt vòng ở tay) không ngăn ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs). Do đó, việc sử dụng bao cao su là cần thiết khi có bạn tình mới hoặc nhiều bạn tình để bảo vệ sức khỏe.

Việc kết hợp que cấy (ngừa thai) và bao cao su (ngừa STIs) là chiến lược “bảo vệ kép” hiệu quả. Nếu bạn đang tìm kiếm một địa chỉ đáng tin cậy để mua các sản phẩm bao cao su chính hãng, Quân Tử Nhỏ là một lựa chọn hàng đầu. Với hơn 100.000 khách hàng đã tin dùng, shop cam kết tư vấn tận tâm và giao hàng siêu kín đáo, bảo vệ tuyệt đối sự riêng tư của bạn.

Việc cân nhắc giữa lợi ích và rủi ro này phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe cá nhân. Không phải ai cũng là đối tượng phù hợp để thực hiện thủ thuật này.

3. Đối tượng nào phù hợp và không phù hợp để đặt vòng ở tay?

Hầu hết phụ nữ khỏe mạnh ở độ tuổi sinh sản đều có thể thực hiện cấy que tránh thai, bao gồm cả thanh thiếu niên và người chưa từng sinh con (Theo WHO, 2023).

Đối tượng nên cấy que (Chỉ định)

Que cấy là một lựa chọn tối ưu cho các nhóm đối tượng sau:

Phụ nữ muốn một biện pháp tránh thai lâu dài (3-5 năm), hiệu quả cao.

Người hay quên uống thuốc tránh thai hàng ngày hoặc gặp khó khăn trong việc tuân thủ các biện pháp khác.

Phụ nữ đang cho con bú (thường là sau 6 tuần sau sinh) (Theo CDC, 2023).

Người có chống chỉ định sử dụng nội tiết tố estrogen (như người trên 35 tuổi hút thuốc lá, tiền sử huyết khối, đau nửa đầu Migraine có aura).

Phụ nữ cần một biện pháp tránh thai tạm thời, có khả năng phục hồi sinh sản nhanh sau khi ngưng.

Đối tượng không nên cấy que (Chống chỉ định)

Một số tình trạng y tế nhất định là chống chỉ định tuyệt đối hoặc tương đối với việc sử dụng que cấy progestin. Bác sĩ sẽ thăm khám kỹ lưỡng trước khi chỉ định.

Các chống chỉ định chính bao gồm:

Phụ nữ đang mang thai (hoặc nghi ngờ mang thai).

Người có tiền sử hoặc đang mắc bệnh ung thư vú (Theo ACOG, 2023).

Bệnh gan nặng, cấp tính (như xơ gan mất bù) hoặc u gan.

Chảy máu âm đạo bất thường chưa được chẩn đoán rõ nguyên nhân.

Tiền sử huyết khối tĩnh mạch sâu hoặc thuyên tắc phổi (mặc dù rủi ro thấp hơn biện pháp chứa estrogen).

Người đang sử dụng một số loại thuốc (như thuốc điều trị HIV, lao, động kinh) có thể tương tác làm giảm hiệu quả của que cấy (Theo NHS, 2022).

Nếu bạn thuộc nhóm phù hợp, việc tìm hiểu về quy trình thực hiện là bước tiếp theo.

4. Quy trình đặt vòng tránh thai ở tay diễn ra như thế nào?

Ảnh trên: Quy trình đặt vòng

Quy trình đặt vòng ở tay (cấy que) là một thủ thuật y tế nhanh chóng, thường kéo dài vài phút, được thực hiện tại cơ sở y tế bởi bác sĩ hoặc y tá đã qua đào tạo.

Các bước thực hiện cấy que

Quy trình bao gồm ba bước chính: tư vấn, gây tê tại chỗ và đưa que cấy vào dưới da.

Thăm khám và tư vấn: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh lý, chu kỳ kinh nguyệt, kiểm tra để loại trừ khả năng mang thai và giải thích về thủ thuật, lợi ích cũng như rủi ro (Theo ACOG, 2023).

Gây tê tại chỗ: Bác sĩ xác định vị trí cấy (mặt trong cánh tay không thuận), sát trùng vùng da và tiêm một lượng nhỏ thuốc tê. Người dùng sẽ tỉnh táo hoàn toàn.

Cấy que: Bác sĩ sử dụng một dụng cụ chuyên dụng (applicator) đã chứa sẵn que cấy để đưa que vào ngay dưới da. Thủ thuật này không cần rạch da và không cần khâu.

Kiểm tra và băng vết cấy: Bác sĩ kiểm tra để chắc chắn que đã vào đúng vị trí (bằng cách sờ nắn) và băng vết cấy lại bằng băng gạc y tế.

Cần kiêng gì và chăm sóc sau khi cấy que?

Sau khi cấy que, cần giữ khô và sạch vùng cấy trong 24-48 giờ và tránh va đập mạnh hoặc làm việc nặng bằng tay vừa cấy trong vài ngày đầu.

Vết cấy có thể bị bầm tím nhẹ hoặc hơi đau trong vài ngày, đây là phản ứng bình thường. Cần tháo băng ép (băng cuộn) sau 24 giờ và giữ băng cá nhân (urgo) trong 3-5 ngày, hoặc cho đến khi vết tiêm lành (Theo NHS, 2022). Cần liên hệ y tế nếu có dấu hiệu sưng đau dữ dội, sốt, hoặc chảy mủ.

Quy trình tháo que cấy như thế nào?

Việc tháo que cũng là một thủ thuật nhanh, bao gồm gây tê tại chỗ, rạch một vết nhỏ trên da và dùng kẹp y tế gắp que ra (Theo CDC, 2023).

Thủ thuật tháo que thường mất khoảng 5-10 phút. Bác sĩ sẽ tiêm thuốc tê, sau đó rạch một vết da rất nhỏ (khoảng 2-3mm) gần đầu que cấy và nhẹ nhàng kéo que ra. Vết rạch sẽ được dán lại bằng băng dính y tế và tự lành, hiếm khi cần khâu.

Một trong những yếu tố được quan tâm nhất khi quyết định thực hiện thủ thuật này là chi phí.

5. Chi phí đặt vòng tránh thai ở tay là bao nhiêu?

Ảnh trên: Tùy thuộc vào cơ sở y tế

Chi phí cấy que tránh thai tại Việt Nam dao động đáng kể, phụ thuộc vào loại que cấy, thương hiệu và chính sách giá của từng cơ sở y tế.

Chi phí trọn gói thường bao gồm tiền que cấy (đã tiệt trùng và nằm trong bộ dụng cụ cấy) và chi phí thực hiện thủ thuật. Các loại que cấy phổ biến như Implanon NXT (tác dụng 3 năm) thường có mức giá khác nhau tại các địa điểm.

Các yếu tố ảnh hưởng đến chi phí:

Loại que: Que 1 nang (Implanon, Nexplanon – tác dụng 3 năm) là loại phổ biến nhất.

Cơ sở y tế: Chi phí tại các bệnh viện công lập chuyên về sản phụ khoa (như Bệnh viện Từ Dũ, Bệnh viện Phụ sản Trung ương) thường thấp hơn so với các phòng khám tư nhân hoặc bệnh viện quốc tế.

Dịch vụ đi kèm: Chi phí có thể bao gồm phí khám và tư vấn ban đầu, hoặc siêu âm kiểm tra (nếu cần thiết).

Chi phí tháo que thường thấp hơn chi phí cấy que. Người dùng nên liên hệ trực tiếp các cơ sở y tế uy tín để được tư vấn mức giá chính xác và cập nhật nhất.

6. Câu hỏi thường gặp về đặt vòng ở tay (Cấy que)

Ảnh trên: Một số câu hỏi thường gặp

Đặt vòng ở tay (cấy que) có đau không?

Bạn sẽ được tiêm thuốc tê tại chỗ trước khi cấy, do đó thủ thuật cấy que gần như không gây đau đớn. Bạn chỉ có thể cảm thấy hơi nhói lúc tiêm thuốc tê và hơi ê nhẹ vùng cấy trong vài ngày sau khi thuốc tê hết tác dụng (Theo NHS, 2022).

Cấy que tránh thai có bị rong kinh không?

Rối loạn kinh nguyệt, bao gồm rong kinh (ra máu lắt nhắt) hoặc kinh nguyệt không đều, là tác dụng phụ phổ biến nhất của que cấy. Tuy nhiên, khoảng 1/3 phụ nữ sẽ trải qua tình trạng vô kinh (mất kinh), điều này được coi là an toàn (Theo ACOG, 2023).

Cấy que tránh thai có tăng cân không?

Các nghiên cứu khoa học quy mô lớn chưa tìm thấy bằng chứng thuyết phục rằng que cấy progestin trực tiếp gây tăng cân đáng kể. Một số phụ nữ có báo cáo về việc tăng cân, nhưng nó không phổ biến và có thể liên quan đến các yếu tố khác (Theo CDC, 2023).

Que cấy tránh thai loại nào tốt nhất?

Hiện không có loại “tốt nhất” tuyệt đối; loại que phù hợp phụ thuộc vào cơ địa và nhu cầu của bạn. Implanon/Nexplanon (1 que, 3 năm) là loại phổ biến nhất toàn cầu, được WHO và CDC công nhận về hiệu quả và an toàn.

Tháo que cấy bao lâu thì có thai lại?

Khả năng sinh sản thường trở lại nhanh chóng ngay sau khi que cấy được tháo ra. Hầu hết phụ nữ có thể rụng trứng trở lại trong vòng vài tuần đến một tháng sau thủ thuật tháo que (Theo ACOG, 2023).

Đặt vòng ở tay có ảnh hưởng đến quan hệ không?

Que cấy không ảnh hưởng vật lý đến việc quan hệ tình dục vì nó nằm dưới da cánh tay. Một số ít trường hợp báo cáo giảm ham muốn do tác dụng phụ nội tiết, nhưng điều này không phổ biến và thường tự hết (Theo NHS, 2022).

Cấy que tránh thai có gây vô sinh không?

Que cấy tránh thai là phương pháp ngừa thai tạm thời và không gây vô sinh vĩnh viễn. Như đã nêu, khả năng sinh sản phục hồi hoàn toàn và nhanh chóng sau khi tháo que cấy (Theo WHO, 2023).

Que cấy tránh thai hết hạn có sao không?

Que cấy hết hạn sẽ mất dần tác dụng ngừa thai, làm tăng đáng kể nguy cơ mang thai ngoài ý muốn. Cần tháo que hoặc thay que mới đúng thời hạn (ví dụ: 3 năm) theo khuyến nghị của nhà sản xuất (Theo CDC, 2023).

Vị trí que cấy có bị di chuyển không?

Trường hợp que cấy di chuyển xa (hơn 2cm) khỏi vị trí ban đầu là rất hiếm. Nếu không thể sờ thấy que cấy, cần liên hệ bác sĩ ngay để kiểm tra bằng siêu âm hoặc X-quang và xác định vị trí que (Theo ACOG, 2023).

Cấy que tránh thai có làm giảm sữa mẹ không?

Que cấy chỉ chứa progestin được coi là an toàn cho phụ nữ cho con bú và không ảnh hưởng đến chất lượng hay số lượng sữa mẹ. WHO khuyến cáo có thể cấy que sau 6 tuần sau sinh khi nguồn sữa đã ổn định (Theo WHO, 2023).

7. Kết luận

Phương pháp đặt vòng tránh thai ở tay, hay nói chính xác về mặt y khoa là que cấy tránh thai, là một trong những biện pháp ngừa thai hiện đại, hiệu quả và tiện lợi nhất. Với hiệu quả bảo vệ trên 99.9% và tác dụng kéo dài 3-5 năm, nó giải phóng phụ nữ khỏi áp lực tuân thủ hàng ngày.

Mặc dù có nhiều ưu điểm vượt trội, phương pháp này cũng tiềm ẩn các tác dụng phụ, phổ biến nhất là rối loạn kinh nguyệt. Đây là một thủ thuật y tế đòi hỏi sự tư vấn kỹ lưỡng và phải được thực hiện bởi nhân viên y tế có chuyên môn. Việc hiểu rõ về cơ chế, ưu nhược điểm và quy trình thực hiện là yếu tố then chốt để đưa ra quyết định phù hợp nhất với sức khỏe và hoàn cảnh cá nhân.