Đặt vòng tránh thai: Thông tin, Quy trình, Hiệu quả và Tác dụng phụ

Đặt vòng tránh thai là một thủ thuật y tế chuyên khoa, trong đó bác sĩ sử dụng dụng cụ chuyên dụng để đưa một dụng cụ nhỏ (IUD) vào bên trong tử cung của phụ nữ. Đây là một giải pháp ngừa thai lâu dài, an toàn và có hiệu quả cao, được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công nhận là một trong những phương pháp kiểm soát sinh sản có thể đảo ngược hiệu quả nhất.

Quy trình đặt vòng tránh thai là một thủ thuật nhanh chóng, thường chỉ kéo dài từ 5 đến 10 phút, được thực hiện tại các cơ sở y tế. Bác sĩ sẽ tiến hành khám, đo kích thước tử cung và đưa vòng vào đúng vị trí. Thủ thuật này không yêu cầu gây mê toàn thân và người bệnh có thể về nhà ngay sau đó.

Hiệu quả của việc đặt vòng tránh thai đạt trên 99% (Theo CDC Hoa Kỳ). Tùy thuộc vào loại vòng (đồng hoặc nội tiết), phương pháp này mang lại hiệu quả bảo vệ từ 3 đến 10 năm. Đây là lựa chọn tối ưu về chi phí và sự tiện lợi, loại bỏ yếu tố lỗi do quên sử dụng (như uống thuốc).

Mặc dù rất an toàn, thủ thuật đặt vòng tránh thai vẫn có thể gây ra một số tác dụng phụ. Phổ biến nhất là cảm giác co thắt nhẹ sau khi đặt, hoặc sự thay đổi về chu kỳ kinh nguyệt (ví dụ, vòng đồng có thể làm kinh nguyệt nhiều hơn, vòng nội tiết làm kinh nguyệt ít đi) trong vài tháng đầu tiên.

1. Vòng tránh thai là gì?

Ảnh trên: Đặt vòng tránh thai

Vòng tránh thai (Intrauterine Device – IUD) là một dụng cụ y tế nhỏ, linh hoạt, thường có hình chữ T, được thiết kế để đặt vào bên trong tử cung nhằm ngăn ngừa mang thai trong thời gian dài (Theo Tổ chức Y tế Thế giới – WHO). Đây là một phương pháp tránh thai có khả năng đảo ngược, nghĩa là sau khi tháo vòng, khả năng sinh sản của phụ nữ sẽ trở lại bình thường.

Các IUD có kích thước nhỏ, chỉ vài centimet, được làm từ nhựa y tế an toàn. Chúng được phân thành hai loại chính dựa trên cơ chế hoạt động: IUD chứa đồng và IUD nội tiết (chứa hormone). Thời gian sử dụng của một IUD có thể kéo dài từ 3 đến 10 năm, tùy thuộc vào loại sản phẩm cụ thể (Theo Hiệp hội Sản Phụ khoa Hoa Kỳ – ACOG).

2. Các loại vòng tránh thai được sử dụng hiện nay?

Hiện nay, có hai loại vòng tránh thai chính được sử dụng trong thủ thuật đặt vòng: Vòng tránh thai chứa đồng và Vòng tránh thai nội tiết (còn gọi là Hệ thống nội tiết trong tử cung – IUS) (Theo Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh – NHS). Mỗi loại có cơ chế hoạt động, thời gian sử dụng và một số tác dụng phụ khác biệt.

Vòng tránh thai chứa đồng (Copper IUD)

Vòng tránh thai chứa đồng (ví dụ: ParaGard) được làm bằng nhựa và có một sợi dây đồng nhỏ quấn quanh thân vòng. Đồng tạo ra một phản ứng viêm trong tử cung, môi trường này có độc tính đối với tinh trùng và trứng, ngăn cản sự thụ tinh (Theo ACOG). Vòng đồng không chứa hormone và có thể được sử dụng như một biện pháp tránh thai khẩn cấp sau khi quan hệ không bảo vệ.

Vòng tránh thai nội tiết (Hormonal IUD)

Vòng tránh thai nội tiết (ví dụ: Mirena, Kyleena, Liletta, Skyla) giải phóng một lượng nhỏ hormone progestin (levonorgestrel) theo thời gian. Hormone này hoạt động chủ yếu bằng cách làm đặc chất nhầy ở cổ tử cung, tạo rào cản ngăn tinh trùng gặp trứng, và cũng có thể làm mỏng niêm mạc tử cung (Theo CDC).

Ảnh trên: Vòng Nội Tiết Mirena

3. Cơ chế hoạt động của vòng tránh thai như thế nào?

Cơ chế hoạt động của vòng tránh thai phụ thuộc vào loại vòng được đặt vào tử cung, bao gồm cơ chế ngăn cản tinh trùng của đồng hoặc cơ chế thay đổi nội tiết tố của progestin (Theo Đại học Y khoa Johns Hopkins). Cả hai cơ chế đều nhằm mục đích ngăn chặn sự thụ tinh (tinh trùng gặp trứng).

Đối với vòng chứa đồng

Vòng đồng hoạt động bằng cách giải phóng các ion đồng vào tử cung, tạo ra một phản ứng viêm cục bộ. Phản ứng này tạo ra một môi trường không thuận lợi, gây độc cho tinh trùng và trứng, làm hỏng hoặc tiêu diệt tinh trùng trước khi chúng có thể tiếp cận trứng (Theo WHO).

Đối với vòng nội tiết

Vòng nội tiết giải phóng hormone progestin (levonorgestrel) vào tử cung, hoạt động theo ba cơ chế chính. Thứ nhất, nó làm đặc chất nhầy cổ tử cung đáng kể. Thứ hai, nó làm mỏng niêm mạc tử cung. Thứ ba, ở một số phụ nữ, nó có thể ngăn cản sự rụng trứng (Theo ACOG).

4. Hiệu quả của việc đặt vòng tránh thai là bao nhiêu?

Việc đặt vòng tránh thai được xếp vào nhóm các phương pháp ngừa thai hiệu quả nhất, với tỷ lệ hiệu quả trên 99% trong việc ngăn ngừa mang thai (Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ – CDC). Điều này có nghĩa là trong số 100 phụ nữ thực hiện đặt vòng tránh thai trong một năm, có ít hơn 1 người mang thai.

Hiệu quả này cao hơn đáng kể so với các phương pháp khác như thuốc uống (91-93% với việc sử dụng thông thường) hoặc bao cao su (87% với việc sử dụng thông thường) (Theo CDC). Lý do chính là việc đặt vòng tránh thai loại bỏ yếu tố lỗi của con người (như quên uống thuốc) sau khi thủ thuật hoàn tất.

5. Những ai phù hợp để đặt vòng tránh thai?

Ảnh trên: Phụ nữ đang cho con bú

Hầu hết phụ nữ khỏe mạnh, ở mọi lứa tuổi trong độ tuổi sinh đẻ, bao gồm cả thanh thiếu niên và những người chưa từng sinh con, đều có thể thực hiện đặt vòng tránh thai một cách an toàn (Theo Hiệp hội Sản Phụ khoa Hoa Kỳ – ACOG).

Các nhóm đối tượng cụ thể phù hợp với việc đặt vòng tránh thai bao gồm:

– Phụ nữ muốn có một phương pháp tránh thai lâu dài, hiệu quả cao.

– Phụ nữ muốn một phương pháp có thể đảo ngược (tháo ra khi muốn có con).

– Phụ nữ không muốn sử dụng các phương pháp tránh thai chứa estrogen.

– Phụ nữ đang cho con bú (có thể thực hiện đặt vòng tránh thai ngay sau khi sinh hoặc sau đó vài tuần) (Theo ACOG).

6. Những trường hợp nào không nên đặt vòng tránh thai?

Việc đặt vòng tránh thai không phù hợp với tất cả mọi người, và có một số chống chỉ định y tế cần được bác sĩ đánh giá cẩn thận trước khi thực hiện (Theo WHO).

Các trường hợp chống chỉ định với thủ thuật đặt vòng tránh thai bao gồm:

– Đang mang thai hoặc nghi ngờ mang thai.

– Bị nhiễm trùng vùng chậu (PID) cấp tính hoặc trong vòng 3 tháng gần đây.

– Đang mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs) chưa được điều trị (như lậu, chlamydia).

– Chảy máu âm đạo bất thường chưa rõ nguyên nhân.

– Ung thư cổ tử cung hoặc ung thư nội mạc tử cung đã được chẩn đoán.

Ảnh trên: Ung thư cổ tử cung

– Dị tật tử cung bẩm sinh hoặc mắc phải làm biến dạng đáng kể khoang tử cung.

– Đối với vòng đồng: Dị ứng với đồng hoặc mắc bệnh Wilson.

– Đối với vòng nội tiết: Ung thư vú nhạy cảm với hormone hoặc bệnh gan nặng (Theo CDC).

7. Quy trình đặt vòng tránh thai diễn ra như thế nào?

Quy trình đặt vòng tránh thai là một thủ thuật y tế tương đối nhanh chóng, thường chỉ mất từ 5 đến 10 phút, và được thực hiện tại phòng khám của bác sĩ hoặc cơ sở y tế chuyên khoa (Theo Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh – NHS). Quy trình bao gồm ba giai đoạn chính.

Trước khi đặt vòng

Bác sĩ sẽ thực hiện khám phụ khoa, hỏi về tiền sử bệnh lý và có thể yêu cầu xét nghiệm để loại trừ khả năng mang thai hoặc nhiễm trùng STDs. Bác sĩ cũng sẽ tư vấn về các loại IUD để giúp bạn chọn loại phù hợp nhất. Thuốc giảm đau (như Ibuprofen) có thể được khuyên dùng trước thủ thuật một giờ.

Trong khi đặt vòng

Bạn sẽ nằm trên bàn khám. Bác sĩ sẽ sử dụng mỏ vịt để mở âm đạo, sau đó làm sạch cổ tử cung bằng dung dịch sát khuẩn. Bác sĩ sửdụng một dụng cụ mỏng để đo chiều sâu tử cung. Tiếp theo, IUD (đã được gấp gọn trong một ống đặt mỏng) sẽ được đưa qua cổ tử cung và vào bên trong tử cung. Ống đặt được rút ra, IUD sẽ bung ra. Bác sĩ sẽ cắt ngắn dây của IUD.

Ảnh trên: Quy trình đặt vòng tránh thai

Ngay sau khi đặt vòng

Bạn có thể cảm thấy co thắt hoặc đau quặn bụng và một số người có thể cảm thấy hơi choáng váng. Bạn nên nghỉ ngơi tại chỗ vài phút. Bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn cách kiểm tra dây vòng và hẹn lịch tái khám (thường sau 4-6 tuần) để đảm bảo IUD vẫn ở đúng vị trí.

8. Đặt vòng tránh thai có đau không?

Mức độ đau khi đặt vòng tránh thai khác nhau ở mỗi người, nhưng cảm giác phổ biến nhất là đau quặn nhẹ hoặc co thắt tử cung tương tự như khi hành kinh (Theo Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh – NHS). Cảm giác này thường xảy ra khi IUD đi qua cổ tử cung.

Cơn đau thường chỉ kéo dài trong một hoặc hai phút tại thời điểm đặt. Một số phụ nữ chỉ cảm thấy khó chịu nhẹ, trong khi những người khác có thể thấy đau dữ dội hơn. Bác sĩ có thể đề nghị sử dụng thuốc giảm đau trước khi đặt hoặc áp dụng gây tê cục bộ tại cổ tử cung để giảm thiểu sự khó chịu (Theo ACOG).

9. Các tác dụng phụ thường gặp sau khi đặt vòng tránh thai?

Giống như bất kỳ thủ thuật y tế nào, việc đặt vòng tránh thai có thể gây ra các tác dụng phụ, và chúng khác nhau tùy thuộc vào loại vòng chứa đồng hay vòng nội tiết (Theo CDC). Hầu hết các tác dụng phụ này thường nhẹ và giảm dần sau vài tháng đầu tiên.

Tác dụng phụ của vòng chứa đồng

Tác dụng phụ phổ biến nhất của vòng đồng là sự thay đổi về kinh nguyệt. Người dùng có thể trải qua:

– Kinh nguyệt ra nhiều hơn (rong kinh).

Ảnh trên: Rong kinh

– Thời gian hành kinh kéo dài hơn.

– Đau bụng kinh dữ dội hơn, đặc biệt là trong 3-6 tháng đầu (Theo ACOG).

– Chảy máu hoặc ra máu lốm đốm giữa các kỳ kinh.

Tác dụng phụ của vòng nội tiết

Vòng nội tiết cũng gây thay đổi kinh nguyệt nhưng theo hướng ngược lại do tác động của hormone progestin. Các tác dụng phụ bao gồm:

– Chảy máu lốm đốm không đều, đặc biệt trong 3-6 tháng đầu.

– Sau một thời gian (khoảng 1 năm), kinh nguyệt trở nên ít hơn, ngắn hơn và nhẹ hơn.

– Nhiều phụ nữ (khoảng 20-50%, tùy loại IUD) có thể bị vô kinh (mất kinh hoàn toàn), đây là tác dụng bình thường và an toàn (Theo ACOG).

10. Chi phí đặt vòng tránh thai là bao nhiêu?

Chi phí đặt vòng tránh thai rất đa dạng, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như loại IUD (vòng đồng thường rẻ hơn vòng nội tiết), địa điểm thực hiện (bệnh viện công, bệnh viện tư) và các dịch vụ đi kèm (khám, xét nghiệm). Chi phí ban đầu có thể dao động từ vài trăm nghìn đến vài triệu đồng.

Mặc dù chi phí ban đầu của việc đặt vòng tránh thai có thể cao hơn các phương pháp khác, nhưng đây là phương pháp rất hiệu quả về mặt chi phí về lâu dài. Do IUD có thời gian sử dụng từ 3 đến 10 năm, chi phí trung bình hàng tháng hoặc hàng năm thực tế lại rất thấp (Theo ACOG).

11. Cần chăm sóc như thế nào sau khi đặt vòng tránh thai?

Ảnh trên: Tái khám

Để đảm bảo IUD hoạt động hiệu quả và phát hiện sớm các vấn đề, việc tự chăm sóc và tái khám theo lịch sau khi đặt vòng tránh thai là rất quan trọng (Theo Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh – NHS).

Các bước chăm sóc sau khi đặt IUD bao gồm:

– Nghỉ ngơi: Nghỉ ngơi trong thời gian còn lại của ngày sau khi đặt. Có thể sử dụng thuốc giảm đau (như Ibuprofen) hoặc chườm ấm để giảm đau bụng.

– Kiểm tra dây vòng: Bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn cách tự kiểm tra dây IUD mỗi tháng một lần (thường là sau khi sạch kinh) bằng cách đưa ngón tay sạch vào âm đạo.

– Tái khám: Đi tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ (thường là 4-6 tuần sau khi đặt) để đảm bảo vòng ở đúng vị trí.

– Theo dõi các dấu hiệu bất thường: Liên hệ với bác sĩ ngay, nếu bạn không tìm thấy dây vòng, cảm thấy dây ngắn hơn hoặc dài hơn bình thường, hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng (sốt, đau bụng dữ dội, tiết dịch hôi).

12. Vòng tránh thai có bảo vệ khỏi bệnh lây qua đường tình dục (STDs) không?

Vòng tránh thai (cả loại đồng và nội tiết) chỉ có tác dụng duy nhất là ngăn ngừa mang thai và không cung cấp bất kỳ sự bảo vệ nào chống lại các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs) như HIV, lậu, giang mai hay chlamydia (Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ – CDC).

Để bảo vệ bản thân khỏi STDs, việc sử dụng thêm một phương pháp rào cản, như bao cao su, là bắt buộc trong mỗi lần quan hệ tình dục.

Nếu bạn đang tìm kiếm một địa chỉ để lựa chọn các sản phẩm hỗ trợ bảo vệ sức khỏe tình dục, shop người lớn uy tín số 1 Việt Nam Quân Tử Nhỏ là một gợi ý. Với hơn 100.000+ khách hàng, shop cam kết tư vấn tận tâm và giao hàng siêu kín đáo, bảo vệ tuyệt đối sự riêng tư của bạn.

Ảnh trên: Bao cao su mỏng bcs sagami 0.01

13. Các câu hỏi thường gặp về đặt vòng tránh thai

1. Đặt vòng tránh thai bao lâu thì quan hệ được?

Bạn có thể quan hệ tình dục ngay sau khi đặt vòng, tuy nhiên, một số bác sĩ khuyên nên đợi 24-48 giờ. Vòng đồng có tác dụng ngay lập tức. Vòng nội tiết cần 7 ngày để phát huy hiệu quả, nếu bạn đặt vòng không trong 7 ngày đầu của chu kỳ kinh (Theo NHS).

2. Đặt vòng tránh thai có bị tăng cân không?

Không có bằng chứng khoa học mạnh mẽ nào cho thấy vòng tránh thai nội tiết gây tăng cân đáng kể. Vòng tránh thai chứa đồng (không chứa hormone) hoàn toàn không gây tăng cân (Theo ACOG).

3. Vòng tránh thai có bị di chuyển hoặc “rơi” ra không?

Vòng tránh thai có thể bị “rơi” (trục xuất), mặc dù hiếm gặp (tỷ lệ khoảng 2-10% trong năm đầu tiên). Nguy cơ này cao hơn ở phụ nữ trẻ tuổi hoặc những người có kinh nguyệt nhiều. Đây là lý do bạn cần tái khám và tự kiểm tra dây vòng hàng tháng (Theo CDC).

4. Đặt vòng tránh thai có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản sau này không?

Việc đặt vòng tránh thai không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản lâu dài của bạn. Ngay sau khi tháo IUD (cả vòng đồng và nội tiết), khả năng mang thai của bạn sẽ trở lại bình thường như trước khi đặt (Theo ACOG).

5. Tháo vòng tránh thai có đau không?

Thủ thuật tháo vòng thường nhanh hơn, đơn giản hơn và ít đau hơn so với khi đặt. Bác sĩ chỉ cần dùng kẹp y tế để nắm lấy dây vòng và kéo nhẹ IUD ra ngoài. Bạn có thể cảm thấy một cơn co thắt nhẹ và nhanh (Theo NHS).

6. Chu kỳ kinh nguyệt thay đổi như thế nào sau khi đặt vòng tránh thai?

Ảnh trên: Chu kỳ kinh nguyệt

Vòng đồng thường làm kinh nguyệt ra nhiều hơn, kéo dài hơn và đau bụng hơn. Ngược lại, vòng nội tiết thường làm kinh nguyệt ít hơn, nhẹ hơn, ngắn hơn và thậm chí một số người bị mất kinh (vô kinh), điều này là an toàn (Theo ACOG).

7. Vòng tránh thai hết hạn có sao không?

Bạn phải tháo vòng tránh thai khi nó hết hạn sử dụng (ví dụ: 5 năm hoặc 10 năm). Việc để vòng quá hạn làm tăng nguy cơ mang thai ngoài ý muốn và viêm nhiễm. Bạn có thể đặt một vòng mới ngay trong lần tháo vòng cũ (Theo NHS).

8. Làm thế nào để kiểm tra vòng tránh thai còn đúng vị trí?

Bạn có thể tự kiểm tra bằng cách rửa tay sạch, đưa một ngón tay vào sâu trong âm đạo cho đến khi chạm vào cổ tử cung. Bạn sẽ cảm thấy sợi dây (mềm, giống sợi cước) của IUD. Không nên kéo dây (Theo CDC).

9. Đặt vòng tránh thai có gây vô sinh không?

Việc đặt vòng tránh thai không gây vô sinh. Quan niệm sai lầm này bắt nguồn từ một loại IUD cũ đã bị cấm từ những năm 1970. Các IUD hiện đại rất an toàn và không liên quan đến vô sinh (Theo ACOG).

10. Đang cho con bú có đặt vòng tránh thai được không?

Ảnh trên: Việc đặt vòng tránh thai là lựa chọn an toàn và hiệu quả cho phụ nữ đang cho con bú.

Việc đặt vòng tránh thai (cả đồng và nội tiết) là lựa chọn an toàn và hiệu quả cho phụ nữ đang cho con bú. Bạn có thể đặt IUD ngay sau khi sinh hoặc đợi 6-8 tuần sau sinh. Vòng nội tiết không ảnh hưởng đến chất lượng hoặc số lượng sữa mẹ (Theo CDC).

14. Kết luận

Thủ thuật đặt vòng tránh thai là một trong những phương pháp ngừa thai lâu dài, hiệu quả và an toàn nhất hiện nay. Với hai lựa chọn chính là vòng chứa đồng và vòng nội tiết, phụ nữ có thể lựa chọn giải pháp phù hợp nhất với nhuá cầu, sau khi đã tham vấn kỹ lưỡng với bác sĩ chuyên khoa.

Việc hiểu rõ về cơ chế, hiệu quả (trên 99%), quy trình đặt vòng tránh thai, và các tác dụng phụ tiềm ẩn là điều cốt yếu. Luôn nhớ rằng, IUD không bảo vệ khỏi STDs, và việc thăm khám định kỳ là cần thiết để đảm bảo sức khỏe sinh sản toàn diện.