Trước đây, tôi từng trò chuyện với một người chị có em bé đầu lòng. Chị kể rằng, bên cạnh niềm vui khi chào đón thiên thần nhỏ, nỗi lo về việc tránh thai cũng không nhỏ chút nào. Vừa trải qua kỳ vượt cạn vất vả, giờ lại “vắt óc” nghĩ cách phòng ngừa mang thai lần nữa khi cơ thể chưa hồi phục hẳn, nhất là đang cho bé bú. Chị cười bảo: “Có hôm vừa cho con bú, vừa nghĩ liệu mình có nên dùng thuốc tránh thai không nhỉ? Thế nó có ảnh hưởng đến sữa, đến con, đến sức khỏe mình không?”. Tôi nghe thế cũng hơi bối rối, tự hỏi: cho con bú có uống thuốc tránh thai được không? Và hành trình khám phá câu trả lời của tôi bắt đầu từ sự thắc mắc đời thường ấy.
Dưới đây là toàn bộ những thông tin chi tiết, những kinh nghiệm có thể giúp bạn gỡ rối nỗi lo này, để các mẹ có lựa chọn an toàn và yên tâm hơn khi muốn kế hoạch hóa gia đình nhưng vẫn đảm bảo chất lượng sữa cho bé.
Ảnh trên: Cho con bú có được sử dụng thuốc tránh thai không???
1. Tâm Sự Của Mẹ Sau Sinh Và Những Lo Lắng Không Tên
Sau sinh, người mẹ không chỉ “chiến đấu” với những cơn mất ngủ triền miên, mà còn đối diện vô vàn áp lực: tăng cân, căng thẳng do chăm con, nỗi lo thiếu sữa… và cả chuyện “phòng bị” mang thai trở lại. Tôi biết có những chị sau khi sinh chỉ vài tháng đã “vỡ kế hoạch” vì chủ quan rằng cứ cho con bú thì khó có thai, hoặc nghĩ còn ít kinh nghiệm nên cũng chẳng biết dựa vào đâu để tham khảo.
Nhiều người cũng băn khoăn về phương pháp tránh thai an toàn khi đang cho bé bú. Nếu đặt vòng thì sợ đau, sợ biến chứng. Nếu dùng que cấy tránh thai thì lo chi phí. Còn thuốc tránh thai ư? Liệu cho con bú uống thuốc tránh thai được không? Câu hỏi tưởng đơn giản mà lại khiến không ít mẹ “đau đầu”, thậm chí hoang mang vì sợ thuốc ảnh hưởng đến nguồn sữa. Thế nhưng, nếu tìm hiểu kỹ, chúng ta sẽ có cái nhìn rõ ràng, vững vàng hơn để tự tin quyết định.
2. Thực Sự Uống Thuốc Tránh Thai Khi Đang Cho Con Bú Có Được Không?
Rất nhiều mẹ hồi hộp đặt câu hỏi: “Vậy rốt cuộc cho con bú có uống thuốc tránh thai được không?”. Câu trả lời là: Được, nhưng không phải loại thuốc tránh thai nào cũng phù hợp. Trong giai đoạn cho con bú, thường sẽ có hai nhóm thuốc tránh thai:
Nhóm thứ nhất là thuốc tránh thai kết hợp (chứa cả hormone Estrogen và Progesterone). Ưu điểm là hiệu quả tránh thai cao, thường xuyên được sử dụng rộng rãi. Tuy nhiên, Estrogen có thể ảnh hưởng đôi chút đến lượng sữa. Một số nghiên cứu cho rằng nó có thể làm giảm sản xuất sữa hoặc ảnh hưởng đến chất lượng sữa nếu dùng liều cao. Tất nhiên, mức độ ảnh hưởng còn tùy thuộc cơ địa và cách sử dụng của mỗi mẹ. Nhưng vì còn tiềm ẩn nguy cơ như thế nên thông thường, trong 6 tuần đầu sau sinh, thuốc tránh thai kết hợp thường không phải lựa chọn ưu tiên.
Nhóm thứ hai là thuốc tránh thai chỉ chứa Progestin (thuốc tránh thai đơn thuần, không có Estrogen). Đây là loại thuốc thường được khuyến khích cho mẹ cho con bú vì ít hoặc hầu như không làm giảm lượng sữa. Thường được gọi với cái tên “mini-pill”, loại thuốc này được các chuyên gia đánh giá là an toàn hơn cho giai đoạn đang cho bé bú.
Nếu phải chọn, bạn nên ưu tiên nhóm thứ hai. Tất nhiên, không phải ai cũng giống ai, nên điều quan trọng nhất là hãy hỏi ý kiến bác sĩ để chọn được loại phù hợp với sức khỏe cũng như “khả năng tiết sữa” của mình. Thế mới nói, uống thuốc tránh thai khi đang cho con bú không phải là chuyện cấm kỵ, chỉ cần chọn loại và uống đúng cách, đúng thời điểm.
Ảnh trên: Thuốc tránh thai phối hợp
3. Thuốc Tránh Thai Hoạt Động Như Thế Nào Trong Giai Đoạn Cho Con Bú
Thuốc tránh thai, dù là dạng kết hợp hay dạng chỉ chứa Progestin, đều dựa vào hormone để ngăn cản quá trình rụng trứng hoặc làm thay đổi môi trường tử cung, làm dày chất nhầy cổ tử cung, khiến tinh trùng khó gặp trứng. Khi mẹ đang cho bé bú, cơ thể cũng tạo ra hormone Prolactin – hormone giúp sản sinh sữa. Nồng độ Prolactin cao sẽ ức chế một phần quá trình rụng trứng, vì thế nhiều người tin rằng giai đoạn cho con bú “khó có thai” hơn.
Nhưng đừng để điều đó đánh lừa: khả năng mang thai vẫn tồn tại, đặc biệt khi bạn bước ra khỏi giai đoạn sau sinh vài tuần hoặc chu kỳ kinh nguyệt đang dần trở lại. Lúc này, thuốc tránh thai có vai trò chủ động hơn. Như ở trên đã nói, loại thuốc tránh thai kết hợp có thể ảnh hưởng đến hormone Prolactin, còn loại thuốc chỉ chứa Progestin (mini-pill) thường được xem là “lành tính” hơn với nguồn sữa.
Về cách uống, cần tuân thủ hướng dẫn: uống đều đặn, không quên liều, không tự ý tăng hoặc giảm liều. Có những loại uống liên tục 28 ngày, có loại 21 ngày rồi nghỉ 7 ngày… Thậm chí có một số nhãn thuốc dành cho mẹ đang cho con bú nhưng vẫn có khuyến cáo rõ ràng về thời điểm bắt đầu uống (thường sau sinh 6 tuần). Vì vậy, để cho chắc chắn, hãy luôn đọc kỹ hướng dẫn, hoặc “mang” thắc mắc trực tiếp đi hỏi bác sĩ.
4. Có Gây Ảnh Hưởng Đến Sữa Mẹ Không?
Hầu hết chúng ta đều rất sợ “mất sữa” hay sữa loãng kém chất lượng. Nhiều người đùa rằng, chỉ cần ai đó nói “Uống cái này có khi ảnh hưởng sữa đấy” là mẹ lập tức “chạy mất dép”. Thật ra, uống thuốc tránh thai có thể có tác động ít nhiều, nhưng còn phụ thuộc vào loại thuốc. Như đã chia sẻ, Estrogen trong thuốc tránh thai kết hợp sẽ làm thay đổi hormone liên quan đến quá trình tạo sữa. Nếu sử dụng sớm, có người gặp tình trạng sữa kém đi trông thấy. Có người lại không thấy gì bất thường. Tuy nhiên, trường hợp đầu tiên không phải hiếm.
Ngược lại, thuốc tránh thai chỉ chứa Progestin không hoặc rất ít gây ảnh hưởng đến nguồn sữa. Những bà mẹ đã dùng loại này thường chia sẻ rằng sữa vẫn về đều, bé bú vẫn ngon, không thấy con khó chịu hay thay đổi gì rõ rệt. Tất nhiên, không thể khẳng định tuyệt đối 100% với tất cả mọi người, vì cơ địa mỗi người khác nhau, nhưng đây là lựa chọn ít rủi ro hơn.
Nếu bạn vẫn lo lắng, có thể cân nhắc đợi đến khi bé cứng cáp hơn, hoặc bạn đã qua giai đoạn “vàng” cho con bú hoàn toàn (6 tháng đầu) thì mới tính đến việc dùng thuốc. Hoặc bạn tham khảo thêm các phương pháp tránh thai khác để tìm phương án an toàn và phù hợp nhất.
5. Tác Dụng Phụ Có Thể Gặp Phải
Ảnh trên: Một số điều cần lưu ý
Bất kỳ loại thuốc nào cũng có thể có tác dụng phụ, và thuốc tránh thai cũng không ngoại lệ. Một số mẹ có thể gặp hiện tượng rong kinh hoặc chảy máu âm đạo bất thường trong thời gian đầu. Có người cảm thấy đau đầu, thay đổi tâm trạng, bứt rứt khó chịu, giảm ham muốn. Thậm chí có người lại “thèm ăn” hoặc tăng cân nhẹ.
Những tác dụng phụ này thường không quá nghiêm trọng, nhưng nếu bạn thấy khó chịu kéo dài, hãy trao đổi với bác sĩ để được hướng dẫn. Trong trường hợp cơ thể phản ứng mạnh, không hợp với loại thuốc này, bác sĩ sẽ gợi ý chuyển qua loại khác. Đừng quá hoang mang vì phần lớn trường hợp, các triệu chứng này có thể dịu dần sau vài tháng cơ thể làm quen.
Ngoài ra, khi sử dụng thuốc tránh thai đơn thuần (chỉ chứa Progestin), vẫn có một số người bị mất kinh hoặc kinh nguyệt không đều. Một số mẹ còn lầm tưởng rằng “mất kinh” đồng nghĩa với “mất khả năng mang thai” nên sinh chủ quan. Thực tế, biến động nội tiết tố đôi khi làm ta “khó đoán” hơn, vì vậy đừng quên duy trì đều đặn thói quen uống thuốc hoặc kiểm tra nếu bạn cảm thấy cơ thể có dấu hiệu bất thường.
6. Lưu Ý Quan Trọng Khi Quyết Định Uống Thuốc
Để mọi thứ đi đúng hướng và an toàn, luôn tham khảo ý kiến bác sĩ khi bạn có ý định dùng thuốc tránh thai trong thời kỳ cho con bú. Mỗi người có lịch sử bệnh lý, tình trạng sức khỏe, mức độ tiết sữa… khác nhau. Bác sĩ sẽ khám và đưa ra lời khuyên chính xác nhất. Hãy chủ động nói rõ với bác sĩ bạn đang cho con bú, bé mấy tháng tuổi, sữa mẹ có dồi dào không, bạn đang gặp phải vấn đề gì về sức khỏe hay không. Càng chi tiết, việc chọn loại thuốc cũng sẽ càng phù hợp.
Ngoài ra, đừng quên để ý xem cơ thể bạn phản ứng ra sao. Nếu thấy lượng sữa giảm, bé lười bú, chính bạn cũng mệt mỏi, suy nhược, thì có thể cần cân nhắc đổi phương pháp. Một khi đã uống thuốc, bạn phải tuân thủ đúng hướng dẫn. Việc uống sai giờ, quên liều hoặc dừng đột ngột không chỉ khiến hiệu quả tránh thai giảm mà còn gây xáo trộn nội tiết, làm cơ thể “khốn đốn”.
7. Giải Đáp Một Số Thắc Mắc Phổ Biến
Có lẽ đến đây, sẽ vẫn còn vài câu hỏi lấn cấn trong đầu bạn về “cách uống thuốc tránh thai đúng cách”, “có nên đợi con lớn hơn mới uống không” hay “liệu thuốc có ảnh hưởng lâu dài gì đến bé không”. Thực tế, thuốc tránh thai dạng phù hợp thường không gây hại cho bé. Hàm lượng hormone qua sữa mẹ là rất thấp, không đủ để ảnh hưởng đáng kể đến cơ thể non nớt của con. Tuy nhiên, tất nhiên, chúng ta không thể loại trừ hoàn toàn mọi nguy cơ.
Việc nên đợi con lớn hơn hay không phụ thuộc vào nhu cầu cũng như tình trạng sức khỏe mỗi mẹ. Có những người e ngại rủi ro, nên lựa chọn biện pháp khác, đợi qua 6 tháng hoặc 1 năm rồi mới dùng thuốc tránh thai. Có người lại cần kế hoạch rõ ràng để tránh thai, vì vậy họ bắt đầu sớm ngay khi qua 6 tuần sau sinh. Miễn là bạn đảm bảo đã tìm hiểu kỹ và theo dõi cơ thể sát sao, thì có thể yên tâm phần nào.
Ảnh trên: Một số thắc mắc hay được biết đến
8. Khi Thuốc Tránh Thai Không Phải Lựa Chọn Duy Nhất
Đúng vậy, thuốc tránh thai chỉ là một trong nhiều phương pháp kiểm soát sinh sản. Vẫn còn các phương án khác để bạn cân nhắc. Ví dụ như bao cao su – một “trợ thủ” vô cùng quen thuộc. Hoặc nếu cảm thấy đặt vòng phù hợp, bạn có thể chọn thời điểm cơ thể hồi phục tốt để thực hiện. Có người tin dùng que cấy tránh thai vì hiệu quả dài lâu, tuy chi phí ban đầu khá cao nhưng lại không phải “nhớ nhớ quên quên” mỗi ngày.
Mỗi phương pháp đều có ưu và nhược điểm riêng. Việc của bạn là cân nhắc kỹ lưỡng, thử trao đổi với người bạn đời để cả hai cùng thống nhất. Cho dù lựa chọn gì, đừng quên mục tiêu cuối cùng là đảm bảo sức khỏe cho mẹ, cho bé, và vẫn có một cuộc sống vợ chồng hạnh phúc, thoải mái.
9. Mẹo Để “Chuyện Ấy” Vẫn Thăng Hoa Dù Phải Tránh Thai
Nói thật, nhiều mẹ sau sinh thường “khủng hoảng” chuyện chăn gối. Mệt mỏi, stress, cộng thêm nỗi lo tránh thai khiến chúng ta không thoải mái, dần dần mất đi cảm hứng trong chuyện “yêu”. Nhưng thật ra, có nhiều cách để “hâm nóng” và bảo vệ an toàn cùng lúc. Nếu bạn chưa sẵn sàng hoặc vẫn bối rối về chuyện thuốc thang, hãy nghĩ đến những giải pháp khác như sử dụng bao cao su. Khi dùng đúng cách, bao cao su sẽ hỗ trợ ngừa thai và bảo vệ trước nguy cơ lây nhiễm các bệnh qua đường tình dục.
Bạn có thể tìm mua bao cao su hoặc nhiều sản phẩm “hỗ trợ” khác giúp cuộc yêu nồng nhiệt hơn. Trên thị trường, có nhiều nơi bán, nhưng nếu cần địa chỉ uy tín, nhiều người đã chia sẻ rằng họ khá ưng ý khi mua tại cửa hàng Quân Tử Nhỏ – một nơi được đánh giá giao hàng kín đáo, tư vấn tận tâm, đủ loại mẫu mã, phù hợp cho người mới lần đầu sử dụng. Dù sao, tìm được một đơn vị tin cậy cũng giúp mẹ an tâm, không phải bỡ ngỡ hay ngại ngần khi nói chuyện tế nhị.
10. Tận Hưởng Niềm Vui Làm Mẹ Nhưng Vẫn Chủ Động Kế Hoạch Hóa Gia Đình
Có con là điều tuyệt vời, nhưng cũng kéo theo muôn vàn trách nhiệm. Chúng ta luôn muốn dành cho con những điều tốt nhất, và việc duy trì nguồn sữa mẹ quý giá cũng nằm trong đó. Đó là lý do mà các mẹ đắn đo khi nghĩ đến thuốc tránh thai. Thật ra, chỉ cần hiểu đúng, tìm đúng loại thuốc an toàn như thuốc tránh thai đơn thuần (chỉ chứa Progestin), kết hợp theo dõi cẩn thận, thì việc vừa cho con bú vừa uống thuốc tránh thai không phải là bài toán quá khó.
Nhưng cũng đừng quên, cơ thể mẹ sau sinh chưa hồi phục hoàn toàn, cần nhiều thời gian nghỉ ngơi, ăn uống đủ dinh dưỡng, giữ tinh thần thoải mái. Một khi tâm lý được giải tỏa, chúng ta sẽ có lựa chọn sáng suốt hơn. Không muốn dùng thuốc ư? Có thể đeo bao cao su. Muốn một giải pháp lâu dài hơn? Cân nhắc que cấy hoặc đặt vòng. Điều quan trọng nhất vẫn là hiểu nhu cầu của mình và thảo luận với chồng, với bác sĩ.
Ảnh trên: Cảm giác làm mẹ
11. Một Số Từ Khóa Phụ Bạn Có Thể Tìm Hiểu Thêm
Để bạn có thêm nhiều góc nhìn, dưới đây là một số cụm từ có thể hữu ích khi bạn muốn tra cứu hoặc tham khảo sâu hơn, bao gồm: thuốc tránh thai an toàn cho mẹ cho con bú, tác dụng phụ thuốc tránh thai trong giai đoạn cho con bú, chọn loại thuốc tránh thai phù hợp khi đang cho con bú, hormone trong thuốc tránh thai, lưu ý khi uống thuốc tránh thai sau sinh, ảnh hưởng của thuốc tránh thai đến sữa mẹ, mini-pill và cách sử dụng… Tất cả sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề uống thuốc tránh thai khi đang cho bé bú. Hãy cứ thoải mái “điều tra” để biết mình cần gì, sắp xếp sức khỏe ra sao.
12. Lời Kết Và Niềm Tin Về Sự Lựa Chọn Đúng Đắn
Cuộc sống làm mẹ vốn không dễ, vừa lo “thiên thần nhỏ” vừa lo cho chính mình. Việc tránh thai sao cho an toàn, không ảnh hưởng nhiều đến nguồn sữa, cũng là một mối quan tâm lớn. Nếu có một lời khuyên cuối dành cho bạn, tôi chỉ muốn nhấn mạnh rằng: không có phương pháp nào là “hoàn hảo” cho tất cả. Hãy để bác sĩ thăm khám, tư vấn kỹ, đồng thời ghi nhận cảm nhận của bản thân và bé, để tìm ra giải pháp thật sự phù hợp nhất.
Uống thuốc tránh thai khi đang cho con bú có được không? Câu trả lời là có, chỉ cần chọn đúng thuốc, đúng thời điểm, và luôn theo dõi sát sao. Mong rằng, bài viết này đã phần nào gỡ bỏ nỗi lo trong lòng bạn và mang đến những thông tin hữu ích, giúp mẹ tự tin hơn trên hành trình chăm con.
Chúc bạn luôn hạnh phúc bên con yêu và giữ lửa “chuyện ấy” thật nồng ấm!