Tác dụng phụ của đặt vòng tránh thai: Thông tin, Phân loại, Mức độ và Cách xử lý

Tác dụng phụ của đặt vòng tránh thai là những phản ứng của cơ thể phát sinh sau khi cấy ghép thiết bị tử cung (IUD), bao gồm các thay đổi về thể chất và nội tiết. Theo Hiệp hội Sản phụ khoa Hoa Kỳ (ACOG), đây là những phản ứng có thể dự đoán được, xuất phát từ việc cơ thể thích nghi với một vật thể lạ hoặc với hormone được giải phóng từ vòng tránh thai.

Sự khác biệt cốt lõi về tác dụng phụ nằm ở cơ chế hoạt động của hai loại vòng tránh thai chính: vòng chứa đồng và vòng nội tiết. Vòng tránh thai bằng đồng (Copper IUD) hoạt động như một chất diệt tinh trùng, thường gây ra kinh nguyệt nhiều hơn và đau bụng dữ dội hơn. Ngược lại, vòng tránh thai nội tiết (Hormonal IUD) làm đặc chất nhầy cổ tử cung và làm mỏng niêm mạc tử cung, dẫn đến kinh nguyệt ít hơn, nhẹ hơn hoặc thậm chí vô kinh, nhưng có thể đi kèm các tác dụng phụ liên quan đến hormone như thay đổi tâm trạng hoặc nổi mụn.

Các biến chứng hiếm gặp nhưng nghiêm trọng của việc đặt vòng tránh thai bao gồm thủng tử cung, vòng bị tuột ra ngoài hoặc mang thai ngoài tử cung. Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí The Lancet, tỷ lệ thủng tử cung là khoảng 1-2 trên 1000 ca đặt vòng. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường và tuân thủ lịch tái khám định kỳ là yếu tố then chốt để đảm bảo an toàn và hiệu quả của phương pháp này.

1. Đặt vòng tránh thai là gì?

Ảnh trên: Tác dụng phụ của đặt vòng tránh thai

Đặt vòng tránh thai là một thủ thuật y tế trong đó một thiết bị nhỏ, hình chữ T (gọi là IUD – Intrauterine Device) được bác sĩ chuyên khoa đặt vào bên trong tử cung để ngăn ngừa mang thai dài hạn. (Theo Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh – NHS, 2023). Đây là một trong những phương pháp tránh thai có hiệu quả cao nhất, với tỷ lệ thất bại dưới 1%.

Có hai loại vòng tránh thai chính:

– Vòng tránh thai bằng đồng (Copper IUD): Không chứa hormone. Vòng được quấn bằng một sợi đồng mỏng, giải phóng các ion đồng vào tử cung, tạo ra môi trường không thuận lợi cho tinh trùng, ngăn cản sự thụ tinh.

– Vòng tránh thai nội tiết (Hormonal IUD): Vòng chứa một lượng nhỏ hormone progestin (levonorgestrel), được giải phóng từ từ vào tử cung. Hormone này làm đặc chất nhầy ở cổ tử cung để chặn tinh trùng và làm mỏng lớp niêm mạc tử cung để ngăn trứng đã thụ tinh làm tổ.

Việc lựa chọn loại vòng tránh thai nào phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe, nhu cầu và mong muốn của mỗi người, sau khi đã được tư vấn kỹ lưỡng bởi bác sĩ chuyên khoa. Tiếp theo, chúng ta sẽ phân tích chi tiết các tác dụng phụ của từng loại.

Ảnh trên: Vòng tránh thai bằng đồng (Copper IUD)

2. Phân loại các tác dụng phụ của đặt vòng tránh thai

Các tác dụng phụ của việc đặt vòng tránh thai được phân loại dựa trên cơ chế hoạt động của từng loại vòng và thời điểm xuất hiện.

Tác dụng phụ được phân loại như thế nào?

Các tác dụng phụ được phân loại thành hai nhóm chính: tác dụng phụ liên quan đến vòng tránh thai bằng đồng và tác dụng phụ liên quan đến vòng tránh thai nội tiết, ngoài ra còn có các rủi ro chung trong quá trình thực hiện thủ thuật. (Theo Mayo Clinic, 2024). Mỗi loại có những ảnh hưởng đặc thù đến cơ thể.

Tác dụng phụ ngay sau khi đặt vòng là gì?

Ngay sau khi đặt vòng, bạn có thể gặp phải tình trạng đau quặn bụng giống như đau bụng kinh, chảy máu nhẹ hoặc ra máu lấm tấm trong vài ngày đầu tiên. (Theo ACOG, 2023). Một số người có thể cảm thấy chóng mặt hoặc ngất xỉu ngay sau thủ thuật, nhưng hiện tượng này không phổ biến. Các triệu chứng này thường giảm dần và tự hết.

Tác dụng phụ dài hạn là gì?

Tác dụng phụ dài hạn phụ thuộc vào loại vòng bạn sử dụng. Với vòng đồng, đó là kinh nguyệt ra nhiều và kéo dài hơn. Với vòng nội tiết, đó là kinh nguyệt không đều, ít dần hoặc mất kinh, cùng với các thay đổi liên quan đến hormone. (Theo Centers for Disease Control and Prevention – CDC, 2023). Những thay đổi này có thể kéo dài trong vài tháng đầu tiên khi cơ thể đang dần thích nghi.

Việc hiểu rõ sự khác biệt này giúp người dùng chuẩn bị tâm lý và lựa chọn phương pháp phù hợp hơn. Phần tiếp theo sẽ đi sâu vào tác dụng phụ của từng loại cụ thể.

Ảnh trên: Với vòng nội tiết, đó là kinh nguyệt không đều, ít dần hoặc mất kinh

3. Chi tiết tác dụng phụ của vòng tránh thai nội tiết

Vòng tránh thai nội tiết (như Mirena, Kyleena) giải phóng hormone progestin, gây ra các tác dụng phụ đặc trưng liên quan đến sự thay đổi nội tiết tố trong cơ thể.

Vòng tránh thai nội tiết ảnh hưởng đến kinh nguyệt như thế nào?

Trong 3-6 tháng đầu, vòng tránh thai nội tiết thường gây ra tình trạng ra máu lấm tấm hoặc kinh nguyệt không đều. Sau giai đoạn này, chu kỳ kinh nguyệt sẽ trở nên nhẹ hơn, ngắn hơn và ít đau đớn hơn một cách đáng kể. (Theo ACOG, 2023). Khoảng 20% người dùng có thể bị vô kinh (mất kinh hoàn toàn) sau một năm sử dụng, đây được xem là một lợi ích phụ của phương pháp này.

Rối loạn kinh nguyệt kéo dài bao lâu?

Tình trạng ra máu bất thường thường ổn định sau khoảng 6 tháng, khi cơ thể đã hoàn toàn thích nghi với nồng độ hormone từ IUD. (Theo NHS, 2023). Giảm lượng máu kinh và giảm đau bụng kinh là những hiệu quả tích cực được ghi nhận ở phần lớn người dùng sau giai đoạn thích ứng ban đầu.

Các tác dụng phụ liên quan đến hormone khác là gì?

Một số người dùng có thể gặp các tác dụng phụ giống như khi mang thai hoặc trong chu kỳ kinh nguyệt, bao gồm đau đầu, buồn nôn, đau ngực, thay đổi tâm trạng, nổi mụn trứng cá và giảm ham muốn tình dục. (Theo Mayo Clinic, 2024). Những tác dụng phụ này thường ở mức độ nhẹ và có xu hướng giảm dần theo thời gian.

Ảnh trên: Đau ngực

Vòng tránh thai nội tiết có gây tăng cân không?

Các nghiên cứu quy mô lớn chưa tìm thấy bằng chứng thuyết phục về mối liên hệ trực tiếp giữa việc sử dụng IUD nội tiết và tình trạng tăng cân đáng kể. (Theo một nghiên cứu trên tạp chí Contraception, 2022). Mặc dù một số người dùng báo cáo về việc tăng cân nhẹ, nhưng nó không được coi là một tác dụng phụ phổ biến và có thể do nhiều yếu tố khác gây ra.

4. Chi tiết tác dụng phụ của vòng tránh thai bằng đồng

Vòng tránh thai bằng đồng (như Paragard) không chứa hormone, do đó các tác dụng phụ của nó chủ yếu tập trung vào phản ứng của tử cung với vật thể lạ và ion đồng.

Tác dụng phụ phổ biến nhất của vòng tránh thai đồng là gì?

Tác dụng phụ phổ biến và được báo cáo nhiều nhất của vòng tránh thai đồng là làm cho chu kỳ kinh nguyệt ra nhiều máu hơn, kéo dài hơn và gây đau bụng kinh dữ dội hơn, đặc biệt là trong 6-12 tháng đầu tiên. (Theo ACOG, 2023). Lượng máu kinh có thể tăng từ 20-50% so với trước khi đặt vòng.

Tại sao vòng đồng lại gây đau bụng và ra máu nhiều?

Vòng đồng gây ra một phản ứng viêm tại chỗ trong niêm mạc tử cung, làm tăng sản xuất prostaglandin – chất gây co thắt tử cung mạnh hơn và làm tăng lượng máu chảy ra trong kỳ kinh. (Theo nghiên cứu của World Health Organization, 2021). Đây là cơ chế tự nhiên của cơ thể phản ứng với sự hiện diện của đồng.

Vòng tránh thai đồng có gây ra các tác dụng phụ khác không?

Ảnh trên: Tăng tiết dịch âm đạo

Ngoài ảnh hưởng đến kinh nguyệt, một số người có thể bị ra máu lấm tấm giữa các chu kỳ và tăng tiết dịch âm đạo. (Theo CDC, 2023). Do không chứa hormone, vòng đồng không gây ra các tác dụng phụ toàn thân như thay đổi tâm trạng, nổi mụn hay tăng cân.

Những tác dụng phụ này thường cải thiện sau năm đầu tiên sử dụng. Tuy nhiên, nếu tình trạng ra máu quá nhiều gây thiếu máu hoặc đau bụng dữ dội ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, bạn cần thảo luận với bác sĩ.

5. So sánh tác dụng phụ: Vòng nội tiết và Vòng đồng

Việc lựa chọn giữa hai loại vòng tránh thai thường phụ thuộc vào việc cân nhắc ưu và nhược điểm về tác dụng phụ của chúng.

Tác dụng phụ nào khác biệt rõ rệt nhất giữa hai loại?

Sự khác biệt lớn nhất nằm ở ảnh hưởng lên chu kỳ kinh nguyệt: vòng đồng làm kinh nguyệt nặng hơn, trong khi vòng nội tiết làm kinh nguyệt nhẹ đi hoặc biến mất. (Theo ACOG, 2023). Vòng nội tiết có thể gây tác dụng phụ toàn thân do hormone, còn vòng đồng thì không.

Bảng so sánh tác dụng phụ giữa vòng nội tiết và vòng đồng

Tiêu chí	Vòng tránh thai nội tiết	Vòng tránh thai bằng đồng
Ảnh hưởng kinh nguyệt	Ra máu không đều (ban đầu), sau đó kinh nguyệt nhẹ, ngắn, ít đau hơn, hoặc vô kinh.	Kinh nguyệt nhiều hơn, kéo dài hơn, đau bụng dữ dội hơn.
Tác dụng phụ do hormone	Có thể xảy ra: đau đầu, nổi mụn, thay đổi tâm trạng, đau ngực.	Không có.
Tăng cân	Không có bằng chứng liên quan trực tiếp.	Không gây tăng cân.
Lợi ích phụ	Giảm đáng kể lượng máu kinh, giảm đau bụng kinh, có thể điều trị rong kinh.	Tránh thai khẩn cấp hiệu quả cao, không ảnh hưởng nội tiết tố tự nhiên.
Nguồn tham khảo	(Mayo Clinic, 2024)	(NHS, 2023)

Bảng so sánh này cung cấp cái nhìn tổng quan để bạn thảo luận với bác sĩ và đưa ra lựa chọn phù hợp nhất với cơ thể và lối sống của mình.

6. Các rủi ro và biến chứng hiếm gặp

Mặc dù đặt vòng là phương pháp an toàn, vẫn tồn tại một số rủi ro và biến chứng hiếm gặp nhưng cần được nhận biết để xử lý kịp thời.

Biến chứng thủng tử cung là gì?

Ảnh trên: Biến chứng thủng tử cung

Thủng tử cung là tình trạng IUD xuyên qua thành tử cung trong quá trình đặt, đây là một biến chứng hiếm gặp với tỷ lệ khoảng 1 trên 1,000 ca. (Theo ACOG, 2023). Nguy cơ cao hơn ở những phụ nữ vừa sinh con hoặc đang cho con bú. Tình trạng này cần can thiệp y tế để lấy IUD ra.

Vòng tránh thai có thể bị tuột ra ngoài không?

Vòng tránh thai có thể bị đẩy ra khỏi tử cung một phần hoặc hoàn toàn (gọi là tuột vòng), với tỷ lệ khoảng 2-10% người dùng trong năm đầu tiên. (Theo CDC, 2023). Bạn sẽ không còn được bảo vệ khỏi việc mang thai nếu vòng bị tuột. Do đó, việc tự kiểm tra dây IUD hàng tháng là rất quan trọng.

Đặt vòng có làm tăng nguy cơ viêm vùng chậu (PID) không?

Nguy cơ viêm vùng chậu (PID) chỉ tăng nhẹ trong 20 ngày đầu tiên sau khi đặt vòng và chủ yếu liên quan đến khả năng nhiễm khuẩn có sẵn tại thời điểm đặt. (Theo WHO, 2022). Sau giai đoạn này, nguy cơ PID không cao hơn so với người không sử dụng IUD.

Ảnh trên: Nguy cơ viêm vùng chậu (PID)

Điều gì xảy ra nếu có thai khi đang đặt vòng?

Mang thai khi đang đặt vòng là cực kỳ hiếm, nhưng nếu xảy ra, nguy cơ mang thai ngoài tử cung sẽ cao hơn. (Theo NHS, 2023). Nếu bạn có thai trong tử cung, bác sĩ sẽ tư vấn về việc lấy vòng ra để giảm nguy cơ sảy thai hoặc sinh non.

7. Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Việc theo dõi các triệu chứng của cơ thể sau khi đặt vòng là rất quan trọng. Bạn nên liên hệ với cơ sở y tế ngay lập tức nếu gặp bất kỳ dấu hiệu nào sau đây.

Những dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm là gì?

Bạn cần đi khám ngay lập tức nếu có các triệu chứng như sốt không rõ nguyên nhân, đau bụng dưới ngày càng dữ dội, tiết dịch âm đạo bất thường có mùi hôi, hoặc chảy máu âm đạo quá nhiều làm bạn chóng mặt. (Theo Mayo Clinic, 2024). Đây có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng hoặc các biến chứng nghiêm trọng khác.

Bạn cũng nên liên hệ bác sĩ trong các trường hợp sau:

– Nghi ngờ mình có thai.

– Không cảm nhận được sợi dây của vòng hoặc cảm thấy phần nhựa cứng của vòng.

– Chu kỳ kinh nguyệt thay đổi đột ngột sau nhiều tháng ổn định.

– Bị đau khi quan hệ tình dục.

8. Lựa chọn biện pháp tránh thai thay thế

Ảnh trên: Bao cao su mỏng bcs sagami 0.01

Đặt vòng tránh thai là một lựa chọn tuyệt vời cho nhiều người, nhưng không phải là duy nhất và không phải lúc nào cũng phù hợp với tất cả mọi người. Việc tìm hiểu các tác dụng phụ cho thấy rằng lắng nghe cơ thể và lựa chọn phương pháp phù hợp nhất là điều quan trọng nhất. Nếu bạn cảm thấy IUD không phải là giải pháp tối ưu cho mình, hoặc muốn có một phương pháp dự phòng trong giai đoạn đầu làm quen với vòng, việc khám phá các lựa chọn khác là hoàn toàn hợp lý. Các phương pháp như bao cao su không chỉ giúp tránh thai hiệu quả mà còn bảo vệ bạn khỏi các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs). Nếu bạn đang tìm kiếm một địa chỉ đáng tin cậy để lựa chọn các biện pháp an toàn và linh hoạt, Quân Tử Nhỏ là một gợi ý đáng cân nhắc. Với uy tín được khẳng định qua hơn 100.000 khách hàng, shop cung cấp các sản phẩm chính hãng, tư vấn tận tâm và đặc biệt chú trọng đến sự riêng tư của bạn qua dịch vụ giao hàng siêu kín đáo.

Ảnh trên: Bao cao su sagami 0.02 mm hộp 12 cái

9. Câu hỏi thường gặp

1. Đặt vòng tránh thai có đau không?

Việc đặt vòng có thể gây ra cảm giác đau quặn nhẹ hoặc khó chịu trong một thời gian ngắn, tương tự như cơn đau bụng kinh. Bác sĩ có thể khuyên dùng thuốc giảm đau trước thủ thuật để giảm bớt cảm giác này.

2. Sau khi đặt vòng bao lâu thì có thể quan hệ tình dục?

Bạn có thể quan hệ tình dục sau 24 giờ kể từ khi đặt vòng, tuy nhiên nên đợi cho đến khi cảm giác khó chịu ban đầu biến mất. Vòng đồng có tác dụng ngay lập tức, còn vòng nội tiết cần 7 ngày để phát huy hiệu quả.

3. Vòng tránh thai có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản sau này không?

Vòng tránh thai không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản lâu dài. Ngay sau khi tháo vòng, khả năng mang thai của bạn sẽ trở lại bình thường như trước khi đặt.

4. Làm thế nào để kiểm tra dây vòng tránh thai?

Sau mỗi kỳ kinh, bạn hãy rửa tay sạch, ngồi ở tư thế thoải mái và đưa một ngón tay vào âm đạo để cảm nhận sợi dây ở cổ tử cung. Đừng kéo sợi dây.

5. Chi phí đặt vòng tránh thai là bao nhiêu?

Chi phí có thể thay đổi tùy thuộc vào loại vòng, cơ sở y tế và chính sách bảo hiểm của bạn. Vòng tránh thai thường có chi phí ban đầu cao nhưng tiết kiệm hơn về lâu dài so với các biện pháp khác.

6. Đối tượng nào không nên đặt vòng tránh thai?

Ảnh trên: Chảy máu âm đạo không rõ nguyên nhân

Những người bị ung thư tử cung hoặc cổ tử cung, chảy máu âm đạo không rõ nguyên nhân, viêm vùng chậu cấp tính, hoặc có dị tật tử cung không nên đặt vòng.

7. Vòng tránh thai có bảo vệ khỏi các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs) không?

Vòng tránh thai không có khả năng bảo vệ bạn khỏi STIs. Bạn cần sử dụng bao cao su để phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục.

8. Tại sao tôi bị nổi mụn sau khi đặt vòng nội tiết?

Hormone progestin trong vòng nội tiết có thể làm tăng sản xuất bã nhờn trên da ở một số người, dẫn đến tình trạng nổi mụn. Tình trạng này thường cải thiện sau vài tháng.

9. Có cần phải kiêng cữ gì sau khi đặt vòng không?

Bạn nên tránh hoạt động thể chất gắng sức, bơi lội hoặc ngâm mình trong bồn tắm trong 24-48 giờ đầu tiên để giảm nguy cơ nhiễm trùng và để cơ thể có thời gian nghỉ ngơi.

10. Thời gian sử dụng của mỗi loại vòng là bao lâu?

Vòng tránh thai bằng đồng có thể sử dụng lên đến 10-12 năm. Vòng tránh thai nội tiết có thời gian sử dụng từ 3 đến 8 năm, tùy thuộc vào từng loại cụ thể.

10. Kết luận

Vòng tránh thai là một trong những phương pháp ngừa thai dài hạn hiệu quả và an toàn nhất hiện nay. Tuy nhiên, giống như bất kỳ can thiệp y tế nào, nó cũng đi kèm với những tác dụng phụ tiềm tàng. Việc hiểu rõ sự khác biệt giữa vòng tránh thai nội tiết và vòng đồng, nhận biết các phản ứng phổ biến của cơ thể cũng như các dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm là yếu tố vô cùng quan trọng.

Thông điệp cuối cùng là sự lựa chọn biện pháp tránh thai phải dựa trên sự cân bằng giữa hiệu quả, sự tiện lợi, các tác dụng phụ có thể chấp nhận được và tình trạng sức khỏe cá nhân. Hãy luôn trao đổi cởi mở và kỹ lưỡng với bác sĩ chuyên khoa để đưa ra quyết định sáng suốt nhất, đảm bảo sức khỏe và quyền tự chủ về cơ thể của chính bạn.