Những Người Không Nên Uống Thuốc Tránh Thai Hàng Ngày: Cảnh Báo Quan Trọng

Có dạo, cô bạn thân của tôi lo lắng mất ăn mất ngủ chỉ vì câu hỏi: “Thuốc tránh thai liệu có an toàn cho tất cả mọi người không?” Cô ấy còn tâm sự thêm rằng, “Hình như có nhiều loại bệnh mà bác sĩ thường khuyên không nên sử dụng thuốc tránh thai, nhưng tớ không biết cụ thể là bệnh gì.” Nghe cũng thấy băn khoăn, tôi bắt đầu tìm hiểu thông tin từ các nguồn, rồi chính bản thân tôi đã trao đổi với những người xung quanh để hiểu rõ hơn về chủ đề này. Và thế là câu chuyện về những người không nên uống thuốc tránh thai hàng ngày bắt đầu.

Dưới đây, tôi sẽ chia sẻ lại mọi kiến thức, kinh nghiệm mà tôi đã đúc kết, với hy vọng giúp bạn có cái nhìn toàn diện về các loại bệnh, đối tượng không nên dùng thuốc tránh thai. Biết đâu, thông tin này sẽ giúp bạn, hoặc một ai đó, tránh được những rủi ro không đáng có. Tôi sẽ đi chi tiết từng góc cạnh để bạn cảm thấy chắc chắn nhất khi đưa ra quyết định.

Ảnh trên: Những điều nên biết

 

1. Tại Sao Thuốc Tránh Thai Lại Phổ Biến

Thuốc tránh thai không còn xa lạ gì với chị em phụ nữ. Có người dùng vì muốn chủ động kế hoạch hóa gia đình, cũng có người dùng vì muốn điều hòa chu kỳ kinh nguyệt hoặc cải thiện các vấn đề do rối loạn nội tiết. Tính tiện lợi, nhỏ gọn, dễ mang theo đã khiến nhiều người lựa chọn thuốc tránh thai như một giải pháp lâu dài, ít vướng víu.

Có những thời điểm, tôi từng khá tò mò về cách hoạt động của thuốc tránh thai. Người ta nói, nó giúp ức chế quá trình rụng trứng, thay đổi chất nhầy cổ tử cung hoặc niêm mạc tử cung, nhờ đó giảm nguy cơ mang thai. Tuyệt vời hơn nữa, khi sử dụng đúng cách, hiệu quả tránh thai lên đến hơn 90%.

Nhưng đừng quên, cơ thể mỗi người mỗi khác. Nhiều chị em phàn nàn về tác dụng phụ như buồn nôn, đau đầu, tăng cân. Một số người thì kêu mệt mỏi, tâm trạng thất thường, dễ cáu bẳn. Thậm chí, có trường hợp nhạy cảm hơn, thuốc tránh thai có thể ảnh hưởng đến tim mạch, gây tăng huyết áp. Và đây chỉ mới là bề nổi của tảng băng.

Đấy, bạn có thể thấy cùng là một viên thuốc, nhưng tùy thể trạng, tùy bệnh lý của mỗi người, có lúc lại là thần dược, có lúc trở thành con dao hai lưỡi.

2. Cơ Chế Và Tác Động Cơ Bản Của Thuốc Tránh Thai

Ảnh trên: Cơ chế hoạt động cơ bản

Nhiều người thường đùa rằng: “Uống thuốc tránh thai chỉ cần nhớ là sẽ không có bầu,” nhưng thực tế, cơ chế hoạt động của nó khá phức tạp. Phần lớn thuốc tránh thai hiện nay (dạng kết hợp estrogen và progestin) sẽ tác động trực tiếp vào hệ hormone sinh sản, làm “đóng băng” quá trình rụng trứng.

Bên cạnh đó, vì thay đổi hoạt động nội tiết, thuốc cũng làm dày chất nhầy tại cổ tử cung, cản trở tinh trùng di chuyển, đồng thời biến đổi niêm mạc tử cung khiến phôi khó bám vào. Đó chính là lý do tại sao người ta nói thuốc tránh thai tác động trên nhiều mặt trận. Nhưng sự can thiệp này đâu chỉ đơn thuần mang lại lợi ích, nó đôi khi kéo theo những rủi ro không mong muốn.

Nếu bạn đang nghi ngờ bản thân có một bệnh lý nền, hoặc đang mắc một số bệnh nào đó, tốt nhất hãy tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi dùng. Cùng một cơ chế, nhưng với người có bệnh tim mạch, việc phải gánh thêm gánh nặng từ thay đổi hormone có thể là thách thức lớn đối với cơ thể.

3. Các Loại Bệnh, Đối Tượng Không Nên Dùng Thuốc Tránh Thai

Ảnh trên: Nên tham khảo ý kiến của bác sĩ

Khi tìm hiểu về những trường hợp không nên sử dụng thuốc tránh thai, tôi mới thấy có hẳn một danh sách dài các bệnh lý tiềm ẩn. Thực ra, không hẳn ai mắc bệnh đó cũng hoàn toàn không được dùng, nhưng đa phần chuyên gia y tế đều khuyên nên hạn chế, hoặc cần kiểm tra, theo dõi chặt chẽ.

Để nói chi tiết từng nhóm bệnh, tôi sẽ tóm gọn lại trong các vấn đề điển hình nhất, bởi đây chính là những dấu hiệu rõ rệt cho thấy bạn cần hết sức cẩn trọng khi có ý định sử dụng thuốc.

3.1 Bệnh Tim Mạch Và Tăng Huyết Áp

Rất nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, việc bổ sung estrogen tổng hợp có thể tác động đến các mạch máu và huyết áp. Những ai có tiền sử bệnh tim mạch, từng bị đột quỵ, đau tim, hay đang gặp vấn đề tăng huyết áp nặng, nhất là khi huyết áp khó kiểm soát, thường được khuyến cáo không nên uống thuốc tránh thai.

Thuốc có khả năng khiến huyết áp tăng thêm, tăng gánh nặng cho tim, làm nguy cơ tai biến cao hơn. Cá nhân tôi từng biết có chị hàng xóm, bị huyết áp dao động thất thường mà vẫn tự ý uống thuốc tránh thai. Kết quả là chị luôn trong trạng thái căng thẳng, lo lắng, mệt mỏi do tim đập nhanh và nhịp huyết áp không ổn định.

Do vậy, nếu bạn nằm trong diện có tim mạch không khỏe hoặc đang gặp các biến chứng, lời khuyên là nên đi khám trước. Đây không phải chuyện đáng đùa, vì một viên thuốc tưởng vô hại lại có thể khiến bạn “đi đường vòng” thêm mệt mỏi.

3.2 Đái Tháo Đường Và Béo Phì

Có một số bác sĩ khuyên rằng, phụ nữ đái tháo đường cần thận trọng khi sử dụng thuốc tránh thai, đặc biệt là khi bệnh đã ở giai đoạn nặng, có biến chứng. Hormone trong thuốc có thể ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa đường và insulin. Vô tình, cơ thể mất kiểm soát đường huyết, khiến tình trạng bệnh diễn biến xấu hơn.

Ngoài ra, những người béo phì nghiêm trọng cũng nằm trong nhóm cần cân nhắc. Nhiều báo cáo cho thấy thuốc tránh thai giảm bớt hiệu quả tránh thai khi chỉ số khối cơ thể (BMI) quá cao. Cùng lúc đó, người béo phì còn phải đối mặt với nguy cơ tắc mạch, cục máu đông… Tất cả đều không hề dễ chịu.

Dĩ nhiên, không phải cứ ai hơi mũm mĩm đã không dùng được thuốc. Nhưng một khi bạn “nằm ngoài ngưỡng an toàn”, thì đừng nên tự ý mua hay dùng bừa, rất dễ gặp tác dụng phụ không lường trước.

3.3 Bệnh Gan, Thận Và Các Vấn Đề Chuyển Hóa

Sự thật là thuốc tránh thai chuyển hóa qua gan, thận, và nếu các cơ quan này không hoạt động tốt, việc đào thải thuốc cũng gặp trục trặc. Nếu bạn bị suy gan, thận, hoặc đang điều trị bệnh gan mãn tính, việc thêm một loại thuốc có tác dụng nội tiết là điều cần cân nhắc.

Khi nội tiết tổng hợp không được xử lý, tích tụ lại, các biến chứng nặng có thể xuất hiện: tổn thương gan thêm nghiêm trọng, rối loạn đông máu, phù nề… Tôi từng nghe câu chuyện về cô em họ mắc viêm gan B, lúc đầu cứ nghĩ uống thuốc tránh thai thường ngày cũng không sao. Nhưng sau một thời gian ngắn, men gan tăng đột biến, cô phải nhập viện. May mà bác sĩ phát hiện kịp thời rằng thuốc tránh thai chính là “tòng phạm” khiến bệnh gan xấu đi.

3.4 Phụ Nữ Trên 35 Tuổi Và Phụ Nữ Cho Con Bú

Đa phần phụ nữ trẻ sẽ khá thoải mái khi dùng thuốc, nhưng phụ nữ trên 35 tuổi thường được bác sĩ dặn dò thận trọng, nhất là khi kèm theo hút thuốc lá, rượu bia thường xuyên. Tuổi tác lớn dần đồng nghĩa với nhiều nguy cơ bệnh lý cao hơn, từ tim mạch, loãng xương đến huyết áp.

Riêng phụ nữ cho con bú, chuyện dùng thuốc tránh thai cũng cần xem xét vì hormone có thể làm thay đổi lượng sữa, chất lượng sữa. Chắc hẳn nhiều bà mẹ cũng từng hoang mang: uống thuốc có gây mất sữa không? Hay có ảnh hưởng đến bé không? Thực ra, nếu bạn đang nuôi con bằng sữa mẹ, hãy cân nhắc sử dụng loại thuốc chỉ chứa progestin (hay còn gọi là “mini pill”) thay vì loại kết hợp estrogen. Tuy vậy, việc dùng loại nào, liều lượng ra sao, vẫn cần hỏi bác sĩ để đảm bảo an toàn tuyệt đối.

3.5 Rối Loạn Nội Tiết Nặng, Thiếu Máu Và Các Vấn Đề Về Đông Máu

Nếu rối loạn nội tiết nhẹ, đôi khi bác sĩ còn khuyên dùng thuốc tránh thai để cân bằng hormone. Thế nhưng, trong trường hợp rối loạn nội tiết đã diễn ra phức tạp, kèm theo tiền sử u nội mạc tử cung, u nang buồng trứng… thì thuốc tránh thai có thể khiến bệnh không được cải thiện theo hướng tích cực.

Ngoài ra, những ai bị thiếu máu nghiêm trọng hoặc có tiền sử rối loạn đông máu cũng cần cẩn thận. Thuốc tránh thai làm thay đổi độ quánh của máu và khi máu dễ vón cục, bạn sẽ gặp nguy cơ cao về tai biến, nghẽn mạch.

Tóm lại, nếu cơ thể bạn thuộc nhóm bệnh lý cần lưu ý, hãy nhớ “sự cẩn trọng không bao giờ là thừa”. Đừng để sức khỏe rơi vào thế bị động chỉ vì muốn có một giải pháp tiện lợi.

4. Ngoài Thuốc Tránh Thai, Có Thể Cân Nhắc Giải Pháp Nào Khác?

Tôi hiểu mà, đâu phải ai cũng có thời gian hoặc tài chính để tìm đến bác sĩ, rồi làm các xét nghiệm phức tạp trước khi dùng thuốc tránh thai. Chưa kể, nhiều người e ngại việc gặp chuyên gia, nhất là trong văn hóa Á Đông còn kha khá rào cản tâm lý về chuyện sinh sản, sức khỏe tình dục.

Tuy nhiên, nếu bạn nằm trong nhóm những người không nên uống thuốc tránh thai hàng ngày, hãy yên tâm là mình không “hết đường”. Bởi thực tế, chúng ta có rất nhiều biện pháp khác như đặt vòng, cấy que, dùng bao cao su, thậm chí sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp đúng hướng dẫn (nếu thực sự cần thiết và không lạm dụng).

Nói về bao cao su, có người bảo phiền phức, không thoải mái. Nhưng trên thực tế, bao cao su không chỉ ngừa thai mà còn giúp tránh lây nhiễm các bệnh tình dục. Với quan điểm cá nhân, tôi thấy đây là một lựa chọn hợp lý, ít rủi ro hơn so với thuốc, nhất là khi bạn có các bệnh nền. Còn chuyện “có vướng víu hay không” thì luôn có những sản phẩm chất lượng cao, siêu mỏng, vừa khít, mang đến trải nghiệm thoải mái.

Nếu bạn muốn tìm mua bao cao su hoặc những sản phẩm hỗ trợ để cuộc yêu thêm thăng hoa, tôi biết có nơi bán hàng chính hãng với giá rất tốt, đó là Cửa hàng đồ chơi người lớn Quân Tử Nhỏ. Họ tư vấn tận tâm và giao hàng kín đáo lắm. Tôi chỉ chia sẻ để bạn có thêm lựa chọn, chứ chẳng phải để quảng cáo đâu.

Tất nhiên, chúng ta không nhất thiết phải “tẩy chay” hoàn toàn thuốc tránh thai. Nếu bạn chưa có nguy cơ bệnh lý, hay cảm thấy ổn với việc dùng thuốc, đó vẫn là lựa chọn tuyệt vời. Nhưng lần nữa, chỉ nên áp dụng khi bạn đã nắm rõ tình trạng sức khỏe và hiểu những rủi ro có thể xảy ra.

5. Những Lưu Ý Quan Trọng Trước Khi Quyết Định Uống Thuốc Tránh Thai

Bạn vẫn có thể nghĩ: “Tôi khỏe re, có làm sao đâu.” Đúng, hiện tại bạn có thể không có vấn đề gì, nhưng sức khỏe là thứ biến chuyển khôn lường.

Trước khi bắt đầu, hãy kiểm tra:
Bạn có đang sử dụng thuốc nào khác không? Có bị tăng huyết áp, bệnh tim mạch, đái tháo đường, rối loạn nội tiết hay một bệnh nền nào không? Đừng tự chẩn đoán, tự ái. Nếu điều kiện cho phép, hãy đến phòng khám hoặc bệnh viện để xét nghiệm, kiểm tra tổng quát. Một buổi khám đơn giản còn hơn phải đối mặt với những tổn hại dài hạn.

Lắng nghe cơ thể cũng quan trọng không kém. Thuốc tránh thai có thể gây ra thay đổi hormone đột ngột, khiến bạn bỗng dưng mệt mỏi, đau đầu, tâm trạng “nắng mưa”. Hãy theo dõi một vài chu kỳ kinh nghiệm để xem mức độ chịu đựng của mình ra sao. Nếu xuất hiện tình trạng chảy máu âm đạo bất thường, chóng mặt, hoặc triệu chứng nghiêm trọng hơn, lập tức dừng thuốc và đi khám.

Với những ai phải dùng lâu dài, đừng quên tái khám, làm xét nghiệm định kỳ. Đôi khi, chỉ một thay đổi nhỏ trong cơ thể cũng là dấu hiệu cảnh báo. Tôi luôn tâm niệm, “phòng còn hơn chữa,” đặc biệt trong vấn đề sức khỏe sinh sản.

Ngoài ra, nhiều chị em lầm tưởng rằng thuốc tránh thai khẩn cấp có thể thay thế cho thuốc tránh thai hàng ngày. Không nên đánh đồng hai loại này. Thuốc khẩn cấp chứa hàm lượng hormone cao, chỉ sử dụng trong những trường hợp bất khả kháng, chẳng hạn như rách bao cao su, quên uống thuốc hàng ngày quá lâu… Lạm dụng thuốc khẩn cấp sẽ làm cơ thể bị “sốc” nội tiết, dẫn đến nhiều biến chứng khôn lường.

6. Lời Khuyên Cuối Cho Chặng Đường Dài

Việc uống thuốc tránh thai hay không, đến cuối cùng là quyết định của riêng bạn. Song, tôi muốn nhấn mạnh rằng chúng ta không thể phủ nhận lợi ích to lớn của viên thuốc bé xíu này. Nó từng là “cứu cánh” cho hàng triệu người phụ nữ, giúp chủ động trong việc kiểm soát sinh sản, thậm chí còn hỗ trợ điều trị một số bệnh phụ khoa.

Tuy vậy, những người không nên uống thuốc tránh thai hàng ngày vẫn là câu hỏi cốt lõi. Nếu bạn có phụ nữ trên 35 tuổi, có tiền sử bệnh tim mạch, tăng huyết áp, béo phì, đái tháo đường, hoặc đang gặp vấn đề về suy gan, thận, hay bị rối loạn nội tiết quá phức tạp, tốt nhất hãy dừng lại một chút, tham khảo ý kiến bác sĩ, hoặc chọn biện pháp khác.

Bạn đừng quên, còn nhiều cách ngừa thai an toàn khác như đặt vòng, cấy que, dùng bao cao su. Nếu còn băn khoăn, bạn nên trao đổi trực tiếp với chuyên gia y tế, hoặc chí ít là tìm hiểu thông tin chính thống để ra quyết định đúng đắn.

Cá nhân tôi từng có bạn bè than phiền vì họ cứ đinh ninh mình khỏe, nhưng sau một thời gian dùng thuốc mới phát hiện bản thân bị thiếu máu hoặc có khối u nho nhỏ trong tử cung. Rồi thì việc uống thuốc trở thành gánh nặng. Sau cùng, họ đổi sang phương án đặt vòng, hoặc “tiện đâu dùng đó” – dùng bao cao su, vừa ngừa thai, vừa an toàn.

Rốt cuộc, sức khỏe sinh sản vốn là chuyện dài kỳ. Bạn và tôi đều hiểu, chúng ta cần quan tâm nhiều khía cạnh: thể trạng, bệnh lý nền, điều kiện kinh tế, mong muốn cá nhân… Đừng thấy ai dùng được là mình cũng bắt chước. Hãy tỉnh táo trước khi “xuống tiền” mua một vỉ thuốc chỉ vì “nó tiện.”

Hãy nhớ, sức khỏe là hành trình, và bạn xứng đáng được sở hữu một hành trình thật suôn sẻ, hạnh phúc – không phải lo sợ về biến chứng, tác dụng phụ, hay bất kỳ rủi ro nào khác.