Đặt vòng mà vẫn có thai thì làm thế nào: Nguyên nhân, Rủi ro, Dấu hiệu và Cách xử lý

Nguyên nhân đặt vòng mà vẫn có thai, mặc dù hiếm gặp, thường xuất phát từ ba nhóm chính: vòng tránh thai bị dịch chuyển khỏi vị trí chuẩn trong buồng tử cung (tuột một phần hoặc toàn phần), vòng đã hết hạn sử dụng theo khuyến cáo của nhà sản xuất (ví dụ, 5 năm hoặc 10 năm), hoặc do kỹ thuật lắp đặt ban đầu không chính xác.

Rủi ro lớn nhất và nghiêm trọng nhất khi mang thai trong lúc đang có vòng tránh thai là tình trạng mang thai ngoài tử cung. Đây là một cấp cứu y khoa, xảy ra khi trứng đã thụ tinh làm tổ bên ngoài tử cung (thường là ở vòi trứng), có khả năng đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời (Theo Mayo Clinic, 2023).

Dấu hiệu nhận biết có thai khi đặt vòng bao gồm các triệu chứng mang thai sớm điển hình như trễ kinh, buồn nôn, và căng tức ngực. Tuy nhiên, các triệu chứng này có thể bị che mờ hoặc nhầm lẫn. Đặc biệt, các triệu chứng của thai ngoài tử cung như đau bụng dưới dữ dội (thường là một bên), chảy máu âm đạo bất thường, và chóng mặt là những cảnh báo đỏ cần được chú ý tuyệt đối.

Cách xử lý cốt lõi, cũng là câu trả lời chính cho việc “đặt vòng mà vẫn có thai thì làm thế nào”, là phải liên hệ với cơ sở y tế chuyên khoa ngay lập tức. Bác sĩ sẽ chỉ định siêu âm và xét nghiệm máu (đo nồng độ hCG) để xác định chính xác sự hiện diện của thai, vị trí của thai (trong hay ngoài tử cung), và vị trí của vòng tránh thai, từ đó đưa ra phác đồ can thiệp y tế phù hợp và an toàn nhất.

1. Tổng quan y khoa về tình trạng có thai khi đặt vòng

Ảnh trên: Vòng tránh thai

Vòng tránh thai (IUD) là một trong những biện pháp tránh thai tạm thời có hiệu quả cao và được sử dụng phổ biến nhất trên toàn thế giới. Tuy nhiên, không có biện pháp nào đạt hiệu quả 100%.

Vòng tránh thai (IUD) hoạt động như thế nào?

Vòng tránh thai (IUD) là một dụng cụ nhỏ, hình chữ T, được đặt vào tử cung để ngăn ngừa mang thai, với hiệu quả bảo vệ lên đến hơn 99% (Tổ chức Y tế Thế giới – WHO, 2023). Có hai loại chính: vòng chứa đồng (ngăn tinh trùng gặp trứng và thay đổi niêm mạc tử cung) và vòng nội tiết (tiết ra progestin làm đặc chất nhầy cổ tử cung, ngăn rụng trứng).

Tỷ lệ đặt vòng mà vẫn có thai là bao nhiêu?

Tỷ lệ thất bại của vòng tránh thai là rất thấp, trung bình dưới 1% mỗi năm (tức là ít hơn 1 trong 100 người dùng có thai) (Theo Hiệp hội Sản Phụ khoa Hoa Kỳ – ACOG, 2023). Tỷ lệ này thấp hơn đáng kể so với các biện pháp như thuốc uống hàng ngày hoặc bao cao su nếu sử dụng không đúng cách.

2. Nguyên nhân nào dẫn đến đặt vòng mà vẫn có thai?

Tình trạng mang thai khi đặt vòng xảy ra khi cơ chế bảo vệ của IUD bị vô hiệu hóa. Có bốn nguyên nhân chính được ghi nhận trong y văn:

Vòng bị xê dịch hoặc tuột khỏi vị trí

 

Ảnh trên: Lệch vòng tránh thai

Nguyên nhân phổ biến nhất là vòng bị tuột một phần hoặc tuột hoàn toàn ra khỏi buồng tử cung mà người dùng không nhận biết (Theo CDC, 2023). Khi vòng không còn ở đúng vị trí giải phẫu, tác dụng tránh thai của nó bị giảm sút hoặc mất hoàn toàn. Nguy cơ tuột vòng cao hơn ở những người chưa sinh con, người có cơ địa tử cung đặc biệt, hoặc trong 3 tháng đầu sau khi đặt.

Vòng tránh thai hết hạn sử dụng

Mỗi loại vòng tránh thai đều có thời hạn sử dụng nhất định, ví dụ 5 năm đối với vòng nội tiết hoặc 10-12 năm đối với vòng đồng (Theo FDA). Việc sử dụng vòng quá thời hạn này làm giảm hiệu quả bảo vệ, dẫn đến nguy cơ mang thai ngoài ý muốn, ngay cả khi vòng vẫn nằm trong tử cung.

Kỹ thuật lắp đặt không chính xác

Nếu kỹ thuật viên thực hiện thủ thuật đặt vòng không đúng quy trình, vòng có thể không được đặt ở vị trí tối ưu (đáy tử cung) ngay từ đầu (Nghiên cứu, Đại học California, 2022). Điều này làm giảm hiệu quả của vòng ngay lập tức và tăng nguy cơ thất bại của biện pháp.

Cấu trúc tử cung bất thường

Một số phụ nữ có cấu trúc tử cung đặc biệt (như tử cung đôi, tử cung có vách ngăn) hoặc có u xơ tử cung lớn có thể khiến việc đặt vòng trở nên khó khăn. Trong những trường hợp này, vòng có thể không nằm đúng vị trí hoặc dễ bị xê dịch, dẫn đến giảm hiệu quả bảo vệ.

Ảnh trên: U xơ tử cung

3. Dấu hiệu nhận biết có thai khi đang đặt vòng

Việc nhận biết dấu hiệu mang thai khi đặt vòng có thể khó khăn hơn bình thường, đặc biệt là với vòng nội tiết (có thể gây mất kinh).

Các dấu hiệu mang thai sớm thông thường

Những triệu chứng này tương tự như mang thai bình thường và là cảnh báo đầu tiên cần chú ý:

– Trễ kinh hoặc mất kinh: Đây là dấu hiệu rõ rệt nhất nếu bạn đang dùng vòng đồng và có chu kỳ kinh nguyệt đều đặn.

– Buồn nôn và nôn: Thường xuất hiện vào buổi sáng (ốm nghén).

– Căng tức ngực: Ngực trở nên nhạy cảm, lớn hơn và đau.

– Mệt mỏi: Cảm giác kiệt sức không rõ nguyên nhân.

– Đi tiểu thường xuyên.

Ảnh trên: Căng tức ngực

Dấu hiệu đặc biệt cần lưu ý (Cảnh báo thai ngoài tử cung)

Do nguy cơ thai ngoài tử cung tăng cao, bất kỳ ai đặt vòng và nghi ngờ có thai đều phải cảnh giác với các triệu chứng nghiêm trọng sau (Theo Mayo Clinic, 2023):

– Đau bụng dưới dữ dội, thường chỉ đau ở một bên.

– Chảy máu âm đạo bất thường (khác với kinh nguyệt).

– Đau nhói ở vai (do chảy máu trong gây kích thích cơ hoành).

– Cảm giác chóng mặt, choáng váng hoặc ngất xỉu.

4. Đặt vòng mà vẫn có thai có nguy hiểm không?

Tình trạng mang thai khi đang có IUD luôn được y khoa xem là một tình trạng “mang thai có nguy cơ cao” (high-risk pregnancy) ngay từ thời điểm phát hiện.

Mức độ rủi ro của việc mang thai khi đặt vòng

Việc mang thai khi đang đặt vòng chứa đựng nhiều rủi ro y tế nghiêm trọng, đặc biệt là nguy cơ mang thai ngoài tử cung và sảy thai (Theo ACOG, 2023). Mức độ nguy hiểm phụ thuộc vào vị trí của thai (trong hay ngoài tử cung) và vị trí của vòng tránh thai.

Rủi ro lớn nhất: Mang thai ngoài tử cung

Ảnh trên: Mang thai ngoài tử cung

Tình trạng mang thai khi đặt vòng làm tăng đáng kể nguy cơ mang thai ngoài tử cung, một cấp cứu y tế nghiêm trọng (Theo Mayo Clinic, 2023). Ước tính có tới 50% các trường hợp mang thai khi có IUD là thai ngoài tử cung. Thai ngoài tử cung không thể phát triển bình thường và có thể gây vỡ vòi trứng, dẫn đến xuất huyết nội và đe dọa tính mạng.

Nguy cơ sảy thai hoặc sinh non (Nếu thai trong tử cung)

Nếu thai nằm trong tử cung, sự hiện diện của IUD làm tăng nguy cơ sảy thai, đặc biệt là trong tam cá nguyệt thứ hai (Nghiên cứu, Tạp chí Sản Phụ khoa, 2022). Ngoài ra, nguy cơ vỡ ối sớm, nhiễm trùng ối (viêm màng ối) và sinh non cũng cao hơn đáng kể so với các thai kỳ bình thường.

Ảnh trên: Nguy cơ sảy thai

5. Phân biệt mang thai trong tử cung và ngoài tử cung khi đặt vòng

Đây là bước chẩn đoán quan trọng nhất mà bác sĩ cần thực hiện ngay khi xác định bạn có thai.

Mang thai trong tử cung (Intrauterine Pregnancy – IUP)

Đây là trường hợp thai làm tổ bên trong buồng tử cung, cùng với vòng tránh thai. Mặc dù vị trí thai đúng, các rủi ro như sảy thai, sinh non, và nhiễm trùng vẫn tăng cao nếu vòng không được tháo ra.

Mang thai ngoài tử cung (Ectopic Pregnancy)

Đây là trường hợp thai làm tổ bên ngoài tử cung (thường là ở vòi trứng, buồng trứng, hoặc cổ tử cung). Tình trạng này không thể tiếp tục thai kỳ và cần can thiệp y tế ngay lập tức để loại bỏ khối thai, tránh các biến chứng đe dọa tính mạng cho người mẹ.

6. Đặt vòng mà vẫn có thai thì làm thế nào?

Nếu bạn đang đặt vòng và thử que thử thai cho kết quả dương tính, hoặc nghi ngờ mình có thai, quy trình xử lý y tế chuẩn cần được tuân thủ nghiêm ngặt.

Bước 1: Liên hệ cơ sở y tế ngay lập tức

Hành động quan trọng nhất là đến gặp bác sĩ chuyên khoa sản phụ khoa ngay lập tức để được thăm khám và xác nhận tình trạng (Trong vòng 24-48 giờ). Không trì hoãn việc này. Cung cấp thông tin về loại vòng bạn đang sử dụng và ngày kinh cuối cùng.

Bước 2: Siêu âm và xét nghiệm máu (hCG)

Ảnh trên: Xét nghiệm máu

Bác sĩ sẽ thực hiện siêu âm (thường là siêu âm đầu dò âm đạo) để xác định vị trí của thai và vị trí của IUD. Đồng thời, xét nghiệm máu để đo nồng độ hormone hCG sẽ giúp xác nhận tuổi thai và theo dõi sự phát triển của thai.

Bước 3: Xác định phác đồ xử lý dựa trên vị trí thai

Kết quả siêu âm sẽ quyết định hướng xử lý tiếp theo, tập trung vào việc loại trừ hoặc xác nhận thai ngoài tử cung. Đây là ưu tiên hàng đầu của bác sĩ để đảm bảo an toàn tính mạng cho bạn.

7. Các phương án xử lý vòng tránh thai (IUD) khi đã mang thai

Tùy thuộc vào kết quả chẩn đoán ở Bước 3, bác sĩ sẽ có các hướng can thiệp khác nhau:

Trường hợp 1: Chẩn đoán mang thai ngoài tử cung

Nếu chẩn đoán là mang thai ngoài tử cung, thai kỳ này không thể tiếp tục. Bác sĩ sẽ tư vấn các phương pháp điều trị, có thể bao gồm dùng thuốc (Methotrexate) để làm khối thai tự tiêu, hoặc phẫu thuật (thường là nội soi) để loại bỏ khối thai, bảo vệ vòi trứng nếu có thể.

Trường hợp 2: Chẩn đoán mang thai trong tử cung (IUP)

Nếu thai nằm trong tử cung và bạn muốn giữ thai, bác sĩ sẽ đánh giá khả năng tháo vòng.

– Tháo vòng IUD: Bác sĩ sẽ cố gắng tháo IUD, nếu dây vòng còn nhìn thấy được. Việc tháo vòng sớm giúp giảm đáng kể nguy cơ sảy thai (từ 50% xuống còn khoảng 20%) và giảm nguy cơ sinh non (Theo ACOG, 2023).

Ảnh trên: Tháo vòng tránh thai

– Để lại vòng IUD: Bác sĩ sẽ không cố tháo vòng, nếu dây vòng không nhìn thấy hoặc việc tháo vòng có nguy cơ gây hại cho thai. Nếu IUD được để lại, thai kỳ của bạn sẽ được theo dõi như một thai kỳ nguy cơ cao, cần thăm khám thường xuyên hơn.

– Chấm dứt thai kỳ: Nếu bạn không muốn tiếp tục thai kỳ, các phương pháp chấm dứt thai kỳ an toàn (bằng thuốc hoặc thủ thuật) sẽ được bác sĩ tư vấn.

8. Phòng ngừa mang thai ngoài ý muốn khi đặt vòng

Mặc dù hiệu quả rất cao, người dùng IUD vẫn có thể chủ động thực hiện các biện pháp để đảm bảo hiệu quả tối ưu và phát hiện sớm các vấn đề.

Kiểm tra dây vòng định kỳ

Sau mỗi kỳ kinh, bạn nên tự kiểm tra dây vòng bằng cách rửa sạch tay và đưa ngón tay vào âm đạo để cảm nhận sợi dây (Theo hướng dẫn của nhà sản xuất). Không kéo dây. Nếu không cảm thấy dây hoặc thấy vòng bị tụt ra, cần đi khám ngay.

Thăm khám phụ khoa theo lịch hẹn

Tuân thủ lịch tái khám định kỳ (thường là 1 tháng sau khi đặt và 1-2 lần/năm sau đó) để bác sĩ kiểm tra vị trí vòng bằng siêu âm. Đây là cách chắc chắn nhất để đảm bảo vòng vẫn ở đúng vị trí.

Sử dụng biện pháp bảo vệ kép khi cần thiết

Sử dụng bao cao su không chỉ giúp hỗ trợ ngăn ngừa mang thai mà còn là biện pháp duy nhất bảo vệ khỏi các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs) (Theo CDC, 2023).

Nếu bạn đang tìm kiếm các sản phẩm hỗ trợ chất lượng và chính hãng, một địa chỉ uy tín để mua các sản phẩm là tại Quân Tử Nhỏ, Quân Tử Nhỏ cam kết tư vấn tận tâm và giao hàng siêu kín đáo, bảo vệ tuyệt đối sự riêng tư của bạn.

Ảnh trên: Bao cao su mỏng bcs sagami 0.01

9. Các câu hỏi thường gặp

1. Làm sao biết mình có thai khi đang đặt vòng nội tiết (loại gây mất kinh)?

Cần chú ý các dấu hiệu mang thai sớm khác như căng ngực, mệt mỏi, buồn nôn, hoặc sử dụng que thử thai nếu có bất kỳ nghi ngờ nào (Theo NHS, 2023).

2. Mang thai khi đặt vòng có giữ được con không?

Khả năng giữ thai phụ thuộc vào vị trí thai (phải là trong tử cung) và việc vòng có được tháo ra sớm hay không (Theo ACOG, 2023). Thai kỳ này được xem là nguy cơ cao và cần theo dõi y tế chặt chẽ.

3. Tháo vòng khi mang thai có gây sảy thai không?

Việc tháo vòng trong tam cá nguyệt đầu tiên có một nguy cơ nhỏ gây sảy thai, tuy nhiên, nguy cơ này thấp hơn nhiều so với nguy cơ sảy thai nếu để vòng lại (Theo ACOG, 2023).

4. Tại sao vòng tránh thai bị tuột hoặc xê dịch?

Vòng có thể bị tuột do co bóp tử cung mạnh trong kỳ kinh, cấu trúc tử cung, hoặc kỹ thuật đặt vòng không chuẩn (Nghiên cứu, Đại học Purdue, 2022).

5. Việc có thai khi đặt vòng ảnh hưởng đến em bé thế nào?

Nếu vòng được để lại, có nguy cơ sinh non, vỡ ối sớm, và nhiễm trùng. Hiện không có bằng chứng rõ ràng vòng đồng gây dị tật bẩm sinh, nhưng vòng nội tiết có thể ảnh hưởng đến thai nhi do hormone (ACOG, 2023).

6. Đặt vòng đồng (copper) hay vòng nội tiết (hormonal) dễ có thai hơn?

Ảnh trên: Vòng tránh thai bằng đồng

Cả hai loại đều có hiệu quả rất cao (trên 99%). Tỷ lệ thất bại giữa hai loại là tương đương nhau và đều ở mức rất thấp (Theo WHO, 2023).

7. Cần làm gì ngay khi que thử thai 2 vạch khi đang đặt vòng?

Liên hệ ngay với bác sĩ chuyên khoa hoặc đến phòng cấp cứu gần nhất để được siêu âm chẩn đoán, ưu tiên hàng đầu là loại trừ thai ngoài tử cung.

8. Thai ngoài tử cung khi đặt vòng có triệu chứng gì?

Bao gồm đau bụng dưới dữ dội (thường ở một bên), chảy máu âm đạo bất thường, đau vai, và cảm giác muốn ngất xỉu (Mayo Clinic, 2023).

Ảnh trên: Đau bụng dưới dữ dội

9. Đặt vòng bao lâu thì nên kiểm tra?

Cần tái khám sau khi đặt 4-6 tuần, và sau đó kiểm tra định kỳ hàng năm hoặc theo chỉ định của bác sĩ (Theo CDC, 2023).

10. Tôi có thể mang thai ngay sau khi tháo vòng không?

Khả năng sinh sản phục hồi gần như ngay lập tức sau khi tháo cả vòng đồng và vòng nội tiết (Theo ACOG, 2023).

10. Kết luận: Xử lý khi đặt vòng mà vẫn có thai

Câu trả lời cốt lõi cho thắc mắc “đặt vòng mà vẫn có thai thì làm thế nào” là đây một tình huống y tế hiếm gặp nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro nghiêm trọng, đặc biệt là nguy cơ mang thai ngoài tử cung. Hiệu quả của vòng tránh thai là rất cao (trên 99%), nhưng không tuyệt đối. Các nguyên nhân thất bại thường liên quan đến việc vòng bị xê dịch, hết hạn sử dụng, hoặc kỹ thuật đặt không chuẩn.

Thông điệp quan trọng nhất: Nếu bạn đang đặt vòng và có bất kỳ dấu hiệu nào nghi ngờ mang thai (trễ kinh, ốm nghén, đau bụng bất thường), hành động ưu tiên tuyệt đối là phải đến gặp bác sĩ chuyên khoa ngay lập tức. Việc chẩn đoán sớm vị trí thai (trong hay ngoài tử cung) bằng siêu âm và xét nghiệm máu là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe và tính mạng của bạn.