Cách tránh thai sau khi quan hệ 24h: Phương pháp, Hiệu quả, Tác dụng phụ và Lưu ý

Cách tránh thai sau khi quan hệ 24h (phương pháp khẩn cấp) là việc sử dụng các can thiệp y tế cụ thể để ngăn chặn quá trình thụ thai sau một cuộc giao hợp không được bảo vệ. Đây là một giải pháp tình thế, không phải là phương pháp phòng ngừa thường xuyên, nhằm giảm thiểu rủi ro mang thai ngoài ý muốn khi các biện pháp bảo vệ khác thất bại hoặc không được sử dụng (Theo Hiệp hội Sản phụ khoa Hoa Kỳ – ACOG, 2023).

Hiệu quả của các phương pháp này phụ thuộc trực tiếp vào loại biện pháp và thời gian sử dụng sau khi quan hệ8. Việc can thiệp càng sớm trong vòng 24 giờ đầu tiên sẽ mang lại tỷ lệ thành công cao nhất (lên đến 95% với một số phương pháp), tuy nhiên, hiệu quả này sẽ giảm dần theo thời gian (Theo Tổ chức Y tế Thế giới – WHO, 2021).

Các biện pháp tránh thai khẩn cấp, đặc biệt là thuốc nội tiết liều cao, có thể gây ra các tác dụng phụ ngắn hạn như thay đổi chu kỳ kinh nguyệt, buồn nôn, hoặc mệt mỏi10. Việc hiểu rõ các phản ứng này giúp người dùng chuẩn bị tâm lý và phân biệt chúng với các dấu hiệu y tế nghiêm trọng hơn (Theo Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh – NHS, 2022).

Việc áp dụng cách tránh thai sau khi quan hệ 24h đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng về tần suất, chống chỉ định và các tương tác thuốc tiềm ẩn. Đây là yếu tố then chốt để đảm bảo an toàn sức khỏe sinh sản và không lạm dụng biện pháp này thay thế cho các phương pháp tránh thai chủ động, an toàn và bền vững.

1. Các cách tránh thai sau khi quan hệ 24h là gì?

Ảnh trên: Thuốc tránh thai khẩn cấp

Các cách tránh thai sau khi quan hệ 24h (tránh thai khẩn cấp) được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị bao gồm sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp (ECPs) và đặt dụng cụ tử cung bằng đồng (vòng tránh thai – IUD) (Theo WHO, 2021). Cả hai phương pháp này đều có hiệu quả cao khi được sử dụng trong khung thời gian cho phép sau khi quan hệ không được bảo vệ.

Thuốc tránh thai khẩn cấp (Emergency Contraception Pills – ECPs) 

Thuốc tránh thai khẩn cấp là phương pháp phổ biến nhất do tính tiện lợi. Hiện có hai loại hoạt chất chính được sử dụng:

Levonorgestrel (LNG):

Thuốc chứa Levonorgestrel (thường là viên 1.5mg) hoạt động chủ yếu bằng cách ngăn cản hoặc trì hoãn quá trình rụng trứng (Theo ACOG, 2023). Thuốc này được cấp phép sử dụng trong vòng 72 giờ (3 ngày) sau khi quan hệ. Tuy nhiên, hiệu quả cao nhất đạt được khi sử dụng trong 24 giờ đầu tiên.

Ulipristal Acetate (UPA):

Thuốc chứa Ulipristal Acetate (viên 30mg) là một chất điều biến thụ thể progesterone chọn lọc, hoạt động bằng cách trì hoãn rụng trứng ngay cả khi quá trình rụng trứng sắp bắt đầu (Theo FDA, 2022). UPA được cấp phép sử dụng trong vòng 120 giờ (5 ngày) sau quan hệ và được coi là hiệu quả hơn LNG, đặc biệt là từ 72 đến 120 giờ19.

Đặt vòng tránh thai bằng đồng (Copper IUD) 

Ảnh trên: Vòng tránh thai bằng đồng

Vòng tránh thai bằng đồng (như Paragard) có thể được đặt trong vòng 5 ngày (120 giờ) sau khi quan hệ không bảo vệ để ngăn ngừa mang thai (Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ – CDC, 2023). Đây được xem là phương pháp tránh thai khẩn cấp hiệu quả nhất.

Cơ chế hoạt động của IUD đồng là ngăn cản sự thụ tinh bằng cách tạo ra phản ứng viêm trong tử cung, gây độc cho tinh trùng và trứng. Nó cũng có thể ngăn trứng đã thụ tinh làm tổ. Sau khi đặt khẩn cấp, vòng IUD có thể được giữ lại để tiếp tục cung cấp khả năng tránh thai lâu dài (lên đến 10 năm).

Việc lựa chọn phương pháp nào phụ thuộc vào thời điểm quan hệ, cân nặng, tiền sử bệnh lý và khả năng tiếp cận dịch vụ y tế. Tiếp theo, bài viết sẽ phân tích chi tiết về hiệu quả của từng phương pháp.

2. Hiệu quả của các cách tránh thai sau khi quan hệ 24h? 

Hiệu quả của các cách tránh thai sau khi quan hệ 24h được đo lường bằng khả năng giảm nguy cơ mang thai sau một lần quan hệ không bảo vệ. Hiệu quả này không bao giờ là 100% và bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi thời gian sử dụng.

Hiệu quả của Vòng tránh thai bằng đồng (IUD) 

Vòng tránh thai bằng đồng là phương pháp khẩn cấp hiệu quả nhất hiện có, với tỷ lệ thất bại (tỷ lệ mang thai) dưới 0.1% khi được đặt trong vòng 5 ngày sau quan hệ (Theo Hiệp hội Sản phụ khoa Hoa Kỳ – ACOG, 2023).

Hiệu quả vượt trội này là do IUD đồng tác động trực tiếp đến tinh trùng và khả năng làm tổ, độc lập với chu kỳ rụng trứng của người phụ nữ tại thời điểm quan hệ28. Đây là lựa chọn ưu tiên cho những người cần hiệu quả tối đa và mong muốn một phương pháp tránh thai lâu dài sau đó.

Hiệu quả của thuốc Ulipristal Acetate (UPA) 

Ảnh trên: Cơ chế hiệu quả của thuốc

Thuốc UPA (30mg) duy trì hiệu quả cao và ổn định trong suốt 120 giờ (5 ngày) sau quan hệ, được cho là hiệu quả hơn Levonorgestrel, đặc biệt trong khoảng thời gian 72-120 giờ (Theo Nghiên cứu của Creinin, M.D., 2012, công bố trên Obstetrics & Gynecology).

UPA giảm nguy cơ mang thai khoảng 85-88%. Một ưu điểm lớn của UPA là nó vẫn có thể trì hoãn rụng trứng ngay cả khi nồng độ hormone LH (hormone báo hiệu rụng trứng) đã bắt đầu tăng, thời điểm mà Levonorgestrel có thể không còn hiệu quả.

Hiệu quả của thuốc Levonorgestrel (LNG) 

Hiệu quả của Levonorgestrel (1.5mg) phụ thuộc rất nhiều vào thời gian uống thuốc. Uống càng sớm càng tốt, đặc biệt trong 24 giờ đầu tiên, hiệu quả có thể đạt 95% (Theo WHO, 2021).

Hiệu quả của LNG giảm đáng kể sau 72 giờ và không còn được khuyến nghị sau thời gian này. Các nghiên cứu chỉ ra rằng LNG có thể giảm hiệu quả ở những phụ nữ có chỉ số khối cơ thể (BMI) cao, đặc biệt là trên 30. Ngược lại, UPA và IUD đồng vẫn duy trì hiệu quả tốt ở nhóm đối tượng này (Theo ACOG, 2023).

Việc lựa chọn phương pháp hiệu quả nhất cần được cân nhắc dựa trên thời điểm sau quan hệ và các yếu tố sức khỏe cá nhân, bao gồm cả các tác dụng phụ tiềm ẩn36.

3. Tác dụng phụ khi áp dụng cách tránh thai sau khi quan hệ 24h? 

Ảnh trên: Một số tác dụng phụ sau khi cùng thuốc khẩn cấp

Việc áp dụng các cách tránh thai sau khi quan hệ 24h (bằng can thiệp nội tiết tố liều cao hoặc thủ thuật y tế) có thể gây ra một số tác dụng phụ ngắn hạn. Đa số các triệu chứng này không nghiêm trọng và sẽ tự hết sau vài ngày.

Tác dụng phụ của thuốc ECPs (LNG và UPA) 

Các tác dụng phụ phổ biến nhất liên quan đến việc thay đổi nội tiết tố đột ngột:

Buồn nôn hoặc nôn:

Khoảng 20% người dùng thuốc Levonorgestrel có thể cảm thấy buồn nôn và khoảng 5% có thể bị nôn (Theo CDC, 2023). UPA thường ít gây buồn nôn hơn. Sử dụng thuốc chống nôn 1 giờ trước khi uống ECPs, nếu bạn có tiền sử nôn nặng khi dùng thuốc (Theo khuyến nghị y tế).

Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt:

Đây là tác dụng phụ phổ biến nhất. Chu kỳ kinh tiếp theo có thể đến sớm hơn hoặc trễ hơn 7 ngày so với dự kiến (Theo ACOG, 2023). Lượng máu kinh cũng có thể thay đổi (ít hơn hoặc nhiều hơn).

Các triệu chứng khác:

Người dùng có thể gặp các triệu chứng như đau đầu, mệt mỏi, chóng mặt, đau bụng dưới, hoặc cảm giác căng ngực. Các triệu chứng này thường nhẹ và biến mất trong vòng 1-2 ngày.

4. Rủi ro và tác dụng phụ khi đặt vòng IUD khẩn cấp 

Việc đặt IUD là một thủ thuật y tế và có thể gây ra cảm giác đau hoặc khó chịu tại thời điểm đặt (Theo NHS, 2022). Các tác dụng phụ khác có thể bao gồm46:

Cảm giác co thắt hoặc đau lưng trong vài ngày đầu.

Ra máu nhẹ hoặc lốm đốm giữa các kỳ kinh.

Kỳ kinh có thể trở nên nhiều hơn hoặc kéo dài hơn trong vài tháng đầu sau khi đặt (đặc trưng của IUD đồng).

Có một nguy cơ rất nhỏ (dưới 1%) về thủng tử cung khi đặt hoặc nhiễm trùng vùng chậu (PID), nếu người đặt có STI chưa được điều trị.

Hầu hết các tác dụng phụ này đều nằm trong tầm kiểm soát. Tuy nhiên, có một số đối tượng không nên sử dụng các biện pháp này.

5. Chống chỉ định khi áp dụng cách tránh thai sau khi quan hệ 24h? 

Ảnh trên: Chống chỉ định trong một số trường hợp sau

Mặc dù tương đối an toàn, các cách tránh thai sau khi quan hệ 24h vẫn có những chống chỉ định y tế cụ thể.

Chống chỉ định với thuốc ECPs (LNG và UPA) 

Chống chỉ định tuyệt đối duy nhất đối với ECPs là tình trạng đã xác định mang thai, vì thuốc không có tác dụng phá thai và không được cấp phép cho mục đích này (Theo WHO, 2021).

Các trường hợp khác cần thận trọng hoặc tư vấn y tế bao gồm:

Dị ứng: Người có tiền sử dị ứng nặng với bất kỳ thành phần nào của thuốc.

Bệnh gan nặng: Levonorgestrel được chuyển hóa qua gan, người có bệnh gan nặng cần tham vấn bác sĩ.

Tương tác thuốc: Một số loại thuốc (như thuốc điều trị động kinh, HIV, hoặc thảo dược St. John’s Wort) có thể làm giảm hiệu quả của ECPs

UPA và thuốc điều trị dạ dày: UPA không nên dùng chung với các thuốc làm giảm axit dạ dày (như PPIs, H2-blockers), vì có thể giảm hấp thu.

Chống chỉ định với IUD đồng 

Phụ nữ đang bị viêm vùng chậu (PID) chưa điều trị, nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục (STI) hiện tại, hoặc ung thư cổ tử cung không đủ điều kiện đặt IUD (Theo ACOG, 2023).

Các trường hợp khác không nên đặt IUD đồng bao gồm:

Dị ứng với đồng.

Chảy máu âm đạo bất thường chưa rõ nguyên nhân.

Các bất thường về cấu trúc tử cung cản trở việc đặt vòng.

Việc thăm khám và tư vấn y tế trước khi sử dụng bất kỳ biện pháp nào là rất quan trọng, đặc biệt là khi đặt IUD

6. Cần lưu ý gì khi áp dụng cách tránh thai sau khi quan hệ 24h bằng thuốc?

Ảnh trên: Một số lưu ý khi sử dụng

Việc áp dụng cách tránh thai sau khi quan hệ 24h bằng thuốc khẩn cấp đòi hỏi sự hiểu biết về cách thức hoạt động và giới hạn của nó để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Tần suất sử dụng an toàn 

Thuốc tránh thai khẩn cấp không được thiết kế để sử dụng thường xuyên. Việc lạm dụng (ví dụ, dùng quá 2 lần trong một chu kỳ kinh nguyệt) có thể gây rối loạn nội tiết tố nghiêm trọng (Theo Bệnh viện Từ Dũ, 2022).

Thuốc khẩn cấp có liều nội tiết tố cao hơn nhiều so với thuốc tránh thai hàng ngày và không hiệu quả bằng các phương pháp chủ động. Chúng nên được coi là “phương án dự phòng” khi biện pháp chính thất bại (ví dụ: rách bao cao su, quên uống thuốc hàng ngày).

Xử lý khi bị nôn sau khi uống thuốc 

Bạn cần liên hệ với bác sĩ hoặc dược sĩ ngay lập tức, nếu bạn bị nôn trong vòng 2 đến 3 giờ sau khi uống viên ECP (Theo NHS, 2022). Bạn có thể cần uống một liều khác hoặc chuyển sang phương pháp đặt vòng IUD.

Dấu hiệu cần đi khám bác sĩ sau khi sử dụng 

Mặc dù trễ kinh là phổ biến, bạn cần đi khám y tế nếu gặp các dấu hiệu sau:

Trễ kinh quá 1 tuần so với dự kiến (cần thử thai).

Đau bụng dưới dữ dội, kéo dài (có thể là dấu hiệu của thai ngoài tử cung, mặc dù hiếm gặp).

Chảy máu bất thường kéo dài.

Tránh thai khẩn cấp không bảo vệ bạn khỏi các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs). Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của các phương pháp phòng ngừa chủ động.

7. Cách tránh thai sau khi quan hệ 24h có thay thế biện pháp chủ động? 

Ảnh trên: Một số phương pháp tránh thai chủ động hơn

Các cách tránh thai sau khi quan hệ 24h không thể thay thế các biện pháp chủ động và an toàn. Tránh thai khẩn cấp chỉ giải quyết tình huống “khẩn cấp”. Để bảo vệ sức khỏe sinh sản một cách bền vững, việc áp dụng các phương pháp tránh thai chủ động là điều bắt buộc. Các phương pháp này có hiệu quả cao hơn, ít gây xáo trộn nội tiết tố khi sử dụng đúng cách và cho phép kiểm soát tốt hơn.

Sử dụng bao cao su: Hàng rào bảo vệ kép

Bao cao su là phương pháp duy nhất trên thế giới vừa giúp ngăn ngừa mang thai (hiệu quả 98% khi dùng đúng cách) vừa phòng tránh hiệu quả các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs) như HIV, lậu, giang mai (Theo CDC, 2023).

Đây là lựa chọn lý tưởng cho các mối quan hệ chưa ổn định hoặc khi cần sự bảo vệ kép. Việc lựa chọn một phương pháp bảo vệ chủ động, đáng tin cậy như bao cao su là nền tảng cho sức khỏe tình dục an toàn. Nếu bạn đang tìm kiếm một địa chỉ uy tín để mua các sản phẩm chính hãng với giá tốt, Quân Tử Nhỏ là một lựa chọn đáng cân nhắc. Với tư cách là shop người lớn uy tín hàng đầu Việt Nam, phục vụ hơn 100.000 khách hàng, Quân Tử Nhỏ cam kết tư vấn tận tâm và bảo vệ sự riêng tư của bạn tuyệt đối qua dịch vụ giao hàng siêu kín đáo.

Các phương pháp nội tiết tố hàng ngày

Thuốc tránh thai hàng ngày, que cấy tránh thai, hoặc miếng dán tránh thai cung cấp hiệu quả ngừa thai trên 99% khi sử dụng hoàn hảo (Theo ACOG, 2023). Các phương pháp này hoạt động bằng cách duy trì nồng độ nội tiết tố ổn định để ngăn rụng trứng, làm đặc chất nhầy cổ tử cung. Chúng yêu cầu sự tuân thủ (uống thuốc mỗi ngày) hoặc can thiệp y tế (cấy que), nhưng mang lại sự an tâm lâu dài.

Việc hiểu rõ các lựa chọn này giúp bạn đưa ra quyết định phù hợp nhất cho lối sống và sức khỏe của mình, thay vì phụ thuộc vào các giải pháp tình thế.

8. Trải nghiệm người dùng

Trải nghiệm thực tế từ người dùng (User Generated Content – UGC) cung cấp góc nhìn giá trị về việc sử dụng các sản phẩm hỗ trợ sức khỏe sinh sản, đặc biệt là về tính riêng tư và chất lượng dịch vụ.

Chị Minh Anh (Hà Nội) mua hàng của Quân Tử Nhỏ đã phát biểu: ‘Tôi rất ngại khi mua những sản phẩm nhạy cảm, nhưng dịch vụ của shop rất chuyên nghiệp. Sản phẩm chính hãng, và đặc biệt là khâu đóng gói, giao hàng cực kỳ kín đáo, tôi rất yên tâm.’

Anh Hoàng Long (TP.HCM) mua hàng của Quân Tử Nhỏ đã phát biểu: ‘Mình cần tư vấn gấp về các loại bao cao su phù hợp. Nhân viên tư vấn rất tận tâm, không phán xét, giúp mình chọn được sản phẩm đúng nhu cầu. Dịch vụ tuyệt vời và giao hàng nhanh chóng.’

9. Các câu hỏi thường gặp về cách tránh thai sau khi quan hệ 24h

Uống thuốc tránh thai khẩn cấp sau 24h còn hiệu quả không?

Hiệu quả của thuốc Levonorgestrel vẫn rất cao trong 24 giờ đầu (có thể đạt 95%). Thuốc Ulipristal Acetate và IUD đồng cũng có hiệu quả gần như tối đa trong thời điểm này (Theo ACOG, 2023).

Quan hệ 24h uống thuốc tránh thai khẩn cấp loại nào tốt?

Trong 24h đầu, cả Levonorgestrel và Ulipristal Acetate đều rất hiệu quả. Tuy nhiên, Ulipristal Acetate được cho là duy trì hiệu quả cao ổn định hơn trong 5 ngày (Theo FDA, 2022).

Tác dụng phụ phổ biến nhất của thuốc tránh thai khẩn cấp là gì?

Tác dụng phụ phổ biến nhất là làm thay đổi chu kỳ kinh nguyệt tiếp theo (trễ kinh hoặc sớm hơn 7 ngày) và cảm giác buồn nôn (Theo CDC, 2023).

Uống thuốc tránh thai khẩn cấp 2 lần/tháng có sao không?

Việc này không được khuyến khích. Sử dụng ECPs thường xuyên có thể gây rối loạn nội tiết tố nghiêm trọng, rong kinh và làm giảm hiệu quả của thuốc (Theo NHS, 2022).

Cách tránh thai sau quan hệ không dùng thuốc?

Phương pháp duy nhất không dùng thuốc là đặt vòng tránh thai bằng đồng (IUD). Đây là phương pháp khẩn cấp hiệu quả nhất, đạt trên 99.9% (Theo ACOG, 2023).

Thuốc tránh thai khẩn cấp có gây vô sinh không?

Hiện không có bằng chứng khoa học nào cho thấy việc sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp (kể cả dùng lặp lại) gây vô sinh hoặc ảnh hưởng đến khả năng sinh sản trong tương lai (Theo WHO, 2021).

Dấu hiệu mang thai sau khi đã uống thuốc khẩn cấp?

Dấu hiệu chính là trễ kinh quá 1 tuần so với dự kiến hoặc so với chu kỳ đã bị thay đổi. Các triệu chứng khác như căng ngực, mệt mỏi có thể trùng với tác dụng phụ của thuốc (Theo ACOG, 2023).

Thuốc tránh thai khẩn cấp có phá thai không?

Thuốc tránh thai khẩn cấp không có tác dụng phá thai. Chúng hoạt động bằng cách ngăn cản rụng trứng hoặc thụ tinh và sẽ không hiệu quả nếu trứng đã làm tổ (Theo WHO, 2021).

Uống thuốc khẩn cấp bị trễ kinh bao lâu là bình thường?

Việc trễ kinh 7 ngày so với dự kiến được coi là bình thường trong phạm vi tác dụng phụ của thuốc. Nếu trễ hơn 1 tuần, bạn cần thử thai (Theo NHS, 2022).

Cân nặng có ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc không?

Một số bằng chứng cho thấy thuốc Levonorgestrel có thể giảm hiệu quả ở phụ nữ có BMI trên 25-30. Ulipristal Acetate và IUD đồng được cho là lựa chọn tốt hơn cho nhóm này (Theo ACOG, 2023).

10. Kết luận

Cách tránh thai sau khi quan hệ 24h là một can thiệp y tế quan trọng giúp giảm đáng kể nguy cơ mang thai ngoài ý muốn khi được sử dụng đúng cách và kịp thời. Các phương pháp hiệu quả nhất bao gồm đặt vòng tránh thai bằng đồng (IUD) và sử dụng thuốc Ulipristal Acetate hoặc Levonorgestrel.

Tuy nhiên, điều cốt lõi cần nhấn mạnh là các biện pháp “khẩn cấp” không bao giờ thay thế được các phương pháp tránh thai chủ động. Việc lạm dụng thuốc khẩn cấp có thể dẫn đến các tác dụng phụ không mong muốn và rối loạn nội tiết tố.

Hãy luôn ưu tiên các biện pháp bảo vệ an toàn, bền vững như sử dụng bao cao su (phương pháp duy nhất bảo vệ kép khỏi STIs) hoặc các phương pháp nội tiết tố hàng ngày. Trang bị kiến thức đầy đủ và tham vấn y tế là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe sinh sản của bản thân một cách an toàn và có trách nhiệm.