Ngày rụng trứng bị đau bụng dưới (Mittelschmerz): Nguyên nhân, Dấu hiệu, Cách giảm đau và Khi nào cần gặp bác sĩ

Hiện tượng ngày rụng trứng bị đau bụng dưới, hay còn gọi là Mittelschmerz (thuật ngữ tiếng Đức “đau giữa kỳ”), là cơn đau hoặc khó chịu ở vùng bụng dưới. Đây là một hiện tượng sinh lý phổ biến, xảy ra khi buồng trứng giải phóng trứng (rụng trứng) vào khoảng ngày thứ 14 của chu kỳ 28 ngày (Theo Cleveland Clinic, 2022).

Nguyên nhân cốt lõi gây đau bụng dưới khi rụng trứng liên quan đến việc nang trứng trưởng thành, làm căng vỏ buồng trứng và vỡ ra. Dịch và máu rò rỉ từ nang vỡ gây kích ứng màng bụng (phúc mạc), dẫn đến các dấu hiệu đặc trưng như đau một bên, âm ỉ hoặc nhói (Theo ACOG, 2023).

Các phương pháp giảm đau bụng rụng trứng tập trung vào việc làm dịu cơn co thắt tại nhà. Các biện pháp không dùng thuốc như chườm ấm, nghỉ ngơi, và kỹ thuật thư giãn thường hiệu quả. Thuốc giảm đau không kê đơn có thể được sử dụng nếu cơn đau ảnh hưởng đến sinh hoạt (Theo NHS, 2023).

Việc xác định khi nào ngày rụng trứng bị đau bụng dưới vượt ngưỡng sinh lý là rất quan trọng. Cơn đau Mittelschmerz điển hình thường nhẹ và kéo dài không quá 48 giờ. Bất kỳ cơn đau dữ dội, kéo dài, hoặc đi kèm sốt, nôn mửa đều cần được thăm khám y tế ngay lập tức (Theo Mayo Clinic, 2023).

1. Đau bụng rụng trứng (Mittelschmerz) là gì?

Ảnh trên: Ngày rụng trứng bị đau bụng dưới

Đau bụng rụng trứng, hay Mittelschmerz, là cơn đau vùng chậu hoặc bụng dưới một bên xảy ra vào khoảng thời gian buồng trứng rụng trứng. Theo Hiệp hội Sản Phụ khoa Hoa Kỳ (ACOG), hiện tượng này ảnh hưởng đến khoảng 40% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản ở một thời điểm nào đó (ACOG, 2023). Cơn đau này không phải là bệnh lý mà là một triệu chứng sinh lý bình thường liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt, đánh dấu thời điểm nang noãn (trứng) được giải phóng.

Hiện tượng này trong y văn là một phần của chu kỳ sinh sản, xác nhận thời điểm buồng trứng hoạt động để giải phóng trứng, sẵn sàng cho quá trình thụ tinh.

Tiếp theo, chúng ta sẽ tìm hiểu các cơ chế sinh học giải thích nguyên nhân ngày rụng trứng bị đau bụng dưới.

2. Nguyên nhân ngày rụng trứng bị đau bụng dưới?

Nguyên nhân chính xác của hiện tượng ngày rụng trứng bị đau bụng dưới (Mittelschmerz) chưa được làm rõ hoàn toàn, nhưng các giả thuyết y khoa tập trung vào hai sự kiện chính xảy ra trong quá trình rụng trứng (Theo Cleveland Clinic, 2022):

Cơn đau do nang trứng phát triển (nang noãn)?

Trước khi rụng trứng, các nang noãn (nang trứng) phát triển trên buồng trứng, làm căng vỏ buồng trứng và có thể gây đau âm ỉ. Quá trình này tương tự như việc một quả bóng bay bị thổi căng, gây áp lực lên các mô xung quanh. Thông thường, chỉ có một nang trứng phát triển vượt trội trong mỗi chu kỳ.

Ảnh trên: Nang noãn

Cơn đau do nang trứng vỡ và kích ứng phúc mạc?

Khi nang trứng vỡ để giải phóng trứng, một lượng nhỏ dịch nang và máu có thể rò rỉ ra ngoài, gây kích ứng phúc mạc (lớp lót khoang bụng). Prostaglandin, chất trung gian hóa học gây viêm và co thắt, cũng được giải phóng tại thời điểm này, góp phần gây ra cảm giác đau hoặc co thắt (Theo Tạp chí Y học Anh – BMJ, 2021).

Việc hiểu rõ nguyên nhân giúp nhận diện các dấu hiệu đặc trưng của cơn đau này một cách chính xác hơn.

3. Dấu hiệu nhận biết ngày rụng trứng bị đau bụng dưới?

Các dấu hiệu của ngày rụng trứng bị đau bụng dưới (Mittelschmerz) có tính đặc trưng và giúp phân biệt với các loại đau bụng khác (Theo Mayo Clinic, 2023):

– Đau một bên bụng dưới: Cơn đau thường chỉ khu trú ở bên trái hoặc bên phải, tương ứng với buồng trứng đang rụng trứng trong tháng đó. Vị trí đau có thể thay đổi giữa các tháng hoặc giữ nguyên một bên trong nhiều tháng.

– Thời điểm: Cơn đau xảy ra vào khoảng giữa chu kỳ kinh nguyệt (khoảng 14 ngày trước kỳ kinh tiếp theo, trong chu kỳ 28 ngày).

– Tính chất cơn đau: Cảm giác đau có thể là một cơn nhói đột ngột, sắc nét hoặc đau âm ỉ, co thắt.

– Chảy máu âm đạo nhẹ: Một số phụ nữ có thể thấy ra một chút máu (spotting) kèm theo cơn đau, điều này là bình thường do sự thay đổi nội tiết tố.

– Tăng tiết dịch nhầy cổ tử cung: Dịch tiết thường trong, dai và giống lòng trắng trứng, đây là dấu hiệu cho thấy thời điểm dễ thụ thai cao.

Mặc dù các dấu hiệu này rõ ràng, thời gian kéo dài của chúng là một yếu tố quan trọng để theo dõi và đánh giá.

Ảnh trên: Chảy máu âm đạo nhẹ

4. Đau bụng rụng trứng kéo dài bao lâu?

Thời gian đau bụng rụng trứng (Mittelschmerz) thường ngắn, kéo dài từ vài phút đến vài giờ. Trong một số trường hợp, cơn đau có thể kéo dài liên tục hoặc gián đoạn trong khoảng 24 đến 48 giờ (Theo Cleveland Clinic, 2022). Cơn đau sẽ tự thuyên giảm sau khi quá trình rụng trứng kết thúc.

Giảm bớt lo lắng về thời gian đau, nếu cơn đau chỉ kéo dài dưới 2 ngày và không kèm theo triệu chứng nghiêm trọng khác. Nếu cơn đau vượt quá 48 giờ hoặc có cường độ dữ dội, đó là dấu hiệu cần thăm khám y tế.

Đối với những cơn đau nhẹ và ngắn này, có nhiều biện pháp tại nhà có thể giúp giảm bớt sự khó chịu.

5. Cách giảm đau khi ngày rụng trứng bị đau bụng dưới?

Để giảm bớt sự khó chịu do ngày rụng trứng bị đau bụng dưới, các biện pháp can thiệp không dùng thuốc thường được ưu tiên. Các phương pháp dựa trên bằng chứng y học bao gồm (Theo NHS Inform, 2023):

Sử dụng nhiệt để giảm đau?

Chườm ấm vùng bụng dưới bằng túi chườm hoặc chai nước ấm giúp thư giãn các cơ co thắt và làm dịu cơn đau. Tắm nước ấm cũng mang lại hiệu quả tương tự bằng cách tăng lưu thông máu đến vùng chậu. Nhiệt độ ấm giúp ức chế các thụ thể cảm nhận đau tại chỗ.

Ảnh trên: Chườm ấm vùng bụng dưới

Sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn (OTC)?

Các loại thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như ibuprofen hoặc naproxen có thể được sử dụng. Những loại thuốc này hoạt động bằng cách ức chế sản xuất prostaglandin, chất gây co thắt và đau (Theo ACOG, 2023). Luôn tuân thủ liều lượng khuyến cáo trên bao bì.

Áp dụng các kỹ thuật thư giãn và chăm sóc?

Nghỉ ngơi đầy đủ và tránh các hoạt động gắng sức có thể giúp cơ thể hồi phục. Các kỹ thuật thư giãn như thiền, yoga nhẹ nhàng hoặc hít thở sâu cũng hỗ trợ giảm cảm nhận đau và căng thẳng.

Bên cạnh việc nghỉ ngơi, việc tự chăm sóc và giải tỏa tâm lý cũng đóng vai trò quan trọng. Đôi khi, cơn đau âm ỉ có thể được cải thiện bằng các phương pháp massage nhẹ nhàng. Đối với nhiều phụ nữ, việc sử dụng các sản phẩm hỗ trợ như trứng rung không dây để massage thư giãn vùng lưng dưới hoặc bắp đùi (tránh tác động trực tiếp lên vùng bụng đang đau) có thể giúp đánh lạc hướng cảm giác đau và thúc đẩy thư giãn chung. Nếu bạn đang tìm kiếm một giải pháp an toàn và kín đáo, shop người lớn uy tín số 1 Việt Nam Quân Tử Nhỏ là một địa chỉ đáng tin cậy với các sản phẩm chính hãng, được 100.000+ khách hàng tin tưởng, đảm bảo tư vấn tận tâm và giao hàng siêu kín đáo, bảo vệ tuyệt đối sự riêng tư của bạn.

Điều quan trọng tiếp theo là phải nhận biết khi nào cơn đau chỉ là Mittelschmerz và khi nào nó là dấu hiệu của một vấn đề y tế khác.

Ảnh trên: Trứng rung không dây Lilo

6. Phân biệt đau bụng rụng trứng với các cơn đau bụng khác?

Việc phân biệt đau bụng rụng trứng (Mittelschmerz) với các tình trạng y tế khác là rất quan trọng để tránh bỏ sót các trường hợp cấp cứu. Dưới đây là bảng so sánh các triệu chứng chính (Dựa trên dữ liệu từ Mayo Clinic và Cleveland Clinic, 2022-2023):

Tiêu chí	Đau bụng rụng trứng (Mittelschmerz)	Lạc nội mạc tử cung	Viêm ruột thừa	U nang buồng trứng xoắn
Vị trí	Đau một bên (trái hoặc phải), thấp dưới rốn.	Thường đau khắp vùng chậu, lưng dưới.	Thường bắt đầu quanh rốn, sau đó di chuyển xuống bụng dưới bên phải.	Đau dữ dội, đột ngột ở một bên bụng dưới.
Thời điểm	Giữa chu kỳ kinh nguyệt (khoảng ngày 14).	Thường đau dữ dội trước và trong kỳ kinh.	Xảy ra đột ngột, bất kỳ lúc nào.	Xảy ra đột ngột, bất kỳ lúc nào.
Tính chất	Âm ỉ hoặc nhói, thường nhẹ đến trung bình.	Đau dữ dội, mạn tính, đau sâu khi quan hệ.	Đau liên tục và tăng dần về cường độ.	Đau quặn thắt, dữ dội, không thể chịu đựng.
Triệu chứng kèm	Có thể ra dịch nhầy lòng trắng trứng, đốm máu nhỏ.	Đau lưng, mệt mỏi, các vấn đề tiêu hóa, vô sinh.	Sốt, nôn mửa, chán ăn, bụng cứng.	Nôn mửa, sốt nhẹ, cảm giác choáng.

Nhận biết các dấu hiệu khác biệt này giúp bạn quyết định khi nào cơn đau không còn là sinh lý bình thường và cần can thiệp y tế.

7. Ngày rụng trứng bị đau bụng dưới: Khi nào cần gặp bác sĩ?

Cơn đau bụng rụng trứng thông thường không cần can thiệp y tế. Tuy nhiên, bạn cần liên hệ với cơ sở y tế ngay lập tức nếu cơn đau bụng dưới có các đặc điểm sau đây (Theo Mayo Clinic, 2023):

– Cơn đau trở nên dữ dội hoặc kéo dài hơn 48 giờ.

– Đau kèm theo sốt cao (trên 38°C), ớn lạnh, hoặc nôn mửa.

– Đau kèm theo cảm giác chóng mặt, ngất xỉu (dấu hiệu mất máu).

Ảnh trên: Đau kèm theo cảm giác chóng mặt, ngất xỉu

– Đau rát khi đi tiểu hoặc tiểu ra máu.

– Chảy máu âm đạo nhiều bất thường (không phải đốm máu nhẹ) giữa các kỳ kinh.

– Bụng trở nên cứng hoặc chướng bất thường.

Các tình trạng y tế nào có thể bị nhầm lẫn?

Các triệu chứng trên có thể là dấu hiệu của các tình trạng nghiêm trọng như viêm ruột thừa, u nang buồng trứng xoắn (một cấp cứu y tế), mang thai ngoài tử cung (đe dọa tính mạng), hoặc bệnh viêm vùng chậu (PID). Việc chẩn đoán sớm là rất quan trọng để điều trị kịp thời (Theo ACOG, 2023).

Ngoài các vấn đề cấp cứu, người dùng cũng có nhiều thắc mắc phổ biến khác liên quan đến hiện tượng này.

Ảnh trên: Viêm vùng chậu (PID)

8. Các câu hỏi thường gặp về đau bụng rụng trứng

1. Ngày rụng trứng bị đau bụng dưới có phải dấu hiệu mang thai không?

Đây là một hiểu lầm phổ biến; ngày rụng trứng bị đau bụng dưới là dấu hiệu buồng trứng vừa giải phóng trứng (quá trình rụng trứng), không phải dấu hiệu đã thụ thai. Cơn đau cấn thai (implantation pain), nếu xảy ra, thường xuất hiện sau đó 6-12 ngày.

2. Đau bụng rụng trứng kéo dài bao lâu là bình thường?

Cơn đau bụng rụng trứng bình thường chỉ kéo dài từ vài phút đến vài giờ, hoặc tối đa là 48 giờ (2 ngày). Cơn đau kéo dài hơn thời gian này cần được y tế kiểm tra (Theo Cleveland Clinic, 2022).

3. Tại sao tháng có tháng không bị đau bụng rụng trứng?

Việc không cảm nhận được cơn đau Mittelschmerz hàng tháng là hoàn toàn bình thường. Một số phụ nữ chỉ cảm nhận được cơn đau ở một bên buồng trứng nhất định, hoặc mức độ nhạy cảm với cơn đau thay đổi theo từng chu kỳ.

4. Đau bụng rụng trứng bên trái/phải có ý nghĩa gì?

Cơn đau bên trái hoặc phải chỉ đơn giản là chỉ ra buồng trứng nào đang hoạt động (rụng trứng) trong chu kỳ đó. Hai buồng trứng thường thay phiên nhau rụng trứng mỗi tháng, mặc dù điều này không phải là quy tắc tuyệt đối (Theo ACOG, 2023).

5. Đau bụng rụng trứng có ảnh hưởng đến khả năng thụ thai không?

Đau bụng rụng trứng không ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng thụ thai. Ngược lại, đây là một dấu hiệu hữu ích cho thấy cơ thể đang rụng trứng, giúp xác định thời điểm “cửa sổ thụ thai” (thời điểm dễ thụ thai nhất trong tháng).

6. Cách phân biệt đau bụng rụng trứng và đau bụng do viêm ruột thừa?

Viêm ruột thừa thường gây đau liên tục, tăng dần, di chuyển sang hố chậu phải và kèm theo sốt, nôn mửa. Đau rụng trứng thường nhẹ hơn, ở một bên (có thể đổi bên) và chỉ xảy ra giữa chu kỳ.

7. Uống thuốc gì để giảm đau bụng rụng trứng?

Ảnh trên: Các loại thuốc giảm đau không kê đơn (OTC) thuộc nhóm NSAID

Các loại thuốc giảm đau không kê đơn (OTC) thuộc nhóm NSAID, như ibuprofen hoặc naproxen, thường hiệu quả. Chúng giúp giảm viêm và co thắt do prostaglandin gây ra (Theo Mayo Clinic, 2023).

8. Đau bụng rụng trứng có ra máu không?

Một số phụ nữ có thể bị ra máu lốm đốm (spotting) nhẹ trong khoảng 1-2 ngày cùng với cơn đau rụng trứng. Điều này là do sự thay đổi nội tiết tố (estrogen giảm đột ngột) và thường không đáng lo ngại.

9. Quan hệ khi bị đau bụng rụng trứng có sao không?

Quan hệ tình dục khi đang bị đau bụng rụng trứng là an toàn, mặc dù có thể gây khó chịu tạm thời cho một số người. Trên thực tế, đây là thời điểm có khả năng thụ thai cao nhất trong chu kỳ.

10. Đau bụng rụng trứng có phải là dấu hiệu của lạc nội mạc tử cung không?

Bản thân cơn đau rụng trứng (Mittelschmerz) không phải là dấu hiệu của lạc nội mạc tử cung (LNMTC). Tuy nhiên, nếu cơn đau giữa kỳ rất dữ dội, kéo dài, và kèm theo đau nặng khi hành kinh, đó có thể là dấu hiệu LNMTC cần được thăm khám.

Ảnh trên: Lạc nội mạc tử cung

9. Kết luận

Đau bụng dưới khi rụng trứng (Mittelschmerz) là một phần sinh lý bình thường của chu kỳ kinh nguyệt ở nhiều phụ nữ, gây ra bởi sự phát triển và vỡ của nang trứng. Cơn đau này thường nhẹ, chỉ ở một bên bụng và kéo dài không quá 48 giờ. Các biện pháp tại nhà như chườm ấm và nghỉ ngơi thường đủ để kiểm soát sự khó chịu.

Thông điệp quan trọng nhất là lắng nghe cơ thể. Việc hiểu rõ các đặc điểm của cơn đau sinh lý giúp bạn an tâm, đồng thời nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo nghiêm trọng như đau dữ dội, kéo dài hoặc kèm theo sốt. Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ nếu có bất kỳ nghi ngờ nào về sức khỏe của mình để đảm bảo chẩn đoán chính xác và loại trừ các bệnh lý tiềm ẩn.