Asexual Là Gì? Giải Mã Tất Tần Tật Về Đời Sống Tình Cảm Của Người Vô Tính

Bạn đã bao giờ ở trong một buổi tụ tập bạn bè, khi mọi người đang rôm rả bàn tán về một cô nàng nóng bỏng hay một anh chàng sáu múi nào đó, thì một người bạn lại tỏ ra hoàn toàn thờ ơ, không chút hứng thú? Hoặc có thể chính bạn là người đó, cảm thấy lạc lõng giữa những câu chuyện về “gu” người yêu, về sự hấp dẫn thể xác, và tự hỏi liệu có phải mình “có vấn đề” hay không. Bạn không hề đơn độc. Có thể bạn, hoặc người bạn đó, thuộc cộng đồng những người vô tính – một xu hướng tính dục hoàn toàn bình thường nhưng lại ít được biết đến và thường bị hiểu lầm.

Tôi còn nhớ mãi câu chuyện của Minh, một người bạn thân. Suốt những năm đại học, trong khi chúng tôi thay nhau thất tình rồi lại yêu đương cuồng nhiệt, Minh vẫn bình lặng như mặt hồ. Mọi người thường trêu Minh là “thánh giữ giá” hay “kén cá chọn canh”. Có lần, tôi gặng hỏi: “Mày không thấy ai hấp dẫn à, hay tiêu chuẩn cao quá?”. Minh chỉ cười buồn, đáp lại một câu mà tôi nhớ mãi: “Tao không biết nữa. Tao quý mến mọi người, nhưng cái cảm giác ‘muốn chiếm hữu’, ‘muốn lên giường’ mà chúng mày hay tả, tao thực sự chưa bao giờ có”.

Mãi sau này, khi cả hai cùng tìm hiểu, chúng tôi mới vỡ lẽ ra rằng Minh là một người asexual. Cậu ấy không “hỏng hóc”, không “lập dị”, cũng chẳng phải “chậm phát triển”. Cậu ấy chỉ đơn giản là một người vô tính. Hành trình khám phá asexual là gì không chỉ giúp Minh tìm lại được chính mình, mà còn giúp tôi nhận ra thế giới xu hướng tính dục đa dạng và phức tạp hơn rất nhiều so với những gì chúng ta vẫn nghĩ. Bài viết này là dành cho những ai như Minh, cho những ai đang tò mò, và cho tất cả chúng ta để có một cái nhìn cảm thông và đúng đắn hơn.

Ảnh trên: Vậy bạn hiểu thế nào là Asexual

1. Asexual Là Gì? Một Định Nghĩa Đơn Giản Và Dễ Hiểu Nhất

Vậy rốt cuộc, asexual là gì? Nói một cách đơn giản và trực diện nhất, asexual (thường được gọi là người vô tính) là một xu hướng tính dục, đặc trưng bởi việc một người không cảm thấy hoặc cảm thấy rất ít sự hấp dẫn tình dục đối với bất kỳ giới tính nào.

Hãy tạm dừng một chút để phân tích kỹ hơn. Từ khóa ở đây là “hấp dẫn tình dục” (sexual attraction). Đây là cái cảm giác thôi thúc, muốn thực hiện các hành vi tình dục với một người cụ thể. Người asexual không có hoặc có rất ít loại hấp dẫn này. Điều này không có nghĩa là họ không thể có những cảm xúc khác.

Để bạn dễ hình dung hơn, hãy nghĩ về việc bạn thích ăn một món nào đó. Bạn nhìn thấy món ăn, bạn cảm thấy thèm, bạn muốn ăn nó. Đó là “hấp dẫn”. Người asexual cũng nhìn thấy “món ăn” (những người khác), họ có thể thấy người đó đẹp, thông minh, hài hước, đáng mến, nhưng họ không có cái cảm giác “thèm” và “muốn ăn” theo nghĩa tình dục.

Điều cực kỳ quan trọng cần nhấn mạnh: Asexuality (tính vô tính) là một xu hướng tính dục bẩm sinh, giống như dị tính, đồng tính hay song tính. Nó không phải là một sự lựa chọn, không phải là một bệnh lý, không phải do ảnh hưởng tâm lý, và chắc chắn không phải là một điều cần “chữa trị”. Việc nhiều người vẫn còn thắc mắc asexual nghĩa là gì hay thậm chí gõ nhầm thành axesexual là gì cho thấy sự cần thiết phải phổ biến kiến thức này một cách rộng rãi.

2. Phổ Vô Tính (Asexual Spectrum): Khi Vô Tính Không Chỉ Có “Trắng” Và “Đen”

Giống như nhiều xu hướng tính dục khác, asexuality không phải là một công tắc “bật/tắt”. Nó tồn tại dưới dạng một phổ rộng lớn, thường được gọi là “A-spec” (Asexual Spectrum). Điều này có nghĩa là mức độ cảm nhận hấp dẫn tình dục của mỗi người là khác nhau. Thay vì chỉ có “có” hoặc “không”, có rất nhiều sắc thái xám ở giữa.

2.1. Graysexual (Vô tính xám)

Đây là những người nằm ở vùng “xám” giữa vô tính và hữu tính. Họ có thể hiếm khi trải qua hấp dẫn tình dục, hoặc chỉ cảm thấy hấp dẫn tình dục trong những hoàn cảnh rất đặc biệt, hoặc cảm thấy nhưng với cường độ rất yếu, không đủ để họ muốn hành động. Một người Graysexual có thể trải qua nhiều năm không cảm thấy bất kỳ sự hấp dẫn tình dục nào, rồi đột nhiên một ngày, họ cảm thấy nó với một ai đó, dù chỉ là thoáng qua.

2.2. Demisexual (Bán vô tính)

Một thuật ngữ ngày càng phổ biến và quan trọng trong phổ vô tính. Người demisexual chỉ có thể cảm thấy hấp dẫn tình dục sau khi đã hình thành một mối liên kết tình cảm sâu sắc, mạnh mẽ với người khác. Nói cách khác, với họ, tình cảm phải đến trước, phải đủ lớn, đủ tin tưởng thì “công tắc” hấp dẫn tình dục mới có cơ hội được bật lên. Họ không thể cảm thấy hấp dẫn tình dục với người lạ, người mới quen, hay chỉ dựa trên ngoại hình. “Yêu rồi mới muốn” là câu nói mô tả khá chính xác về người demisexual.

Việc hiểu về phổ vô tính giúp chúng ta tránh được việc đóng hộp và dán nhãn một cách cứng nhắc. Mỗi cá nhân là một trải nghiệm độc nhất, và sự đa dạng này làm cho thế giới cảm xúc của con người trở nên phong phú hơn.

3. Phân Biệt Rạch Ròi: Hấp Dẫn Tình Dục vs. Hấp Dẫn Tình Cảm

Ảnh trên: Phân biệt rõ

Đây có lẽ là điểm mấu chốt gây ra nhiều hiểu lầm nhất về người asexual. Nhiều người tự động cho rằng không hấp dẫn tình dục đồng nghĩa với việc không biết yêu, không có cảm xúc. Đây là một sai lầm tai hại. Chúng ta cần phân biệt rõ hai khái niệm:

Hấp dẫn tình dục (Sexual Attraction): Mong muốn có hoạt động tình dục với ai đó.

Hấp dẫn tình cảm (Romantic Attraction): Mong muốn có một mối quan hệ tình cảm, lãng mạn với ai đó. Ví dụ như muốn đi chơi, trò chuyện, ôm, nắm tay, chia sẻ cuộc sống cùng họ.

Một người asexual có thể không cảm thấy hấp dẫn tình dục, nhưng họ hoàn toàn có thể cảm thấy hấp dẫn tình cảm. Họ có thể yêu, và yêu một cách say đắm. Xu hướng tình cảm của họ cũng đa dạng:

Aromantic: Người không cảm thấy hấp dẫn tình cảm.

Heteroromantic: Hấp dẫn tình cảm với người khác giới.

Homoromantic: Hấp dẫn tình cảm với người cùng giới.

Biromantic: Hấp dẫn tình cảm với nhiều hơn một giới.

Panromantic: Hấp dẫn tình cảm không phụ thuộc vào giới tính.

Một người asexual có thể là một người dị tính lãng mạn (heteroromantic asexual), nghĩa là họ muốn có một mối quan hệ tình cảm với người khác giới nhưng không có nhu cầu về tình dục. Hiểu được sự tách biệt này là chìa khóa để thấu hiểu đời sống tình cảm phong phú của người vô tính.

4. Những Lầm Tưởng Kinh Điển Về Người Vô Tính Và Sự Thật Đằng Sau

Ảnh trên: Những lầm tưởng hay mắc phải

Xung quanh cộng đồng asexual có vô số những lầm tưởng tai hại. Hãy cùng nhau “bóc phốt” những hiểu lầm phổ biến nhất nhé.

Lầm tưởng 1: “Người vô tính chỉ là do chưa gặp đúng người thôi!”

Sự thật: Đây có lẽ là câu nói gây tổn thương nhất. Nó phủ nhận hoàn toàn trải nghiệm và bản dạng của một người. Xu hướng tính dục không phải là thứ có thể thay đổi bằng việc “gặp đúng người”. Điều này cũng giống như nói với một người dị tính rằng họ “chưa gặp đúng người cùng giới” vậy.

Lầm tưởng 2: “Vô tính là một dạng bệnh, do hormone có vấn đề hoặc chấn thương tâm lý.”

Sự thật: Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ (APA) và các tổ chức y tế uy tín trên thế giới đều công nhận asexuality là một xu hướng tính dục bình thường. Nó không phải là rối loạn ham muốn tình dục (HSDD), bởi người asexual không cảm thấy đau khổ về việc thiếu hấp dẫn tình dục của mình. Nó là một phần con người họ.

Lầm tưởng 3: “Người vô tính ghét tình dục và anti-sex.”

Sự thật: Thái độ của người asexual đối với tình dục rất đa dạng. Một số có thể không thích (sex-repulsed), một số thờ ơ (sex-indifferent), và một số thậm chí có thái độ tích cực (sex-favorable). Họ có thể không tự mình khao khát tình dục, nhưng không có nghĩa là họ lên án hay ghét bỏ nó.

Lầm tưởng 4: “Người vô tính không thể có một mối quan hệ trọn vẹn.”

Sự thật: Hoàn toàn sai! Một mối quan hệ trọn vẹn được xây dựng trên sự tin tưởng, thấu hiểu, giao tiếp và kết nối tình cảm. Tình dục có thể là một phần quan trọng với nhiều người, nhưng nó không phải là yếu tố bắt buộc duy nhất để tạo nên một tình yêu bền vững. Người asexual hoàn toàn có khả năng xây dựng những mối quan hệ sâu sắc và hạnh phúc.

5. Đời Sống Tình Cảm Của Người Vô Tính: Họ Yêu Như Thế Nào?

Đây là phần mà nhiều người tò mò nhất. Khi không có hoặc có rất ít hấp dẫn tình dục, tình yêu của người asexual trông ra sao?

Nó trông giống như tình yêu của tất cả mọi người, chỉ là có thể không bao gồm yếu tố tình dục. Họ cũng trải qua những giai đoạn “cảm nắng”, nhớ nhung, ghen tuông, mong muốn được ở bên cạnh người mình yêu. Họ cũng hẹn hò, đi xem phim, ăn tối, du lịch cùng nhau. Họ xây dựng sự thân mật qua những cuộc trò chuyện thâu đêm, những cái ôm ấm áp, những cử chỉ quan tâm chăm sóc, và sự đồng điệu về tâm hồn.

Đối với người asexual, sự kết nối trí tuệ và cảm xúc thường được đặt lên hàng đầu. Họ yêu con người, tính cách, tâm hồn của đối phương. Tình yêu của họ không bị “nhiễu sóng” bởi những ham muốn thể xác, và đôi khi, điều đó lại khiến nó trở nên thuần khiết và sâu sắc một cách đặc biệt.

Một người asexual có thể ở trong một mối quan hệ với một người asexual khác, hoặc với một người hữu tính (allosexual). Trong trường hợp sau, sự giao tiếp cởi mở và thỏa hiệp là yếu tố sống còn để mối quan hệ có thể bền vững.

Ảnh trên: Ai cũng có thể hạnh phúc

6. Một Câu Hỏi Tế Nhị: Vậy Người Asexual Có Quan Hệ Tình Dục Không?

Câu trả lời có thể khiến nhiều người ngạc nhiên: Có, một số người asexual vẫn có quan hệ tình dục.

Lý do họ làm vậy rất đa dạng và mang tính cá nhân. Hãy nhớ lại sự phân biệt giữa “hấp dẫn tình dục” và “hành vi tình dục”. Việc không có cái đầu tiên không có nghĩa là họ không bao giờ thực hiện cái thứ hai. Một số lý do phổ biến bao gồm:

Vì sự thân mật và kết nối: Họ xem đó là một cách để thể hiện tình yêu và tạo sự gần gũi với bạn đời.

Để làm hài lòng bạn đời: Trong một mối quan hệ với người hữu tính, họ có thể đồng ý quan hệ tình dục vì yêu và muốn đối phương hạnh phúc.

Vì tò mò: Họ muốn khám phá trải nghiệm đó.

Để có con: Đây là một lý do rất thực tế.

Vì khoái cảm thể chất: Một người asexual có thể không cảm thấy hấp dẫn tình dục nhưng vẫn có thể trải qua khoái cảm thể chất từ việc quan hệ và thủ dâm.

Khi một người asexual quyết định tham gia vào hoạt động tình dục, việc đảm bảo trải nghiệm đó an toàn, thoải mái và tích cực là điều vô cùng quan trọng. Thay vì xem nó là một “nghĩa vụ”, họ có thể biến nó thành một cuộc khám phá riêng tư, có chủ đích. Đôi khi, việc này có thể được hỗ trợ bởi những sản phẩm chất lượng như bao cao su cao cấp để mang lại sự an tâm tuyệt đối, hay thậm chí là một bộ đồ chơi BDSM nhẹ nhàng để tìm hiểu về những khía cạnh khoái cảm khác của cơ thể, không nhất thiết phải đến từ sự hấp dẫn tình dục thuần túy. Nếu bạn tò mò về việc khám phá bản thân hoặc muốn tìm những sản phẩm chính hãng, đáng tin cậy để làm phong phú thêm đời sống thân mật theo cách riêng của mình, việc tìm đến một nơi uy tín như Quân Tử Nhỏ là một lựa chọn đáng cân nhắc. Với sự tư vấn tận tâm và chính sách giao hàng siêu kín đáo đã được hơn 100.000 khách hàng tin tưởng, bạn có thể tự tin tìm kiếm những gì phù hợp nhất cho mình và bạn đời.

7. Những Dấu Hiệu Giúp Bạn Nhận Ra Mình Có Thể Thuộc Phổ Vô Tính

Nếu bạn đang đọc đến đây và cảm thấy những điều này rất “quen quen”, có thể bạn đang tự hỏi về xu hướng tính dục của chính mình. Dưới đây là một vài dấu hiệu (không phải là tiêu chuẩn chẩn đoán) có thể cho thấy bạn thuộc phổ vô tính.

Bạn không thực sự hiểu tại sao mọi người lại “phát cuồng” vì tình dục.

Bạn có thể nhận thấy một người nào đó hấp dẫn về mặt thẩm mỹ (đẹp) nhưng không có mong muốn quan hệ tình dục với họ.

Khi nghĩ về một mối quan hệ lý tưởng, tình dục không phải là một yếu tố quan trọng hoặc không xuất hiện trong suy nghĩ của bạn.

Bạn cảm thấy áp lực phải tỏ ra hứng thú với các chủ đề tình dục để hòa nhập với bạn bè.

Bạn chưa bao giờ có cảm giác “hấp dẫn tình dục” với bất kỳ ai, hoặc nếu có thì rất hiếm hoi và mờ nhạt.

Bạn cảm thấy thoải mái hơn với các hình thức thân mật khác như ôm, nắm tay, trò chuyện sâu sắc hơn là quan hệ tình dục.

Nếu bạn nhận thấy mình có những dấu hiệu này, đừng hoảng sợ. Hãy dành thời gian để tìm hiểu thêm, đọc thêm các câu chuyện của người asexual khác. Hành trình tự khám phá luôn cần sự kiên nhẫn và lòng trắc ẩn với chính bản thân.

8. “Coming Out” Là Một Người Vô Tính: Can Đảm Và Tự Hào

Công khai xu hướng tính dục của mình (coming out) chưa bao giờ là điều dễ dàng, đặc biệt là với một xu hướng còn ít được biết đến như asexuality. Người asexual không chỉ đối mặt với sự kỳ thị mà còn cả sự hoài nghi và vô hình hóa. Họ có thể phải nghe những câu như “Làm gì có chuyện đó!”, “Chắc do bạn stress thôi”, “Bạn đang tự huyễn hoặc mình đấy”.

Lời khuyên cho những ai đang có ý định công khai là:

An toàn là trên hết: Hãy chắc chắn rằng bạn đang ở trong một môi trường an toàn và sẽ được hỗ trợ. Bắt đầu với những người bạn tin tưởng nhất.

Chuẩn bị kiến thức: Hãy trang bị cho mình những kiến thức vững chắc về asexuality là gì để có thể giải thích cho người khác một cách tự tin.

Kiên nhẫn: Hãy cho người thân và bạn bè thời gian để tìm hiểu và chấp nhận. Có thể họ sẽ không hiểu ngay lập tức.

Tìm kiếm sự hỗ trợ: Kết nối với cộng đồng asexual online hoặc offline. Được lắng nghe và chia sẻ bởi những người có cùng trải nghiệm sẽ tiếp thêm cho bạn rất nhiều sức mạnh.

Hãy nhớ rằng, bạn không có nghĩa vụ phải công khai với bất kỳ ai nếu bạn không muốn. Xu hướng tính dục là chuyện cá nhân của bạn. Nhưng nếu bạn chọn công khai, hãy làm điều đó với sự tự hào, vì bạn đang sống thật với con người mình.

Ảnh trên: Can đảm vượt qua định kiến

9. Làm Sao Để Trở Thành Một “Đồng Minh” Tuyệt Vời Của Người Vô Tính?

Nếu bạn không phải là người asexual nhưng muốn ủng hộ bạn bè, người thân hoặc cộng đồng, bạn có thể làm những điều sau:

Lắng nghe và tin tưởng: Khi ai đó chia sẻ rằng họ là asexual, hãy tin họ. Đừng nghi ngờ hay cố gắng “chẩn đoán” họ.

Tự giáo dục bản thân: Đừng bắt họ phải giải thích mọi thứ. Hãy chủ động tìm hiểu về asexual nghĩa là gì, về phổ vô tính. Việc bạn đang đọc bài viết này đã là một bước tuyệt vời!

Sử dụng ngôn ngữ đúng đắn: Tôn trọng cách họ tự định danh bản thân.

Không đặt những câu hỏi xâm phạm: Tránh hỏi về đời sống tình dục hoặc cơ thể của họ, trừ khi họ chủ động chia sẻ.

Bao gồm họ: Trong các cuộc trò chuyện, đừng mặc định rằng ai cũng quan tâm đến tình dục hoặc đang tìm kiếm một mối quan hệ tình cảm-tình dục.

Lên tiếng chống lại sự kỳ thị: Nếu bạn nghe thấy những bình luận sai lệch hoặc có hại về người vô tính, hãy can đảm lên tiếng bảo vệ.

Trở thành một đồng minh không đòi hỏi điều gì quá to tát, nó bắt đầu từ sự tôn trọng và mong muốn thấu hiểu.

10. Bối Cảnh Việt Nam: Áp Lực Vô Hình Lên Người Vô Tính

Tại một quốc gia Á Đông như Việt Nam, nơi văn hóa coi trọng việc “yên bề gia thất”, kết hôn và sinh con để nối dõi tông đường, người asexual phải đối mặt với những áp lực rất đặc thù.

Áp lực từ gia đình là lớn nhất. Cha mẹ, ông bà thường xuyên giục giã chuyện vợ chồng, con cái. Việc một người trẻ tuổi tỏ ra thờ ơ với chuyện yêu đương, hẹn hò thường bị quy chụp là “kén chọn”, “khó tính” hoặc thậm chí là “có vấn đề về sinh lý”. Rất khó để một người asexual có thể giải thích cho thế hệ trước về một khái niệm mà ngay cả thế hệ trẻ cũng còn nhiều bỡ ngỡ.

Áp lực từ xã hội cũng không kém phần nặng nề. Quan niệm “trai lớn lấy vợ, gái lớn gả chồng” đã ăn sâu vào tiềm thức. Những người không kết hôn hoặc không có con thường bị nhìn nhận với ánh mắt tò mò, thương hại. Điều này tạo ra một gánh nặng tâm lý khổng lồ, khiến nhiều người asexual cảm thấy cô đơn, lạc lõng và buộc phải che giấu bản thân, thậm chí bước vào những cuộc hôn nhân không mong muốn chỉ để làm hài lòng gia đình và xã hội.

Tuy nhiên, với sự phát triển của internet và các nền tảng mạng xã hội, thế hệ trẻ Việt Nam đang dần cởi mở hơn với các vấn đề về giới và tính dục. Các cộng đồng asexual Việt Nam đã bắt đầu hình thành, tạo ra một không gian an toàn để mọi người chia sẻ, học hỏi và tìm thấy sự đồng cảm. Đây là một tín hiệu đáng mừng, cho thấy hy vọng về một tương lai nơi mọi xu hướng tính dục đều được tôn trọng.

11. Kết Nối Với Cộng Đồng: Bạn Không Hề Đơn Độc

Một trong những điều tuyệt vời nhất mà internet mang lại là khả năng kết nối những con người có cùng trải nghiệm, dù họ ở bất cứ đâu. Nếu bạn là người asexual hoặc đang trong quá trình tìm hiểu, việc tìm đến cộng đồng là vô cùng quý giá.

Bạn có thể tìm kiếm các nhóm, diễn đàn về asexual trên Facebook, Reddit (như r/asexuality), hoặc các trang web chuyên biệt như AVEN (Asexual Visibility and Education Network). Tại đây, bạn có thể:

Đọc hàng ngàn câu chuyện của những người đi trước.

Đặt những câu hỏi mà bạn ngại hỏi ở ngoài đời.

Chia sẻ cảm xúc, nỗi sợ hãi và niềm vui của riêng mình.

Nhận ra rằng những gì bạn trải qua là hoàn toàn bình thường và có rất nhiều người cũng cảm thấy như vậy.

Sức mạnh của sự đồng cảm có thể chữa lành những vết thương do cảm giác cô độc và khác biệt gây ra. Đừng ngần ngại tìm kiếm ngôi nhà tinh thần của mình.

12. Kết Luận: Tôn Trọng Sự Đa Dạng, Tôn Vinh Con Người Thật Của Bạn

Hành trình tìm hiểu về asexual là gì thực chất là một hành trình khám phá sự đa dạng vô tận của con người. Nó nhắc nhở chúng ta rằng tình yêu và sự kết nối có muôn hình vạn trạng, và không có một khuôn mẫu nào là duy nhất đúng. Tình dục có thể là một phần đẹp đẽ của cuộc sống, nhưng nó không phải là thước đo duy nhất cho giá trị của một mối quan hệ hay một con người.

Dù bạn là người asexual, người hữu tính, hay ở bất kỳ đâu trên phổ tính dục rộng lớn, điều quan trọng nhất là hãy sống thật với con người mình, lắng nghe cảm xúc của mình và tôn trọng sự khác biệt của người khác. Thế giới sẽ trở nên tốt đẹp hơn khi mỗi chúng ta được tự do yêu thương theo cách riêng, được nhìn nhận bởi chính tâm hồn và con người mình, chứ không phải bởi xu hướng tính dục.

Hy vọng rằng, sau bài viết chi tiết này của Quân Tử Nhỏ, bạn không chỉ hiểu rõ asexual là gì mà còn có một cái nhìn sâu sắc, cảm thông và tôn trọng hơn đối với cộng đồng vô tính. Và nếu bạn là một người asexual, mong rằng bạn sẽ cảm thấy được nhìn thấy, được thấu hiểu và tự hào về bản thân mình hơn bao giờ hết.