Có nên giữ thai khi đang đặt vòng: Phân tích Rủi ro, Lựa chọn và Giải pháp y tế

Quyết định có nên giữ thai khi đang đặt vòng không phụ thuộc vào việc loại trừ rủi ro y tế. Tình trạng mang thai khi có dụng cụ tử cung (IUD) là một biến cố y tế hiếm gặp (tỷ lệ thất bại <1%), nhưng tiềm ẩn các biến chứng nghiêm trọng đòi hỏi can thiệp y tế ngay lập tức.

Rủi ro chính và cấp bách nhất là thai ngoài tử cung (một cấp cứu y tế), cùng với nguy cơ sảy thai (lên đến 50% nếu không tháo vòng), nhiễm trùng (viêm màng ối) và sinh non.

Các lựa chọn cho người phụ nữ (sau khi xác định vị trí thai) bao gồm tiếp tục hoặc chấm dứt thai kỳ. Quyết định này phải dựa trên tư vấn y tế chuyên sâu về các nguy cơ tiềm ẩn so với lợi ích.

Giải pháp y tế ưu tiên là siêu âm để xác định vị trí thai. Nếu thai nằm trong tử cung và quyết định giữ, việc cố gắng tháo vòng sớm (nếu thấy dây) được khuyến nghị để giảm thiểu biến chứng.

1. Giải đáp y khoa: Có nên giữ thai khi đang đặt vòng?

Ảnh trên: Có nên giữ thai khi đang đặt vòng

Quyết định giữ thai khi đang đặt vòng phụ thuộc hoàn toàn vào vị trí của thai (trong hay ngoài tử cung) và đánh giá y tế về rủi ro so với lợi ích (Theo Hiệp hội Sản phụ khoa Hoa Kỳ – ACOG, 2023).

Đây không phải là một quyết định có thể tự đưa ra tại nhà mà cần được thăm khám y tế khẩn cấp. Ưu tiên hàng đầu của bác sĩ là xác định vị trí khối thai để loại trừ tình huống nguy hiểm nhất.

Thai ngoài tử cung: Tình huống bắt buộc xử lý

Đây là tình trạng y tế khẩn cấp, không thể giữ thai và cần can thiệp phẫu thuật hoặc dùng thuốc ngay lập tức để bảo vệ tính mạng người mẹ (Nguồn: NHS, 2022).

Sự hiện diện của IUD làm tăng khả năng thai làm tổ ở vị trí bất thường, phổ biến nhất là vòi trứng. Khi thai phát triển ở đây, nó có thể gây vỡ vòi trứng, dẫn đến xuất huyết nội tạng nghiêm trọng.

Ảnh trên: Thai ngoài tử cung

Thai trong tử cung: Cân nhắc các lựa chọn

Nếu siêu âm xác nhận thai nằm đúng vị trí trong tử cung, bác sĩ sẽ thảo luận về hai lựa chọn: tiếp tục hay chấm dứt thai kỳ, dựa trên các nguy cơ (Nguồn: CDC, 2023).

– Chấm dứt thai kỳ: Đây là một lựa chọn y tế an toàn, đặc biệt khi cân nhắc các rủi ro cao của việc giữ thai có vòng.

– Tiếp tục thai kỳ: Nếu người phụ nữ quyết định giữ thai, đây sẽ được coi là một thai kỳ nguy cơ cao và cần có giải pháp can thiệp sớm (sẽ được thảo luận ở mục 5).

2. Nguyên nhân mang thai khi đang đặt vòng

Nguyên nhân chính bao gồm vòng bị di lệch khỏi vị trí chuẩn, vòng hết hạn sử dụng, hoặc cơ thể không tương thích và tự đẩy vòng ra ngoài (Theo Tổ chức Y tế Thế giới – WHO, 2022).

Mặc dù IUD có hiệu quả ngừa thai trên 99%, tỷ lệ thất bại dưới 1% vẫn có thể xảy ra do các yếu tố sau:

Các nguyên nhân phổ biến

– Di lệch vòng (IUD Malposition): Vòng di chuyển xuống thấp ở cổ tử cung hoặc bị lệch sang một bên, làm giảm đáng kể khả năng ngăn cản tinh trùng gặp trứng hoặc phôi thai làm tổ.

 

Ảnh trên: Di lệch vòng (IUD Malposition)

– Vòng hết hạn sử dụng (Expired IUD): Vòng nội tiết (như Mirena, Liletta) hoặc vòng đồng (như Paragard) đều có thời hạn sử dụng (từ 3 đến 10 năm). Khi quá hạn, nồng độ hormone hoặc ion đồng giảm xuống, làm mất đi hiệu quả bảo vệ.

– Vòng bị tụt/trục xuất (IUD Expulsion): Trong một số trường hợp hiếm, tử cung co bóp và đẩy vòng ra ngoài (toàn phần hoặc một phần) mà người dùng không nhận biết, thường xảy ra trong vài tháng đầu sau khi đặt.

– Đặt vòng không đúng kỹ thuật: Nếu kỹ thuật đặt vòng ban đầu không chính xác, vòng không nằm ở vị trí đáy tử cung, hiệu quả ngừa thai sẽ bị ảnhảnh hưởng ngay từ đầu.

3. Dấu hiệu mang thai khi đang đặt vòng

Các dấu hiệu tương tự mang thai thông thường, bao gồm trễ kinh, mệt mỏi, buồn nôn, và căng ngực (Nguồn: Mayo Clinic, 2023).

Tuy nhiên, việc nhận biết có thể khó khăn hơn vì một số tác dụng phụ của vòng tránh thai trùng lặp với dấu hiệu mang thai sớm.

Lưu ý đặc biệt về dấu hiệu

– Với vòng nội tiết (Mirena, Liletta): Loại vòng này thường gây vô kinh (mất kinh) hoặc kinh nguyệt rất ít. Do đó, dấu hiệu “trễ kinh” không còn đáng tin cậy. Người dùng cần chú ý hơn đến các dấu hiệu khác như mệt mỏi, buồn nôn, hoặc thay đổi ở vú.

Ảnh trên: Vòng Nội Tiết Mirena

– Với vòng đồng (Paragard): Loại vòng này thường làm kinh nguyệt nhiều hơn. Nếu một người đang dùng vòng đồng đột ngột bị trễ kinh, đây là dấu hiệu cảnh báo rõ rệt.

Dấu hiệu cảnh báo thai ngoài tử cung

Cần đi khám khẩn cấp nếu có các triệu chứng như đau bụng dưới dữ dội (thường ở một bên), và chảy máu âm đạo bất thường (Nguồn: ACOG, 2023).

Các dấu hiệu khác có thể bao gồm đau vai hoặc cảm giác muốn đi vệ sinh khẩn cấp (do máu kích thích màng bụng). Đây là tình trạng nguy hiểm tính mạng, cần được cấp cứu ngay lập tức.

4. Các rủi ro nghiêm trọng khi mang thai có vòng tránh thai

Có 4 rủi ro y tế chính khi mang thai có vòng: thai ngoài tử cung, sảy thai, nhiễm trùng (viêm màng ối), và sinh non (Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ – CDC, 2023).

Việc quyết định có nên giữ thai khi đang đặt vòng hay không phải dựa trên sự hiểu biết rõ ràng về những nguy cơ này.

Phân tích 4 rủi ro chính

– Nguy cơ thai ngoài tử cung (Ectopic Pregnancy):

Tỷ lệ thai ngoài tử cung trên tổng số ca mang thai có vòng cao hơn đáng kể so với mang thai thông thường (Nguồn: ACOG, 2022). Mặc dù IUD giúp bảo vệ khỏi thai trong tử cung rất tốt, nhưng khả năng bảo vệ thai ngoài tử cung của nó kém hơn.

– Nguy cơ sảy thai (Miscarriage):

Ảnh trên: Nguy cơ sảy thai

Sự hiện diện của IUD làm tăng nguy cơ sảy thai trong 3 tháng đầu và 3 tháng giữa lên đến 50%, nếu không tháo vòng (Nguồn: Guttmacher Institute, 2021). IUD hoạt động như một vật lạ, kích thích co bóp tử cung và gây viêm, cản trở sự phát triển của thai.

– Nguy cơ nhiễm trùng (Chorioamnionitis):

Vòng tránh thai, đặc biệt là phần dây vòng, tạo đường dẫn cho vi khuẩn từ âm đạo vào tử cung, có thể gây nhiễm trùng ối (viêm màng ối) (Nguồn: NHS, 2022). Đây là một biến chứng nghiêm trọng, có thể dẫn đến nhiễm trùng huyết cho mẹ và các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng cho thai nhi.

– Nguy cơ sinh non (Preterm Birth):

Nếu giữ thai và vòng, nguy cơ vỡ ối sớm và sinh non tăng gấp 4 đến 5 lần so với bình thường (Theo nghiên cứu của Đại học Michigan, 2020). Trẻ sinh non phải đối mặt với nhiều vấn đề sức khỏe về hô hấp, thần kinh và phát triển.

Việc hiểu rõ 4 rủi ro nghiêm trọng này là yếu tố cốt lõi để bác sĩ tư vấn cho bạn lựa chọn có nên giữ thai khi đang đặt vòng hay không.

5. Giải pháp xử lý y tế khi phát hiện mang thai có vòng

Giải pháp y tế ưu tiên là siêu âm để xác định vị trí thai; nếu thai trong tử cung và thấy dây, bác sĩ sẽ cố gắng tháo vòng sớm (Nguồn: ACOG, 2023).

Quá trình xử lý sẽ phụ thuộc vào vị trí của thai và tuổi thai.

Kịch bản 1: Thai ngoài tử cung

Bác sĩ sẽ tiến hành can thiệp ngay lập tức bằng thuốc (Methotrexate) hoặc phẫu thuật (thường là nội soi) để loại bỏ khối thai (Nguồn: Mayo Clinic, 2023). Quyết định giữ thai không được đặt ra trong trường hợp này vì tính mạng của người mẹ bị đe dọa trực tiếp.

Ảnh trên: Methotrexate

Kịch bản 2: Thai trong tử cung (Quyết định giữ thai)

Nếu người phụ nữ quyết định tiếp tục thai kỳ sau khi đã loại trừ thai ngoài tử cung, các bước sau sẽ được tiến hành:

– Ưu tiên tháo vòng:

Việc tháo vòng (nếu thấy dây) trong 3 tháng đầu giúp giảm nguy cơ sảy thai từ 50% xuống còn khoảng 15-20% (Theo ACOG, 2023). Việc này cũng làm giảm đáng kể nguy cơ nhiễm trùng và sinh non về sau.

– Rủi ro khi tháo vòng:

Quá trình tháo vòng vẫn có một tỷ lệ nhỏ (khoảng 2-5%) gây sảy thai ngay lập tức, nhưng rủi ro này được xem là thấp hơn rủi ro của việc giữ vòng lại (Nguồn: CDC, 2023).

– Trường hợp không thể tháo vòng:

Bác sĩ sẽ theo dõi thai kỳ như một trường hợp ‘nguy cơ cao’, nếu dây vòng bị rút lên cao (thường xảy ra khi tử cung lớn lên) và không thể lấy ra (Nguồn: Mayo Clinic, 2022). Người mẹ cần được theo dõi sát sao các dấu hiệu nhiễm trùng.

Ảnh trên: Tháo vòng tránh thai

– Câu điều kiện:

Người mẹ cần nhập viện ngay lập tức, nếu có dấu hiệu sốt, đau bụng, hoặc ra nước ối (RHS, 2023).

6. Vòng tránh thai ảnh hưởng đến thai nhi như thế nào?

Hiện chưa có bằng chứng khoa học cho thấy vòng tránh thai (cả vòng đồng và vòng nội tiết) gây dị tật bẩm sinh cho thai nhi (Nguồn: CDC, 2023).

Mối nguy hiểm chính không phải là vòng “làm hại” em bé một cách trực tiếp, mà là các biến chứng gián tiếp do sự hiện diện của nó gây ra.

Phân tích ảnh hưởng gián tiếp

– Vòng đồng: Không chứa hormone, không gây dị tật. Nguy cơ chính là viêm nhiễm và kích thích cơ học gây sảy thai hoặc sinh non.

– Vòng nội tiết (Hormone Progestin):

Mặc dù nồng độ hormone (Levonorgestrel) chủ yếu tác dụng tại chỗ, vẫn có một lượng nhỏ được hấp thụ, tuy nhiên các nghiên cứu không ghi nhận tăng nguy cơ dị tật (Nguồn: ACOG, 2022).

– Nguy cơ chính (Tóm tắt):

Nguy cơ lớn nhất đến từ việc vòng gây viêm nhiễm, sinh non, hoặc vỡ ối sớm, dẫn đến các vấn đề sức khỏe cho trẻ sơ sinh do sinh thiếu tháng (Nguồn: ACOG, 2022).

Ảnh trên: Vỡ ối sớm

7. Làm thế nào để phòng ngừa mang thai ngoài ý muốn khi đang đặt vòng?

Để phòng ngừa, cần kiểm tra dây vòng hàng tháng, tái khám đúng hẹn và thay vòng mới khi hết hạn sử dụng (Theo Hướng dẫn của Bộ Y tế, 2021).

Việc đặt vòng là một biện pháp ngừa thai hiệu quả cao, nhưng không phải là tuyệt đối. Duy trì thói quen kiểm tra sẽ giúp tối ưu hóa hiệu quả của vòng.

Các biện pháp chủ động

– Tự kiểm tra dây vòng:

Sau mỗi kỳ kinh nguyệt, rửa sạch tay và đưa một ngón tay vào âm đạo để cảm nhận dây vòng ở cổ tử cung (Nguồn: Planned Parenthood, 2023). Không kéo dây, chỉ cần đảm bảo cảm nhận được sự hiện diện của nó.

– Tái khám định kỳ:

Tái khám sau khi đặt 1 tháng và siêu âm kiểm tra vị trí vòng 6 tháng một lần hoặc 1 năm một lần theo lịch hẹn của bác sĩ.

– Thay vòng đúng hạn:

Ghi nhớ và thay vòng mới khi hết hạn (5 năm, 10 năm tùy loại). Đừng cố gắng sử dụng “thêm” vì rủi ro mang thai sẽ tăng cao.

– Sử dụng biện pháp bổ sung:

Cân nhắc dùng thêm bao cao su trong tháng đầu tiên sau khi đặt vòng nội tiết (để hormone có thời gian phát huy tác dụng) hoặc nếu cảm thấy không chắc chắn về vị trí của vòng.

Việc sử dụng thêm bao cao su không chỉ giúp tăng hiệu quả ngừa thai trong thời gian đầu mà còn là biện pháp duy nhất giúp phòng ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs), điều mà vòng tránh thai không làm được. Nếu bạn đang tìm kiếm một địa chỉ đáng tin cậy để lựa chọn các sản phẩm hỗ trợ chính hãng, địa chỉ bán bao cao su uy tín Quân Tử Nhỏ là một gợi ý. Với hơn 100.000 khách hàng đã tin tưởng, Quân Tử Nhỏ cam kết tư vấn tận tâm và giao hàng siêu kín đáo, bảo vệ tuyệt đối sự riêng tư của bạn.

Ảnh trên: Bao cao su mỏng bcs sagami 0.01

8. Các câu hỏi thường gặp

1. Tỷ lệ mang thai khi đặt vòng là bao nhiêu?

Tỷ lệ thất bại của IUD rất thấp, dưới 1% mỗi năm. Cụ thể, vòng đồng có tỷ lệ mang thai 0.8% và vòng nội tiết (LNG-IUD) là 0.2% (Nguồn: ACOG, 2023).

2. Tại sao đặt vòng rồi mà vẫn có thai?

Nguyên nhân phổ biến nhất là vòng bị di lệch khỏi vị trí chuẩn (tụt thấp), vòng hết hạn sử dụng, hoặc (hiếm) vòng bị trục xuất ra ngoài (Nguồn: CDC, 2023).

3. Dấu hiệu mang thai khi đặt vòng là gì?

Các dấu hiệu bao gồm trễ kinh, mệt mỏi, buồn nôn, căng ngực. Cần đi khám ngay nếu có đau bụng dữ dội hoặc chảy máu bất thường (Nguồn: Mayo Clinic, 2022).

Ảnh trên: Trễ kinh

4. Vậy tóm lại có nên giữ thai khi đang đặt vòng không?

Quyết định này phụ thuộc vào vị trí thai (phải loại trừ thai ngoài tử cung) và lựa chọn của bạn sau khi tư vấn y tế về rủi ro (sảy thai, sinh non) (Nguồn: ACOG, 2023).

5. Mang thai ngoài tử cung khi đặt vòng là gì?

Đây là tình trạng thai làm tổ bên ngoài tử cung (thường là ở vòi trứng). Đây là biến chứng nguy hiểm, chiếm tỷ lệ cao trong số các ca có thai khi đặt vòng (Nguồn: NHS, 2022).

6. Giữ thai khi đặt vòng có ảnh hưởng đến thai nhi không?

Vòng tránh thai không gây dị tật bẩm sinh, nhưng sự hiện diện của nó làm tăng nguy cơ sinh non, vỡ ối sớm và nhiễm trùng (Nguồn: CDC, 2023).

7. Bác sĩ sẽ làm gì khi tôi mang thai có vòng?

Bác sĩ sẽ siêu âm khẩn cấp để xác định vị trí thai. Nếu thai trong tử cung và thấy dây vòng, bác sĩ sẽ tư vấn tháo vòng sớm (Nguồn: ACOG, 2023).

8. Tháo vòng khi mang thai có an toàn không?

Tháo vòng trong 3 tháng đầu làm tăng nhẹ nguy cơ sảy thai tức thời, nhưng rủi ro này thấp hơn nhiều so với việc giữ vòng lại (Nguồn: WHO, 2022).

9. Nếu không tháo vòng mà giữ thai thì sao?

Nguy cơ sảy thai (lên đến 50%), nhiễm trùng huyết, vỡ ối sớm và sinh non sẽ tăng lên đáng kể (Nguồn: ACOG, 2023).

Ảnh trên: Sinh non

10. Đặt vòng có ảnh hưởng đến lần mang thai sau không?

Hoàn toàn không. Khả năng sinh sản sẽ phục hồi ngay lập tức sau khi tháo vòng, IUD không gây ảnh hưởng lâu dài đến khả năng thụ thai (Nguồn: CDC, 2023).

9. Kết luận

Phát hiện mang thai khi đang đặt vòng là một tình huống y tế khẩn cấp, không phải là điều có thể tự quyết định tại nhà. Quyết định “có nên giữ thai khi đang đặt vòng” phải bắt đầu bằng việc thăm khám bác sĩ ngay lập tức để xác định vị trí của thai.

Ưu tiên hàng đầu trong mọi trường hợp là loại trừ thai ngoài tử cung để bảo vệ tính mạng người mẹ. Nếu thai nằm an toàn trong tử cung, việc tháo vòng sớm (nếu có thể) luôn được khuyến nghị để giảm thiểu các rủi ro nghiêm trọng như sảy thai, nhiễm trùng và sinh non, trong trường hợp người phụ nữ quyết định tiếp tục thai kỳ.

Thông điệp cuối cùng: Luôn lắng nghe cơ thể, kiểm tra dây vòng thường xuyên và tuân thủ lịch tái khám định kỳ. Hãy liên hệ với cơ sở y tế ngay lập tức nếu bạn trễ kinh hoặc nghi ngờ có thai để nhận được sự tư vấn và can thiệp y tế kịp thời, đảm bảo an toàn cho sức khỏe của chính bạn.