Loại Thuốc Tránh Thai Nào Không Tăng Cân? Bí Quyết Giữ Dáng Cho Chị Em

Mình nhớ lần đầu tiên khi nghe đến cụm từ “thuốc tránh thai,” mình đã có một nỗi lo lơ lửng trong đầu: liệu dùng thuốc xong có… mũm mĩm hơn không nhỉ? Bởi lẽ, khi còn là sinh viên, mình có cô bạn gầy gò hẳn hoi mà sau nửa năm sử dụng thuốc lại chẳng hiểu sao cứ kêu than về chuyện tăng cân, rồi chật quần, rồi tủi thân. Từ đó, câu hỏi loại thuốc tránh thai nào không tăng cân cứ bám lấy mình suốt một thời gian dài. Thật ra, không chỉ mình mà rất nhiều người bạn cũng băn khoăn: có phải hễ dùng thuốc tránh thai là thế nào cũng tăng ký? Thế rồi, mình quyết định tìm hiểu sâu, thậm chí tâm sự với cả bác sĩ sản phụ khoa. Và hôm nay, mình muốn chia sẻ với bạn tất tần tật những thông tin, kinh nghiệm mà mình gom góp được xoay quanh chuyện “thuốc tránh thai có gây béo hay không và nếu muốn giữ dáng thì chọn loại nào.”

1. Băn khoăn thường gặp: Tại sao sợ tăng cân khi dùng thuốc tránh thai?

Thú thật, trước đây mình chẳng hề biết tác dụng phụ thuốc tránh thai có thể ảnh hưởng đến cân nặng. Nhưng rồi nghe người này người kia nói “dùng thuốc nội tiết làm thay đổi hormone, khiến thèm ăn, làm cơ thể tích nước,” mình mới giật mình. Hóa ra không phải mọi người vô cớ sợ hãi, mà nó có cơ sở thật. Chuyện hormone trong thuốc đôi khi gây ức chế, mất cân bằng tạm thời, dẫn đến tích nước hoặc thay đổi quá trình trao đổi chất. Mình từng gặp trường hợp bạn mình tăng 1-2 kg sau mấy tháng, tâm lý càng lo, lại càng ăn nhiều hơn. Thế là cân nặng tăng vọt hơn nữa. Tuy nhiên, có nhiều người khác lại chẳng hề hấn gì, vẫn giữ dáng mà không hề gặp rắc rối gì về cân nặng.

Ở đây, mỗi cơ thể một kiểu, một sự nhạy cảm khác nhau với hormone. Do đó, việc sợ tăng cân chỉ là tâm lý chung, không phải lúc nào cũng đúng. Bác sĩ từng nói với mình, muốn chắc chắn nhất thì phải chọn đúng loại thuốc phù hợp, liều hormone phù hợp và kết hợp lối sống lành mạnh. Đừng nghĩ “dùng thuốc là sẽ tăng cân” mà bỏ qua một phương pháp kế hoạch hóa gia đình tiện lợi, an toàn. Nếu ta hiểu rõ nguyên lý, hiểu rõ đặc tính của từng dạng thuốc, tình hình sẽ sáng sủa hơn nhiều.

2. Khái quát về thuốc tránh thai và mối liên hệ với hormone

Ảnh trên: Thuốc tránh thai hàng ngày là nội tiết tố estrogen và progestin (hoặc còn gọi là nội tiết tố progestin, một dạng tổng hợp của progesterone).

Mấu chốt của hầu hết thuốc tránh thai hàng ngày là nội tiết tố estrogen và progestin (hoặc còn gọi là nội tiết tố progestin, một dạng tổng hợp của progesterone). Hai chất này có chức năng ức chế rụng trứng, làm đặc dịch nhầy ở cổ tử cung để tinh trùng khó di chuyển. Nếu bạn nào siêng đọc nhãn, sẽ thấy trên vỉ thuốc thường ghi hàm lượng estrogen và progestin. Tùy vào tỉ lệ, hàm lượng hormone trong thuốc, tác dụng phụ có thể khác nhau.

Các loại thuốc liều cao ngày xưa thường có nhiều estrogen, mà estrogen liều cao dễ làm cơ thể tích nước. Có người tích nước nhẹ, có người lại bị nặng, kèm theo đau đầu, chóng mặt. Bây giờ, nhờ tiến bộ y học, có nhiều dòng thuốc thế hệ mới với hàm lượng estrogen thấp hoặc thậm chí chỉ chứa progestin (còn gọi là mini-pill). Chính những dạng thuốc này thường ít khả năng gây tăng cân hơn. Tuy nhiên, tùy cơ địa, vẫn có trường hợp cá biệt.

3. Điểm qua một vài loại thuốc tránh thai thông dụng trên thị trường

Trước hết, mình chia sẻ nhanh một vài “họ hàng” của thuốc tránh thai, để bạn có cái nhìn tổng quát. Vì bài viết tập trung bàn sâu về loại thuốc tránh thai nào không tăng cân, nên mình nghĩ bạn cần biết các phương án phổ biến:

– Thuốc tránh thai kết hợp (chứa cả estrogen và progestin): Rất thông dụng. Loại này thường được đóng vỉ 21 hoặc 28 viên (28 viên thì 7 viên cuối là giả dược, để uống liên tục, hạn chế quên). Nếu hàm lượng estrogen cao, nguy cơ tích nước cao hơn, có thể gây tăng cân. Nếu liều estrogen thấp (ví dụ 20 microgram), tác dụng phụ sẽ “nhẹ nhàng” hơn.

– Thuốc tránh thai chỉ chứa progestin (mini-pill): Dành cho những người không thích hợp dùng estrogen hoặc lo ngại tác dụng phụ của estrogen. Loại này đôi khi được bác sĩ kê cho phụ nữ sau sinh, đang cho con bú. Tuy nhiên, nhiều bạn hay quên uống hàng ngày vì loại này yêu cầu thời gian uống khá khắt khe.

– Thuốc tránh thai khẩn cấp: Loại có liều hormone rất cao, chỉ dùng trong trường hợp “lỡ tay” quan hệ không an toàn. Không được dùng thường xuyên, vì dễ gây rối loạn kinh nguyệt, buồn nôn, chóng mặt. Rất nhiều người nghe quảng cáo “tác dụng mạnh” là thấy sợ, mà thật ra cũng nên sợ, vì nó không dành cho việc sử dụng lâu dài.

– Miếng dán tránh thai, que cấy tránh thai, vòng tránh thai nội tiết: Đây cũng được xem là các phương pháp có “thuốc” dưới dạng hormone, chỉ khác đường đưa vào cơ thể. Nhiều người cũng lo tăng cân vì cấy que, do progestin tiết liên tục. Tuy nhiên, mức độ ảnh hưởng thế nào còn phụ thuộc phản ứng hormone của cơ thể bạn.

Khi hiểu sơ sơ các dạng này, ta mới biết mình muốn gì và có phù hợp không. Chẳng hạn, nếu bạn sợ quên uống thuốc, có thể chọn miếng dán hoặc que cấy. Nếu bạn ngại can thiệp quá “sâu,” có thể dùng thuốc dạng kết hợp liều thấp. Còn cụ thể những loại thuốc tránh thai nào không tăng cân, chúng ta hãy cùng đi sâu hơn.

4. Những loại thuốc tránh thai nào không tăng cân?

Ảnh trên: Nếu mong muốn một loại thuốc tránh thai ít ảnh hưởng đến vóc dáng, bạn có thể chọn loại có 20 microgram estrogen kết hợp progestin thế hệ mới.

Hẳn đây là phần bạn trông đợi nhất, phải không? Mình cũng từng “sục sôi” thông tin trên mạng, hỏi han bạn bè, bác sĩ. Cuối cùng, mình rút ra: không có loại thuốc nào bảo đảm 100% “không gây tăng cân” cho mọi cơ thể, nhưng có những dòng nổi tiếng về việc ít tác động đến cân nặng. Thông thường, đó là thuốc tránh thai thế hệ mới, hàm lượng estrogen thấp hoặc chỉ chứa progestin liều cực thấp. Một số “nhà sản xuất” còn dùng progestin thế hệ mới ít gây tích nước hơn. Nếu bạn từng “lướt” qua quầy thuốc, bạn sẽ thấy những cái tên được quảng cáo là “không tăng cân,” “hạn chế tác dụng phụ,” v.v.

Kinh nghiệm cá nhân cho thấy, nếu bạn sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày liều thấp (thế hệ mới), tuân thủ đúng hướng dẫn, kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh, thường xuyên vận động, nguy cơ tăng cân gần như không đáng kể. Tất nhiên, vẫn có những bạn cơ địa cực kỳ nhạy cảm. Mình biết có người chỉ uống thuốc khoảng 3 tháng đã cảm thấy tăng khoảng 2 kg. Nhưng không phải cứ đổ cho thuốc. Cũng có thể do thời kỳ đó ăn uống mất kiểm soát, stress, hoặc các yếu tố khác tác động.

Mình từng gặp bác sĩ tư vấn: nếu mong muốn một loại thuốc tránh thai ít ảnh hưởng đến vóc dáng, bạn có thể chọn loại có 20 microgram estrogen kết hợp progestin thế hệ mới. Hoặc chọn mini-pill (chỉ chứa progestin) nếu đáp ứng tốt, không gặp vấn đề kinh nguyệt bất thường. Dù chọn cách nào, cần lắng nghe cơ thể một thời gian (từ 2 đến 3 tháng). Nếu thấy cơ thể phản ứng tốt, không tăng cân, không gặp những vấn đề khó chịu, thì tiếp tục. Nếu không, hãy trao đổi với bác sĩ để thay đổi phương án.

5. Vì sao có người uống cùng một loại thuốc nhưng người tăng ký, người không?

Đây là câu hỏi khiến mình bối rối suốt mấy tháng. Mình thấy cô bạn và mình dùng cùng một loại, nhưng thân hình cô ấy có vẻ “phát tướng” hơn hẳn, còn mình thì vẫn ổn định. Hóa ra, phần lớn là do cơ địa, mức độ nhạy cảm hormone. Có bạn uống thuốc xong dễ mệt, dễ căng thẳng, lại sinh thói ăn vặt để bù năng lượng. Từ đó, cân nặng nhích dần. Trong khi có người ăn uống vẫn khoa học, tập thể dục thường xuyên. Vì thế, họ không bị mỡ thừa “ghé thăm.” Một số khác có cơ địa nhạy, chỉ một thay đổi nội tiết nhỏ cũng khiến cơ thể tích nước. Trong vòng kinh đầu tiên, có thể họ đã thấy thân hình có chút phù nhẹ. Nếu không điều chỉnh, cảm giác “nặng nề” sẽ ám ảnh, càng khiến họ stress, rối loạn ăn uống thêm.

Chính vì thế, mỗi cá nhân là một câu chuyện. Mình vẫn thường nói: “Đừng vội kết luận rằng thuốc nào đó làm mình tăng cân, hãy xem lại nếp sinh hoạt, chế độ ăn và tình trạng tinh thần.” Bởi vì, đôi khi cái mác “uống thuốc tránh thai là mập” chỉ là một phần, mọi thứ cần được đánh giá toàn diện.

6. Cách giảm thiểu nguy cơ tăng cân khi sử dụng thuốc tránh thai

 

Ảnh trên: Tập luyện nhẹ nhàng hoặc ít nhất đi bộ 30 phút mỗi ngày, giúp duy trì đốt calo và tinh thần thoải mái.

Nếu bạn đang trong giai đoạn tìm hiểu loại thuốc tránh thai nào không tăng cân và cũng muốn “phòng xa” để tránh tích mỡ, hãy lưu ý những điều sau. Trước hết, duy trì chế độ ăn cân bằng, ít tinh bột xấu, tăng cường rau xanh, uống đủ nước. Có nhiều bạn, trong đó có cả mình, hễ cảm thấy mệt mỏi là lại ăn vặt bánh kẹo ngọt. Điều đó dễ tăng cân. Nên thay bằng trái cây ít đường hoặc sữa chua. Tiếp theo, nên tập luyện nhẹ nhàng hoặc ít nhất đi bộ 30 phút mỗi ngày, giúp duy trì đốt calo và tinh thần thoải mái. Rồi, hạn chế thức khuya, căng thẳng, vì hormone stress cũng ảnh hưởng xấu đến vóc dáng.

Bác sĩ của mình từng nhắc đi nhắc lại: “Hãy lắng nghe cơ thể 2-3 tháng đầu tiên dùng thuốc, ghi chú những thay đổi về cân nặng, tâm trạng, da dẻ, giấc ngủ… Nếu thấy bất thường kéo dài, nên tái khám.” Mục đích là để chúng ta kịp thời điều chỉnh hoặc đổi loại thuốc khác phù hợp hơn. Đừng ráng chịu đựng, vì mỗi cơ thể khác nhau, không có lý do gì ép mình dùng một loại thuốc nếu nó gây khó chịu liên tục.

7. Kết hợp lối sống lành mạnh và tâm lý thoải mái

Nói chuyện “tránh thai” hay “nội tiết” nghe có vẻ nặng nề. Nhưng thực tế, để duy trì đời sống tình dục an toàn, giữ gìn sức khỏe sinh sản, thì sử dụng thuốc tránh thai là phương pháp phổ biến, rất cần thiết trong xã hội hiện đại. Mình nghĩ, thay vì sợ hãi, chúng ta nên tìm hiểu và xây dựng lối sống lành mạnh, tâm lý vững vàng. Một khi bạn ăn ngủ đủ, tâm trạng hạnh phúc, luyện tập thể thao thường xuyên, cân nặng sẽ không dễ gì “bùng nổ” dù bạn đang dùng thuốc. Đôi khi, chìa khóa nằm ở việc bạn yêu bản thân đủ nhiều để điều chỉnh thói quen hằng ngày.

Có lần, mình trêu đùa với cô bạn “sợ béo”: “Thử thay vì ngồi ‘đếm’ ký lô, tại sao mình không đi bơi, hay tập yoga? Vừa khoẻ, vừa đẹp dáng, mà còn giải tỏa căng thẳng.” Cô ấy nghe theo, dần dà chẳng còn phàn nàn chuyện cân nặng nữa, lại còn thấy vui vẻ, bớt căng thẳng hơn. Rốt cuộc, hormone tự nhiên của cơ thể cũng ổn định hơn, quá trình trao đổi chất hoạt động bình thường, không còn bị “bốc hỏa” do căng thẳng.

8. Vậy có nên dùng thuốc tránh thai hay không?

Câu trả lời phụ thuộc vào mục đích và sức khỏe của bạn. Thuốc tránh thai hàng ngày là phương pháp hiệu quả, tiện lợi, giúp bạn chủ động trong việc kế hoạch hóa gia đình, điều hòa kinh nguyệt (với một số loại thuốc phối hợp), và còn có thể hỗ trợ làn da ở một số trường hợp (mình từng nghe nói thuốc liều thấp thế hệ mới giúp giảm mụn do kiểm soát androgen). Tuy nhiên, không phải ai cũng phù hợp. Nếu bạn có tiền sử cao huyết áp, tiểu đường, hoặc trên 35 tuổi kèm hút thuốc lá, bạn cần hết sức thận trọng. Trong mọi trường hợp, lời khuyên tốt nhất là tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng. Đừng tự ý mua về uống theo cảm tính hay “thấy người ta dùng thì mình dùng.”

Nếu mục tiêu hàng đầu của bạn là ngừa thai nhưng lại sợ tăng cân, bạn nên trao đổi rõ với bác sĩ để được tư vấn loại phù hợp (có thể là thuốc tránh thai hàng ngày liều estrogen thấp, hoặc mini-pill, hoặc một giải pháp khác). Đừng quên, bạn có rất nhiều phương án ngừa thai khác như bao cao su, vòng tránh thai… Mỗi phương pháp có ưu nhược điểm riêng. Nếu bạn e ngại dùng nội tiết, bạn có thể cân nhắc vòng tránh thai không có hormone hoặc chỉ tin tưởng vào “áo mưa.” Quan trọng nhất là bạn cảm thấy thoải mái, an toàn với sự lựa chọn đó.

9. Lưu ý riêng cho những ai đang có ý định dùng lâu dài

Ảnh trên: Nếu không sử dụng bao cao su hoặc các cách an toàn khác, bạn vẫn có nguy cơ mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Mình biết có nhiều bạn trẻ, đặc biệt ở đô thị, thích sự tiện lợi, kiểm soát được chu kỳ kinh và tránh thai hiệu quả. Một số khác lại muốn giảm mụn, nên họ dùng thuốc suốt nhiều năm. Nếu bạn nằm trong trường hợp này, hãy khám phụ khoa định kỳ. Theo dõi tình hình sức khỏe. Thuốc tránh thai, dù ít hay nhiều, cũng là “thuốc” mà chúng ta cần tôn trọng, không nên lạm dụng vô tội vạ. Có người nghĩ “đang dùng thuốc thì vô tư quan hệ tình dục, không cần biện pháp bảo vệ khác.” Thế nhưng, nếu không sử dụng bao cao su hoặc các cách an toàn khác, bạn vẫn có nguy cơ mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục. Nhiều khi, phòng tránh thai chưa phải là tất cả, chúng ta còn phải bảo vệ chính mình khỏi những nguy cơ khác trong cuộc sống “chăn gối” nữa.

10. Một vài câu hỏi thường gặp liên quan đến thuốc tránh thai và cân nặng

– “Mình mới uống thuốc tránh thai 1 tháng thấy tăng 1 kg, có nên đổi thuốc?”
Nếu bạn chỉ mới dùng 1 tháng, hãy chờ thêm 1-2 tháng nữa để cơ thể làm quen. Nếu tăng cân nhiều và kèm theo triệu chứng khó chịu, hãy tham vấn bác sĩ.

– “Làm sao biết tăng cân do thuốc hay do ăn uống?”
Bạn nên ghi lại chế độ ăn, vận động hằng ngày và theo dõi. Nếu bỗng dưng bạn thèm ăn vô độ, hoặc ít vận động hẳn so với trước, có thể nguyên nhân chính lại là ở lối sống. Thuốc chỉ là một phần.

– “Uống thuốc xong, ngưng thuốc liệu có giảm cân lại không?”
Cơ thể thường tự điều chỉnh khi ngưng thuốc. Cân nặng có thể trở về mức cũ nếu bạn duy trì nếp sống lành mạnh.

11. Tình dục thăng hoa và chọn giải pháp tránh thai an toàn

Ngoài việc dùng thuốc, chúng ta vẫn còn cách khác hỗ trợ ngừa thai an toàn và bảo vệ sức khỏe. Mình biết không ít cặp đôi chủ động sử dụng bao cao su, vì vừa tránh thai, vừa giảm nguy cơ lây nhiễm bệnh qua đường tình dục. Mình từng nghe rất nhiều bạn hỏi: “Vậy dùng bao cao su có mang đến khoái cảm trọn vẹn không?” Thật ra, nếu chọn đúng loại, kích cỡ phù hợp, chất lượng tốt, thì trải nghiệm vẫn thoải mái. Nhiều sản phẩm bao cao su hiện nay được thiết kế mỏng nhẹ, có chất bôi trơn, giúp các cặp đôi tận hưởng “cuộc yêu” một cách trọn vẹn hơn.

Mình hay mua sản phẩm an toàn, chất lượng tại Shop Sinh Lý Quân Tử Nhỏ, đơn giản vì mình thấy nơi đây bán hàng chính hãng, giá hợp lý. Thêm nữa, bên họ tư vấn nhiệt tình, giao hàng kín đáo. Không lo ai tò mò “trong hộp có gì.” Riêng mình, mình rất trân trọng các kênh mua sắm tạo cảm giác thoải mái, không ngại ngùng. Nhưng thôi, mỗi người một lựa chọn, cứ tìm nơi nào bạn thấy tin cậy, uy tín để tránh “tiền mất tật mang.”

Ảnh trên: bao cao su mỏng bcs sagami 0.01.

12. Khi nào nên gặp bác sĩ?

Nếu bạn lo ngại tăng cân kéo dài nhiều tháng, kèm theo triệu chứng như đau đầu, trầm cảm, rối loạn kinh nguyệt quá mức, hãy đi khám ngay. Bác sĩ sẽ xem xét tổng thể và tìm ra nguyên nhân đích thực. Đừng để những suy nghĩ “mình lỡ uống rồi, thôi chịu đựng” khiến bạn rơi vào vòng luẩn quẩn. Có những bạn cơ địa không hợp thuốc này, nhưng hoàn toàn hợp với thuốc khác. Hoặc bạn có thể chuyển sang biện pháp tránh thai khác. Nói tóm lại, y khoa hiện đại có vô số phương án cho chúng ta, đừng tự bó buộc.

13. Lời kết: Sự hiểu biết tạo nên quyết định sáng suốt

Chuyện loại thuốc tránh thai nào không tăng cân thật ra không bí ẩn. Phần lớn những loại thuốc tránh thai thế hệ mới có liều hormone thấp đều được quảng cáo hoặc được bác sĩ xác nhận là ít gây tăng cân. Vấn đề là chúng ta cần tìm hiểu kĩ, chọn loại phù hợp với cơ địa, lắng nghe cơ thể, duy trì thói quen lành mạnh, và đặc biệt là trao đổi cởi mở với bác sĩ hoặc dược sĩ. Đừng để nỗi lo tăng cân ngăn cản bạn tiếp cận một phương pháp tránh thai hiệu quả, hiện đại. Dù ở độ tuổi nào, chúng ta cũng xứng đáng được sống trọn vẹn, an tâm và tự tin về cơ thể, về sức khỏe sinh sản của chính mình.

Bản thân mình sau hành trình “tìm thuốc tránh thai phù hợp,” mình nhận ra một điều: khi ta hiểu rõ cơ thể, hiểu rõ công dụng và tác dụng phụ của thuốc, ta sẽ biết cách “xoay xở” để giữ gìn sức khỏe và vóc dáng. Nếu bạn đang đắn đo, hãy mạnh dạn tìm đến bác sĩ, hỏi cho rõ, đừng ngại hay xấu hổ. Việc dùng thuốc tránh thai không phải điều gì đáng “che giấu.” Đó là một phần quan trọng của chăm sóc sức khỏe tình dục và sinh sản, giúp chúng ta chủ động hơn rất nhiều. Hãy nghĩ đó là bước tiến cho sự tự do và hạnh phúc của chính bạn.

Chia sẻ đến đây, mình hy vọng bài viết dài này đã giải tỏa phần nào băn khoăn của bạn về chuyện “ngừa thai mà vẫn giữ dáng.” Cuối cùng, chúc bạn luôn khỏe mạnh, thoải mái và tìm được giải pháp phù hợp nhất cho bản thân. Cảm ơn bạn đã dành thời gian đọc những dòng tâm sự và kinh nghiệm của mình.